Deze documentaire over Ferguson moet je zien op IDFA

In de nasleep van de moord op Michael Brown trokken veel mensen naar Ferguson, in de Amerikaanse staat Missouri, om te protesteren. De straten waren gevuld met protestborden en megafoons – instrumenten waarmee mensen hun stem wilden laten horen. Het doel was duidelijk: de demonstranten wilden niet alleen gehoord, maar vooral gezien worden.

Sabaah Folayan en Damon Davis, die voor het eerst een film regisseerden, zorgden ervoor dat dat laatste ook daadwerkelijk gebeurde. Toen de protesten zich uitbreidden, kon het duo niets anders doen dan hun camera pakken. “Het oorspronkelijk doel was om een aantal artikelen te schrijven en onderzoek te doen naar de volksgezondheid, waarmee we hoopten aan te tonen dat de confrontaties tussen mensen en politie op de lange termijn voor traumatische effecten zouden zorgen,” vertelt Sabaah. “Maar ik realiseerde me dat dit niet de juiste tijd en plek was om dat te doen.”

In plaats daarvan plaatsten Sabaah en Damon zichzelf midden in de onrust. Ze moesten deze film maken – voor henzelf, maar ook voor een gemeenschap die zich ongehoord voelde. Whose Streets? is tijdens IDFA te zien, ruim drie jaar na de dood van Brown. De film is niet alleen een must-see vanwege het onderwerp, maar ook vanwege de schoonheid en poëzie waarmee Sabaah en Damon het onderwerp overbrengen.

We spraken het duo eind vorig jaar over wat er in hun hoofd omging toen ze naar Ferguson gingen, hoe ze uitdagingen overwonnen en waarom hun project een dikke middelvinger is naar de overheid.

VICE: Wat dachten jullie, als filmmakers en als mensen, aan toen jullie naar Ferguson gingen?
Sabaah Folayan: Onze eigen veiligheid. Maar toen we de protesten zagen uitbreiden, beseften we dat dit een belangrijk moment in de Amerikaanse geschiedenis zou worden. Deze gebeurtenissen zouden de toon zetten voor de komende decennia en zouden dit tijdperk definiëren. Ik had het gevoel dat ik voor altijd spijt zou hebben, als ik niet naar Ferguson zou gaan. Het was een uitdaging om onze integriteit, ons perspectief en onze stem te behouden, terwijl we samen moesten werken met mensen met verschillende achtergronden en we moesten bewijzen dat onze film commercieel levensvatbaar was en geschikt zou zijn voor een wit publiek. Die uitdagingen gingen we aan terwijl we persoonlijke, emotionele ervaringen beleefden in Ferguson.
Damon Davis: Mijn grootste zorg was dat ik het goed wilde doen: lid zijn van een gemeenschap en dat laten zien aan mensen, terwijl er al veel wantrouwen heerste vanwege de manier waarop de situatie werd afgeschilderd door de media.

Was het moeilijk om dat vertrouwen te winnen?
Folayan: Ja, want iedereen was extreem behoedzaam. Een aantal weken nadat de media (op verkeerde wijze) verslag deden van Ferguson, waren mensen nog steeds erg voorzichtig in het praten met mensen. Maar we bleven terugkomen. Elke dag weer. We benaderden de mensen als menselijke wezens en we hoorden niet bij de media. Ik hoopte dat de mensen ons daardoor gingen vertrouwen.
Davis: Ik sprak deze mensen niet aan met een camera in mijn hand. Ik sprak met ze op straat. Dat was waar het vertrouwen begon, want ze zagen dat ik tussen hen stond.

Welke uitdagingen kwamen jullie tegen tijdens het maken van deze documentaire? Folayan: Het zijn van een regisseur en een producent tegelijk – geld ophalen, het pitchen van de film, het onderwerp op zo’n manier verpakken dat het zelfs voor mensen die duizenden kilometers verder woonden een verteerbaar onderwerp zou worden, en de mensen écht laten zien zoals ze zijn, in plaats van hen alleen in beeld brengen als onderwerpen. Ik noemde ze “de mensen die we volgen” of “de mensen in de film,” zodat duidelijk werd dat deze mensen geen instrumenten of hulpmiddelen zijn, maar echte mensen.
Davis: Dat heb je goed verwoord. Bij mij was het “Dit is mijn thuis.” Ik heb dat voor mezelf ook extra benadrukt. We moesten voor menigten staan en geld ophalen, op plaatsen waar we onszelf niet op ons gemak voelden. Een van mijn grootste hindernissen was het behouden van het vertrouwen en integriteit.

Na jarenlang werken is de documentaire er eindelijk. Hoe voelen jullie je nu?
Davis: Ik ben persoonlijk best bang over wat de massa van de film vindt. We hebben het al laten zien aan mensen in het filmcircuit, maar dat zijn mensen die echt van films houden. Dat is anders dan de gewone mens die soms even een film kijkt. En daarnaast ben ik benieuwd hoe St. Louis het zal ontvangen. Tegelijkertijd ben ik helemaal uitgeput en kijk ik uit naar wat vrije tijd.
Folayan: Ik voel me erg klein als ik eraan denk dat onze film over de hele wereld te zien is – in zalen met tweehonderd of vijfhonderd mensen die onze film komen bekijken. Het is niet makkelijk om in de spotlights te staan, en nu plaatsen wij die spotlights weer terug op hen. Maar ik voel ook trots en opwinding, vooral omdat de film een flinke middelvinger naar de overheid is – we vertellen waarom we hier zijn en dat we overal van op de hoogte zijn. Ik ben erg blij dat ik zoveel tijd en moeite in dit project heb gestopt. Vooral in deze tijd, waarin mensen naar mijn idee een herinnering nodig hebben dat wij hier zijn, en dat we blijven vechten.

Whose Streets is tijdens IDFA te zien op 15, 16, 18, 24 en 25 november. Klik hier voor tickets.