Een overzicht van de duistere kanten van carnaval

Je zou dwars door Nederland een denkbeeldige lijn kunnen trekken. Ten noorden van deze lijn zeggen de mensen "patat" tegen gefrituurde aardappelreepjes, aan de zuidelijke zijde noemt men die dingen "friet". Een ander groot verschil is dat de overgrote meerderheid van de mensen aan de zuidkant van die lijn zich elke winter aansluit in een bonte polonaise der wellust, die pas na een paar dagen weer vermoeid en brak tot stilstand komt. Zoals je weet heet dit feest carnaval. Traditioneel uit dit feest zich in dagenlang sjoenkelen, leuten en hecto- en nog eens hectoliters bier drinken. Narigheid en ellende zijn er ver te zoeken, want lol, plezier en verbroedering zijn de heipalen waarop dit eeuwenoude volksfeest gebouwd is.

Toch is het belangrijk om niet voorbij te gaan aan het feit dat er ook enkele minder zonnige kanten aan het feest kleven. Carnaval haalt helaas niet alleen maar jolijt, en af en toe een half verteerde frikandel met zalf bij de mens naar boven. We hebben hieronder enkele minder fraaie carnavalstradities voor je op een rijtje gezet.

Het genot van gratis bier en het feit dat je tijdens carnaval vaak niet met harde euro's kunt betalen, leidt er soms toe dat mensen zich in de pikzwarte onderwereld van nagemaakte bierbonnen en illegaal geperste fopmuntjes storten. In 2014 bleken er in Sittard valse 'krekeltjes' (zwarte munten) in omloop te zijn, deze week werden er in Roosendaal drie tieners opgepakt omdat ze met valse 'neutbonnen' hadden betaald, en ook in Etten-Leur is er wel eens flink geknoeid met valse 'fleuten' (gele carnavalsmunten).

Het is een ernstige zaak – niet leuk voor de barmannen, barvrouwen en cafébezitters. Desalniettemin is van alle criminele vergrijpen ter wereld het maken van namaakkrekeltjes, neppe neutbonnen en fopfleuten voor gratis bier stiekem nog best wel cute.

Je zal ze er altijd bij hebben die in carnaval een aanleiding zien om hun racistische kijk op de wereld te botvieren op hun kostuum. Niet oké. Dit jaar zal er tegen sommige carnavalspakken worden opgetreden, wanneer ze op wat voor manier dan ook aanstootgevend zijn. Afgelopen weekend kwam een 14-jarige carnavalist uit het Gelderse Zeddam er al kwaadschiks achter dat hij beter als een pakje margarine verkleed had kunnen gaan dan als jihadist, want hij werd onverbiddelijk in de kraag gevat door oom agent.

Naast racistische en jihadistische carnavalskostuums zal er in Duitsland ook worden opgetreden tegen cowboys, en in Heesch –'Knorrendonk' geheten tijdens carnaval – mag je dit jaar niet als varken de pleinen op. Dit omdat dat gevoelig ligt, vanwege het dode varken dat afgelopen maand aan een boom werd gehangen, als protest tegen de komst van een azc.

Er valt wat voor te zeggen, maar je kunt ook prima verdedigen dat een varken op zichzelf een vrij onschuldig dier is. Waar ligt de grens tussen ludiek en beledigend? Hoe ver reikt de vrijheid van carnavalspakkenuiting? We komen hiermee gevaarlijk dicht in de buurt van de meest uitgekauwde discussie ooit, dus we gaan gauw verder!

Er wordt natuurlijk geneukt dat het een lieve lust is met carnaval, want drank en pret maakt geilig, en dat is geweldig. Maar het moet gezegd dat er een enkele keer ook wel eens sprake is van ongewenste intimiteiten, en dat is minder geweldig. Sommige mannen worden van alle drank en alle pret een beetje té geilig, en als ze dan ook nog omgeven zijn door lekkere wijven in geile broccolipakken, krijgen sommigen het helaas niet meer voor elkaar om hun tengels bij zich te houden.

Met name mensen van buitenaf schijnen niet altijd te begrijpen dat een vrouw niet met iedere ziel naar bed wil alleen maar omdat ze verkleed is als Gordon. De aanrandingsstatistieken zijn nooit significant hoger gemeten tijdens carnaval, maar dat het gebeurt lijkt onomstotelijk. Mede daarom heeft de Brabantse Carnavals Federatie een informatiefolder met carnavalstips gemaakt, die je kunt vinden bij VVV's en azc's. Tip 4 luidt: "Houdt [sic] de normaal gangbare fatsoensregels in acht". Dit is een vrij formele zin voor 'knijp niet in tieten', zelfs niet als je vindt dat iemand het uitlokt door bijvoorbeeld een uitdagend Fred Flintstone-kostuum te dragen.

Als je als buitenstaander de ogen van de doorgewinterde carnavalist echt aan het rollen wil krijgen, moet je het flikken om te alaafen op momenten dat er niet gealaafd dient te worden. Ook daarom is de hierboven genoemde informatiefolder gemaakt, zo legt Rob van de Laar (voorzitter van de Brabantse Carnaval Federatie) uit tegen de NOS: "[Mensen van buitenaf] roepen in Den Bosch opeens 'Alaaf' terwijl niemand dat hier zegt. Ze denken ook dat carnaval een losbandig feest is, waar je maar alles mag doen. Aan vrouwen zitten bijvoorbeeld."

Niet dat aanranding en alaaf roepen even ernstige vergrijpen zijn, maar dat ze in één adem genoemd worden geeft aan dat ze allebei serieus worden genomen. Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit het feit dat de Vlaamse tv-reeks over carnaval, Den Elfde van den Elfde, vooral kritiek kreeg op het feit dat er onrealistisch vaak gealaafd zou worden. Let er een beetje op.

Ook flessentrekkers verhullen zich nog wel eens onder een laagje schmink. Dat bleek maar weer in de weken voorafgaand aan de Brand Beer Boètegewoeëne Boètezitting, een extreem prestigieus carnavalsfeest in Venlo. Elk jaar geeft de organisatie hier een zeer beperkt aantal polsbandjes voor weg – gratis dus – dat de echte purist toegang verschaft tot de Oude Markt, die dan omgedoopt wordt tot Zoepkoel. Je hoeft nauwelijks een beroep te doen op je talenknobbel om te raden dat dit een grote kuil is waar men bier zuipt.

Helaas maken sommige kapitalistische boeven misbruik van de gratis bandjes en de populariteit van de Zoepkoel. Zo verkocht ene Berrie uit Limburg twee bandjes voor €150,- op Marktplaats. Gelukkig werd de schuinsmarcheerder door een radio-dj van L1 live in de uitzending op het matje geroepen.

Iedereen die niet bekend is met het fenomeen 'Beppie Kraft' moet beseffen dat er in Limburg

treinen rondrijden met het hoofd van dit carnavalsicoon. Wat André Hazes betekent voor de bruine cafés in de hoofdstad als Ajax kampioen wordt, betekent Beppie voor heel Limburg aan de vooravond van veertig dagen vasten. De grand-dame van het Limburgse carnavalslied is al decennia lang een onmisbaar element van de Limburgse vasteloavend.

Toch zorgde Beppie – of om preciezer te zijn haar stem, of om nog preciezer te zijn het volume van haar stem – dit jaar voor ophef. Beppie presenteerde het LVK (Limburgs Vasteloavesleedjes Konkoer, een soort Limburgs songfestival waar er gestreden wordt om de beste carnavalskraker van Limburg), maar deed dat volgens veel mensen met een véél te luide stem. Vele mensen in Limburg wonden zich hier nogal over op, en op Twitter regende het klachten. Zelfs de dag erna bleef Beppie's stem veelbesproken.

Gevraagd naar een reactie gaf Beppie aan 1Limburg te kennen dat ze "niet bezig is met de kritiek" op haar gouden, maar oh zo luide keeltje. Het zit Beppie trouwens sowieso al niet erg mee; een paar maanden geleden werd ze nog omver gelopen en hield daar een paar lelijke blauwe plekken aan over.

Omdat er vorig jaar een toename was van het aantal verwondingen aan glas tijdens het Maastrichtse carnaval, wilde de burgemeester dat er op straat en in het centrum van Maastricht alleen nog bier in plastic geschonken werd. Nou, dan heb je aan de bourgondische bierconnoisseurs in Limburg toch echt de verkeerde. Een groepje ondernemers wilde dapper weerstand blijven bieden, er ontstond ophef, en er werd zelfs gesproken van "kwaad bloed". Toen niemand het meer in zijn hoofd haalde om de vraag 'waar maken we ons nou eigenlijk druk om' te stellen, leidde de hoog opgelaaide bier-in-plasticpolemiek ertoe dat een 35-tal uitbaters van Maastrichtse horecagelegenheden een 'plastic-convenant' nodig had om de angel uit de verhitte discussie te halen.

En niet alleen plastic bekers zijn het onderwerp van zeer pietluttige carnavalsdiscussies: zo werd er ook steen en been geklaagd over het gebruik van comic sans ms op de officiële Limburgse carnavalsposter. Carnaval is voor veel mensen een belangrijk feest, maar als mensen het té serieus gaan nemen, krijg je geheid ellende.

Bovenstaande smetjes vallen natuurlijk in het niet bij alle vrolijkheid van carnaval, dus laat je lol er niet één procent door verpesten. Alaa.. HO ongepast. Fijn carnaval!