De bedenkelijke wetenschap achter Koeweit's plan 'gaydar' te gebruiken om homo's te bannen

De staat Koeweit – gelegen aan de Perzische Golf tussen Saudi Arabie, Irak en Iran – wil een 'gaydar'-screening ontwikkelen om homoseksuelen de toegang tot het land te ontzeggen.

Het nogal kromme plan komt van Koeweits minister van gezondheid, Yousuf Mindkar, die verantwoordelijk is voor de medische screening van mensen die toegang willen tot de landen die tot de ‘Gulf Cooperation Countries’ behoren: Bahrein, Koeweit, Oman, Qatar, Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. In al deze landen is homoseksualiteit strafbaar. In Koeweit zelf kan een homoseksuele handeling tot celstraffen van tot wel tien jaar leiden. In andere landen van het pact staat er zelfs de doodstraf voor.

De medische screening is ervoor bedoeld om zeker te zijn dat buitenlanders die toegang tot de landen willen gezond zijn. Maar Mindkar wil de screenings nu ook gaan gebruiken om de vermeende stijging van het aantal homoseksuelen in het land neer te slaan. “We zullen striktere maatregelen gaan nemen die ons zullen helpen om homoseksuelen op te sporen en de toegang tot Koeweit of een van de andere staten te ontzeggen,” zegt Mindkar tegen de Koeweitse krant Al Rai, die vervolgens door Gulf News is vertaald.

Hoewel er genoeg bezwaren omtrent de “gaydar border patrol” zijn te maken – zoals de schending van mensenrechten of de regelrechte geldverspilling van dit doelloze discriminerende vertoon, om er maar een paar te noemen – is de meest prangende vraag: hoe denkt het land dit gaan doen?

In zijn gesprek met Al Rai kwam Mindkar aan het beantwoorden van die vraag niet toe. Misschien ook wel omdat er niet zoiets als gaydartechnologie bestaat. Maar zou dat er kunnen zijn?

Er zijn enkele, nogal gebrekkige, pogingen gedaan om via technologie en wetenschap iemands geaardheid vast te stellen. Een van de ‘strategieën’ is te vinden in een Franse app die moeders moet helpen erachter te komen of hun zoon wel of niet homo is. De 'gaydartechniek' van de app bestaat uit een aantal nogal denigrerende vragen aan de moeders als “Vind hij het leuk om goed gekleed te gaan?”, “Besteedt hij veel aandacht aan zijn outfits en merken?” en “Geniet hij van musicals?”

Ik vertik het om deze aanpak hier met een tegenargumentatie serieus te gaan zitten nemen. Dat gezegd hebbende, er zijn in de wetenschap wel manieren geopperd om iemands geaardheid vast te stellen. Joshua Tabak van de University of Washington kwam vorig jaar in het nieuws om zijn uitspraak dat op basis van bepaalde uiterlijke kenmerken – zoals de ruimte tussen gelaatstrekken – het mogelijk is om iemands geaardheid in de meeste gevallen juist te beoordelen.

“Zou je kunnen vertrouwen op je gaydar in het dagelijks leven? Waarschijnlijk niet,” schreef Tabak in een column in the New York Times, kort na de publicatie van zijn studie in PLoS ONE. “In onze experimenten was de ‘gaydar’ in slechts 60 procent van de gevallen accuraat. Dit demonstreert een bepaald vermogen – maar dat is in geen geval een echte zekerheid. Maar bestaat de gaydar echt? Absoluut.”

In theorie zouden de beambten van Koeweit deze en andere wetenschappelijke vondsten kunnen destilleren en als wetenschappelijk-geïnspireerd homodetectiesysteem gebruiken. Maar zoals Tabak al aanmerkte, de nauwkeurigheid van zo’n systeem is verre van optimaal. En om een persoon de toegang tot een land ontzeggen op basis van zulke grove foutmarges zal waarschijnlijk zelfs voor Koeweit absurd klinken.

Anti-homo restricties van overheden zijn niet nieuw. Deze zomer nog nam Rusland een wet aan die het voor de staat mogelijk maakt om "pro-gay"-buitenlanders te arresteren en buiten te zetten. Alles van het uitspreken van support voor homoseksuelen, het tonen van de regenboogvlag en handjes-vasthouden-op-een-romantische-manier vallen eronder.

Maar we hoeven niet eens naar het oosten te kijken voor voorbeelden van homofobe immigratiewetten. Zo heeft de VS 22 jaar lang getracht hiv-positieve buitenlanders te weigeren – een maatregel die je als homodiscriminatie zou kunnen beschouwen. “Jarenlang hebben we geweigerd om onder ogen te zien wat [AIDS] was. Het werd een ‘homoziekte’ genoemd,” zei president Obama toen hij de ban een paar jaar geleden beëindigde. “Degene die het hadden werden met een schuin oog aangekeken.”

Ondertussen staat Koeweits gaydarplan gepland om tijdens de volgende bijeenkomst van de Gulf Cooperation Countries besproken te worden. Het zal interessant zijn om te zien of het voorstel groen licht krijgt, en nog interessanter om te horen hoe Mindkar van plan is het voor elkaar te krijgen.

Waar het homodetectiesysteem ook op gebaseerd zal zijn – of het nu een ondervraging of een gelaatstrekkenanalyse is – zal het niet de eerste keer zijn dat dit soort heksenjachten met bedenkelijke wetenschap gerechtvaardigd wordt. En die heksenjachten liepen nooit goed af.