Waarom krijgen alleen meisjes het HPV-vaccin?

Dit bericht verscheen eerder op 26-04-2016 en is bijgewerkt.

Sinds 2009 worden alle meisjes van 12 jaar opgeroepen om een vaccinatie tegen het HPV-virus te halen. Het vaccin beschermt tegen de twee meest voorkomende HPV-virussen, die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken.

Vandaag bleek uit cijfers van het RIVM dat van de meisjes die vorig jaar werden uitgenodigd om zich te laten vaccineren tegen baarmoederhalskanker, minder dan de helft kwam opdagen. Wetenschappers waarschuwen terecht dat een lage dekkingsgraad kan resulteren in tientallen nodeloze doden per jaar. Ze noemen deze ontwikkeling zelfs "dramatisch."

Maar dat zijn niet de enige gevaren van deze virussen. Ze kunnen ook de kans op het ontwikkelen van andere soorten kanker vergroten, en kunnen daarnaast ook de veroorzaker zijn van genitale wratten. Dit risico bestaat niet alleen bij vrouwen, maar ook bij mannen, hoewel maar weinig mensen zich daar bewust van zijn.

Verschillende medische experts roepen daarom op om ook jongens in te enten tegen de twee meest voorkomende HPV-virussen. Zo is er gisteren een artikel gepubliceerd in het Canadian Medical Association Journal waarin Canadese experts beargumenteren dat het onjuist is dat HPV als een vrouwenvirus wordt gezien, en betogen dat alle jongens in Canada dezelfde HPV-vaccinatie moeten krijgen als meisjes.

Zo'n beetje iedereen die seks heeft zal ooit in zijn of haar leven een HPV-infectie oplopen. Dat is geen reden voor paniek, omdat de meeste virussen onschuldig zijn. De infectie verdwijnt vanzelf en brengt geen blijvende schade aan. Maar er zijn ook types van het virus die wel degelijke de potentie hebben om blijvende schade aan te richten – en dit geldt niet alleen voor de baarmoeder.

Volgens het artikel in het CMAJ zijn er steeds meer mannen die HPV-gerelateerde soorten kanker ontwikkelen, zoals anale en orale vormen van kanker. Volgens de Canadese experts bestaat er binnen de medische wereld mede hierom het vermoeden dat "het risico van HPV-gerelateerde kanker voor beide seksen even groot is."

Dat het HPV-vaccin toch als een vrouwenvaccin wordt gezien, komt volgens de experts omdat baarmoederhalskanker de eerste vorm van kanker was waarmee HPV een aantoonbaar verband had. Het middel werd dan ook op de markt gezet als een vaccin speciaal tegen baarmoederhalskanker.

Daarnaast dacht men dat immuniteit voor dit virus onder vrouwen ook mannen zou beschermen, omdat het door geslachtsgemeenschap wordt overgebracht. Dit is ten dele waar volgens de Canadese experts, die verwijzen naar een onderzoek uit 2015 waarin werd aangetoond dat er sinds de invoering van vaccin minder mannen met genitale wratten zijn. Maar dit betekent volgens hen niet dat mannen voldoende beschermd zijn tegen het virus.

Zo heeft de immuniteit van vrouwen geen enkel effect op mannen die seks hebben met mannen. Ten tweede hebben mensen ook wel eens seks met vrouwen die niet gevaccineerd zijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren in een land waar deze vaccinatie niet standaard is, maar ook met Canadese of Nederlandse vrouwen omdat het vaccin niet verplicht is en lang niet elke vrouw deze neemt. (Zoals je vast wel gemerkt hebt, bestaan er nogal veel doem-mythes en samenzweringstheorieën rondom het vaccin).

Ook in Nederland zijn er medische onderzoekers die pleiten voor een gestandaardiseerde HPV-vaccinatie voor jongens. Zo is er onderzoek uitgevoerd aan het VUmc waaruit het nut van vaccinatie voor mannen naar voren kwam, hoewel het volgens sommigen wat kosten betreft alleen echt loont om enkel homoseksuele mannen de vaccinatie te laten halen.

De Rijksoverheid ziet vooralsnog geen noodzaak voor een HPV-vaccinatie voor jongens. Op hun website staat "de gezondheidsraad oordeelde dat er te weinig wetenschappelijke inzichten over HPV-gerelateerde ziekte bij jongens beschikbaar waren om een goed advies te kunnen doen."

Er is nog meer onderzoek nodig om hard te maken dat het HPV-virus ook risicovol is voor jongens, maar er zijn sterke aanwijzingen dat dit het geval is. Een virus maakt ten slotte geen onderscheid tussen mannen en vrouwen.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.