De beef tussen Musk en Zuckerberg laat zien hoe verdeeld de wereld is over AI

Frank White is de auteur van The Overview Effect: Space Exploration and Human Evolution. Hij is nu bezig met een boek over kunstmatige intelligentie.

Twee zwaargewichten uit de techscene stapten onlangs in de socialmediaboksring om elkaar een paar klappen uit te delen. Het onderwerp: kunstmatige intelligentie, en of dat een goede ontwikkeling is voor de mensheid of juist een existentiële dreiging.

Elon Musk, oprichter en CEO van SpaceX en Tesla, waarschuwt al langer voor de gevaren van AI en heeft opgeroepen tot het reguleren ervan op een conferentie van gouverneurs van Amerikaanse staten afgelopen juli. Eerder vergeleek hij AI al met "het oproepen van een demoon," en richte hij een organisatie genaamd OpenAI op om de risico's van kunstmatige intelligenties te ondervangen.

Facebookoprichter Mark Zuckerberg nam tijdens het barbecueën in zijn achtertuin een momentje om een boodschap via Facebook Live de wereld in te slingeren dat hij kunstmatige intelligentie steunt en dat degenen die opriepen tot voorzichtigheid "onverantwoord" waren.

Musk tweette vervolgens dat Zuckerbergs begrip van AI "beperkt" was.

De fittie tussen Musk en Zuckerberg wijst op iets veel belangrijkers dan een meningsverschil tussen twee miljardairs. Er zijn twee verschillende perspectieven op AI in opkomst, vertegenwoordigd door Musk en Zuckerberg, maar de discussie blijft bij deze twee.

Het debat borrelt al een tijdje onder het oppervlak, maar heeft nooit echt de aandacht gekregen die het verdient. AI maakt grote stappen en de opkomst ervan roept een aantal belangrijke beleidsvragen op, zoals of ontwikkelingen op dit vlak zouden moeten worden geëvalueerd op hun impact op de samenleving, en of het moet worden gereguleerd. Het gaat zonder twijfel een gigantische impact hebben op hoe we werken, om maar wat te noemen. Laten we eens kijken naar de onderliggende issues en hoe we daar wat aan kunnen doen.

De makkelijkste manier om dit debat te beslechten is waarschijnlijk door in brede lijnen te kijken naar de positieven en negatieve scenario's voor AI, en de impact op de mensheid.

Het negatieve scenario, vertegenwoordigd door Musk, gaat ongeveer zo: Vandaag de dag hebben we gespecialiseerde AI, die specifieke taken net zo goed als – zo niet beter dan – mensen. Op zich is dat geen reden tot bezorgdheid. Sommigen geloven echter dat dit waarschijnlijk tot artificial general intelligence (AGI) leidt, die niet alleen gelijkwaardig is aan menselijke intelligentie, maar zich ook in iedere discipline kan bekwamen, van aandelenhandel tot het diagnosticeren van ziektes. Dit is onbekend gebied, maar de angst is dat AGI zo goed als zeker tot superintelligentie gaat leiden, een systeem dat in ieder domein beter presteert dan mensen en misschien zelfs eigen doelen heeft waar wij geen controle over hebben.

Op dat punt, de Singulariteit, zijn we niet langer de meest intelligente soort op aarde en bepalen we niet langer ons eigen lot.

In de engste visioenen van de toekomst na de singulariteit beslist de hypothetische superintelligentie misschien dat mensen een bedreiging zijn en roeit het ons uit. Iets hoopvoller, maar nog steeds naar, is het beeld van onder andere Steve Wozniak, mede-oprichter van Apple, die denkt dat mensen uiteindelijk de 'huisdieren' van robots worden.

Het positieve scenario waar Zuckerberg het over heeft, gaat een andere kant op. Het benadrukt dat gespecialiseerde AI al grote voordelen voor de mensheid oplevert, en dat we daar alleen nog maar meer van kunnen verwachten. AI's worden bijvoorbeeld gebruikt voor het diagnosticeren van ziektes en doen dat vaak beter dan menselijke dokters. Waarom, vragen de optimisten zich af, maakt het ons uit wie het werk doet, als het voordelig is voor patiënten? En dan hebben we ook nog de meer mainstream toepassingen van AI-assistenten zoals Siri en Alexa, die mensen helpen hun leven op orde te maken en meer over de wereld leren door het gewoon te vragen.

Optimisten geloven dat AGI lastig te bereiken is – het gaat niet zomaar gebeuren – en dat we genoeg beveiliging in kunnen bouwen voordat de AGI ontstaat. Andere suggereren dat AGI en verdere ontwikkelingen een mythe zijn.

Als we AGI bereiken, is het optimistische beeld dat we verder bouwen op vorige successen en technologieën als zelfsturende auto's inzetten, die jaarlijks duizenden levens zullen redden. Wat de Singulariteit en Superintelligentie betreft, voorstanders van het positieve scenario zien die ontwikkeling meer als een kwestie van geloof dan van wetenschappelijke realiteit. En we hebben nog steeds tijd genoeg om ons voor te bereiden op deze mogelijkheden.

De AI-pessimisten en -optimisten lijken vast te zitten in hun eigen wereldbeeld, met weinig overeenkomst hoe ze de toekomst zien. Daarom komt het tot tweetstorms en steken onder water op Facebook Live in plaats van een gemeenschappelijke inspanning om de technologie onder controle te krijgen.

Er is wel een punt waarover beide kanten het eens zijn: AI heeft al een gigantische impact op banen, en zal dat blijven hebben.

Toen hij laatst op een evenement van de Harvard Business School sprak, zei mede-oprichter van Coursera en voormalig wetenschappelijk hoofd van Baidu, Andrew Ng dat op basis van zijn ervaring als "AI insider" hij geen "duidelijk pad voor AI om menselijke intelligentie te overtreffen" zag.

Daarentegen hield hij wel vol dat het verdwijnen van banen een gigantisch probleem is, "het probleem waar ik zou willen dat we ons op zouden concentreren, in plaats van ons af laten leiden door deze sciencefictionachtige, dystopische elementen."

Ng lijkt het optimistische beeld te bevestigen dat Superintelligentie onwaarschijnlijk is. Zijn opmerkingen richten zich vooral op de toekomst van werk en of we goed genoeg voorbereid zijn. Als je ook maar naar één sector van de economie kijkt, transport bijvoorbeeld, is het niet lastig om te zien dat hij een punt heeft. Als zelfsturende auto's en vrachtwagens straks de norm zijn, komen duizenden, zo niet miljoenen mensen zonder baan te zitten. Wat gaan zij dan doen?

Terwijl de discussie tussen Musk en Zuckerberg zich verder ontwikkelt, is het te hopen dat de discussie bijdraagt aan het oplossen van een grote uitdaging die al veel te lang onderbelicht is gebleven. Het formuleren van een beleidsoplossing is een kans voor optimisten en pessimisten om samen te werken in plaats van ruzie te maken.