FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Je kan nu doe-het-zelfpakketjes kopen om je eigen organisme te maken

Op Indiegogo kun je nu een kit bestellen om zelf je eigen bacteriën en schimmels genetisch te modificeren.

Beeld: Josiah Zayner/YouTube

De revolutionaire gentechniek CRISPR/Cas9 heeft zowel de potentie om ziektes de wereld uit te helpen als de potentie om een nieuw eugeneticatijdperk in te luiden, afhankelijk van wie je het vraagt. Nu kan iedereen via een Indiegogo-campagne hun eigen kit kopen om thuis DNA te manipuleren.

De campagne heet "DIY CRISPR Kits, Learn Modern Science By Doing" en werd opgezet door Josiah Zayner, een synthetisch bioloog en onderzoeksassitent bij het Ames Research Center van NASA. In totaal is er op het moment van publicatie $31,365 opgehaald, drie keer zo veel als het doel.

Advertentie

In ruil voor een donatie van $130 of meer krijgen donateurs een kit met "alles wat je nodig hebt om precieze genoomveranderingen in bacteriën te maken": een laboratorium waardige pipette, media en platen; bacteriën en DNA; gedetailleerde geschreven en video-instructies. Voor $160 kan je het genoom van gist aanpassen. En $5000, werkt Zayner met je samen om een "uniek, persoonlijk, origineel, genetisch gemodificeerd organisme naar wens" te maken.

De kit worden over het komende jaar geleverd, zegt Zayner. "Iedereen kan deze kits gebruiken," schreef hij op de campagnepagina. "Ik geloof dat de enige manier waarop dit werkt, is als wetenschap gedemocratiseerd wordt zodat iedereen erbij kan."

Het gebruik van CRISPR/Cas9 wordt ondertussen echter een omstreden onderwerp. De techniek heeft aan de ene kant de potentie om ziektes als Alzheimer en HIV te voorkomen en om de verspreiding van ziektes als malaria en dengue tegen te houden. Maar sommige wetenschappers maken zich zorgen dat een onomkeerbare aanpassing aan het genoom, die ook nog eens doorgegeven wordt aan nageslacht, voor problemen zou kunnen zorgen.

CRIPSR/Cas9 zou in theorie ook gebruikt kunnen worden om embryo's aan te passen en daarmee genetisch verbeterde mensen te produceren, waar overduidelijk ethische zorgen over bestaan.

De National Institute of Health in de VS kondigde in april aan dat ze geen onderzoek op menselijke embryo's zullen financieren, vanwege zorgen om ethische implicaties en de risico's. In maart publiceerde een groep wetenschappers een open brief in Nature waarin ze vroegen om een moratorium op onderzoek om menselijke voortplantingscellen te modificeren en genetische veranderingen die doorgegeven kunnen worden. Eerder deze maand kwamen genetici en bioethici bijeen in Washington, DC om te debatteren over het gebruik op mensen en regels vast te stellen om CRISPR/Cas9 niet op menselijke kiembanen te gebruiken.

Advertentie

Met de doe-het-zelfkits kunnen mensen geen andere mensen genetisch aanpassen, maar Zayner krijgt toch nog een hoop kritiek voor zijn kit. Een arts mailde hem met "ernstige zorgen" over de technologie in de handen van het volk te plaatsen.

Als je Zayner's pakketje bestelt: hier kan je ermee spelen zonder de wet te overtreden

"Het herprogrammeren van bacteriën of schimmels zou serieuze gevolgen kunnen hebben, zoals onverwachte antibioticaresistentie, snellere voortplanting en productie van gifstoffen," schreef de arts.

Iemand anders merkte op dat hij de kit waarschijnlijk niet zou kunnen exporteren vanwege strikte regelgeving rondom genetische experimenten: "Goed idee, maar ik wil je vast vertellen dat het extreem illegaal zou zijn om dit soort werk in Australië uit te voeren," schreef hij.

Zayner zegt zelf op zijn pagina dat mensen de wet moeten checken voor ze een bestelling plaatsen, maar zei ook dat de Amerikaanse overheid verrassend weinig wetten rondom biohacking heeft.

"Het is niet onveilig, en het geweldige is, dat de Amerikaanse overheid dit begrijpt," zei Zayner. "Ze zijn daadwerkelijk geïnteresseerd in mensen die genetische modificatie innoveren, dus er zijn niet veel wetten die genetische modificatie en onderzoek thuis tegenhouden."

Zayner's project is niet het eerste gecrowdfunde initiatief om synthetische biologie in de handen van alledaagse mensen te leggen. Eerder deze maand startte een kunstenaar een campagne om genderhormoon-producerende tabaksplanten te maken. Een Canadese startup, Synbiota, lanceerde eerder dit jaar een campagne waarmee mensen thuis micro-organismen genetisch kunnen modificeren.

Advertentie

Er is in de VS geen wettelijk stelsel dat dit thuisonderzoek verbiedt, tenzij het uitmondt in een product dat verkocht gaat worden, zegt Todd Kuiken van de Woodrow Wilson International Center for Scholars. In Nederland is het verboden om buiten een gecertificeerd lab genetische manipulatie toe te passen, tenzij je een vergunning hebt.

"Wie deze kits gaan gebruiken en wat ze ermee doen bepaalt of de producten die ze maken gereguleerd worden of niet," zei hij. "Er is geen wet of iets dat zegt dat je dit niet thuis mag doen, het is het eindproduct waar regels over bestaan."

Dus als iemand een van deze kits koopt en er een gemodificeerde plant of insect mee maakt met verkoop als doen, dan moeten ze door hetzelfde wettelijke stelsel als bedrijven als Monsanto. Maar spelen met biologie in je eigen huis is prima.

Kuiken zegt dat dit wel zorgen baart, vooral als het aankomt op CRISPR/Cas9.

"Er bestaat de perceptie dat het heel makkelijk is, maar het is geen kattenpis, er zit nog steeds een hoop achter dat mensen moeten leren," zei hij. "Ik denk dat mensen 'makkelijk te gebruiken' iets te makkelijk in de mond nemen, als het aankomt op hoe het eigenlijk is om het echt te gebruiken in een lab."

Nu deze technologie steeds toegankelijker wordt, moet er toch wel iemand zijn die het moet reguleren, toch? Kuiken zegt dat het misschien wel tijd is voor de oprichters van de campagnes zelf om hun rol te overwegen.

Advertentie

"We hebben rondgevraagd wie de verantwoordelijkheid zou moeten dragen bij dit soort crowdfundingcampagnes, en ik denk dat als je het over CRISPR/Cas9 hebt, dat terechte vragen zijn," zei hij. "Het is nog een open vraag, en ik denk niet dat iemand er een antwoord op heeft."

De crowdfundbedrijven zelf lijken zich bewust van de risico's. In 2013 kondigde Kickstarter aan dat geen campagnes meer zouden toelaten die genetisch gemodificeerde organismen aan donateurs gaven. Zayner zei dat dat ook reden was toen hij voor Indiegogo koos, aangezien een van zijn projecten in het verleden was geweigerd door Kickstarter. Ryan Hammond, de kunstenaar achter de genetisch gemodificeerde tabaksplanten, zei dat hij om dezelfde reden zijn project vanuit zijn eigen site crowdfund.

Zayner zegt dat dit beleid komt door een gebrek aan begrip over ggo's.

"Ik snap niet waarom Kickstarter dit doet," zei hij. "Je kan ggo's niet verbieden - iedereen die voedsel verkoopt, verkoopt ggo's. Het slaat nergens op. Het lijkt gewoon een construct om de massa niet te beledigen."

Natuurlijk moet iets als CRISPR/Cas9 beter bekeken worden, maar Zayner zegt dat hij gelooft dat zorgen over de veiligheid overdreven zijn, vooral als het aankomt op het modificeren van gist en bacteriën.

"Ik denk dat veel mensen teveel films kijken en slecht geïnformeerd zijn," zegt hij. "Ze sturen me typische apocalyptische shit, denken dat het een virus gaat maken dat iedereen gaat uitmoorden, ook al heeft de kit niets te maken met virussen."

Terwijl het drama rondom CRISPR/Cas9 zich internationaal voortzet, moeten crowdfundingplatforms hun rol bepalen in de regulatie van dit soort doe-het-zelfexperimenten. Ondertussen, als je je eigen CRISPR/Cas9 kit van Zayner wil kopen, kan je nog paar uur bestellen op Indiegogo. Weet alleen wel dat je dan illegaal bezig bent, tenzij je naar een plek met een vergunning gaat, zoals het wetlab van De Waag Society.