5G zal de hype waarschijnlijk nooit waar kunnen maken

Als we de grote providers mogen geloven, zal de vijfde generatie (5G) draadloos internet de wereld veranderen. Volgens het Amerikaanse telecommunicatieconcern Verizon maakt de technologie bijvoorbeeld deel uit van een “vierde industriële revolutie,” waarin steden wereldwijd zullen veranderen in zogenaamde slimme steden. Sommigen denken dat 5G de gezondheidszorg radicaal zou kunnen vernieuwen door telegeneeskunde te verbeteren, terwijl anderen verwachten dat we dankzij 5G binnenkort nog maar vier dagen per week hoeven te werken.

Helaas maakt 5G de hype tot nu toe nog niet bepaald waar. Mobiele providers overdrijven namelijk niet alleen waar 5G toe in staat is, maar ook waar het überhaupt beschikbaar is. In Europa, en ook Nederland, lijkt 5G volgend jaar al in te gaan. Maar de vraag is hoe vlekkeloos dit zal gaan. Als we kijken naar de lancering in de VS, bepaald niet.

AT&T kreeg bijvoorbeeld veel kritiek te verwerken nadat het bedrijf deed alsof het een 5G-netwerk had, maar dit eigenlijk nog steeds 4G bleek te zijn. Ze hadden alleen de pictogrammen in het telefoonnetwerk veranderd. En het eerste 5G-netwerk dat Verizon bij mensen thuis aanbood, kwam onder vuur te staan toen bleek dat dit helemaal niet beschikbaar was in de steden waar het bedrijf er reclame voor maakte.

Ditzelfde probleem deed zich laatst opnieuw voor, toen Verizon beweerde dat het “het eerste bedrijf ter wereld” was dat een mobiele 5G-dienst in Chicago en Minneapolis had gelanceerd. Toen onder andere CNET en The Verge zich hierin verdiepten, bleek echter dat het nog lang niet klaar was voor gebruik. Hoewel de nieuwe netwerken van Verizon wel degelijk snelheden van boven de 500 mbps haalden, was het vrijwel onmogelijk om in de stad een 5G-signaal te vinden. Bovendien kost het ook nog eens negen euro extra om bij Verizon verbinding te kunnen maken met 5G. Maar dat is niet het enige probleem dat naar voren kwam bij de lancering.

Het meest opvallende gebrek was dat er slechts één telefoon bestaat die momenteel door Verizon wordt ondersteund: de Motorola Moto Z3. En als je die telefoon al hebt, moet je ook nog eens tegen de tweehonderd euro betalen om de levensduur van de batterij te laten verlengen. Dat is namelijk nodig, aangezien 5G al het leven uit je batterij zuigt.

Verizon was niet bereid om in te gaan op onze vragen over dit probleem. Daarnaast wil de rommelige lancering in de VS niet zeggen dat dat hier ook het geval zal zijn. Er is natuurlijk wel vaker scepsis wanneer er een nieuwe technologische ontwikkeling op de markt verschijnt. Desondanks zijn veel deskundigen bang dat 5G sowieso nooit aan de hoge verwachtingen zal voldoen – zelfs niet tegen de tijd dat het volledig ontwikkeld en overal beschikbaar zal zijn.

Providers wekken de indruk dat dankzij 5G ook mensen die in afgelegen gebieden wonen zonder probleem van breedbandnetwerken gebruik kunnen maken, waardoor de digitale kloof eindelijk gaat verdwijnen. Daarbij zetten ze 5G neer als een aantrekkelijker en goedkoper alternatief voor glasvezelnetwerken, die lang niet overal van de grond komt vanwege de kosten.

Toch zetten veel mensen ook daar hun vraagtekens bij. Volgens Craig Moffett, een analist die op Wall Street werkt, is het bijvoorbeeld nog maar de vraag of het de bedrijven zal lukken om 5G betaalbaar en op grote schaal te verspreiden. "Het is niet de eerste keer dat telefoonmaatschappijen te veel beloven en te weinig leveren," zegt hij in een e-mail aan Motherboard. “5G zal in de loop der jaren, of misschien wel decennia tot stand komen, dus het is niet echt eerlijk om in de eerste paar weken al een oordeel te vellen. Desondanks zijn er genoeg redenen om sceptisch over 5G te zijn, en is het maar de vraag of het ooit zal voldoen aan de gestoorde hype die eromheen is gecreëerd.”

Naast dat 5G nogal veel vraagt van je batterij, vertelt Moffett dat het ook zeer brede spectrumblokken vereist, tot wel 800 MHz. Deze spectrumblokken bevinden zich alleen boven in het millimetergolfspectrum, en dat brengt weer een nieuw probleem met zich mee: het is voor deze golven heel lastig om op lange afstand door de muren van gebouwen heen te kunnen dringen. Dat bleek inderdaad het geval te zijn toen een aantal journalisten het 5G-signaal van Verizon uitprobeerden bij de lancering in Chicago.

Daardoor zal het wel werken in stedelijke gebieden, maar alleen door speciale cellen te gebruiken die op lantaarnpalen of daken van gebouwen moeten worden geplaatst. Op het platteland en in voorsteden zullen de providers eerder gebruik moeten maken van een spectrum dat lager is dan 6GHz, om kosten te kunnen besparen. Hierdoor zal de verbinding in deze gebieden bij lange na niet zo snel zijn als momenteel door de telecombedrijven wordt beloofd.

“Ja, het zal uiteindelijk beter zijn dan 4G, en het zal enorm helpen bij het ondersteunen van grote aantallen IoT-verbindingen met een lage bandbreedte," legt Moffet uit. “Maar een brede beschikbaarheid met de gestoorde snelheden waar mensen nu zo warm voor lopen, zal pas over vele jaren of misschien zelfs nooit tot stand komen.”

De Electronic Frontier Foundation (EFF) waarschuwde al dat 5G niet als wondermiddel gezien moet worden. De hype rond de nieuwe technologie zou simpelweg een manier van de industrie zijn om te verhullen dat het ze niet lukt om meer veerkrachtige glasvezelverbindingen te implementeren.

“Draadloze netwerken zullen nooit zo snel kunnen zijn als die van de vaste lijnen,” schrijft Ernesto Falcon, een advocaat van de EFF, in een e-mail aan Motherboard. “De snelheden van draadloos internet waar de industrie nu over opschept, werden jaren geleden al door glasvezelverbindingen overtroffen.”

Het is duidelijk dat oudere DSL-lijnen in Nederland lang niet altijd worden geüpgrade. 5G zal in de gebieden met traag internet, of de 500.000 mensen in Nederland zonder internet, waarschijnlijk niet gaan helpen. Terwijl de providers blijven aanmodderen met hun 5G-diensten, zijn dat de meeste consumenten bovendien eigenlijk hartstikke tevreden met de huidige 4G-snelheden. Uit verschillende enquêtes blijkt bovendien dat gebruikers vooral geïnteresseerd zijn in lagere prijzen – en dat zal met de komst van 5G waarschijnlijk niet gebeuren.

Hoewel 5G zeker uiteindelijk voor betere en snellere draadloze verbindingen zal zorgen, denken veel deskundigen dat de komst van 5G vooral een langzame, natuurlijke evolutie zal zijn in plaats van een acute revolutie. En als de providers hun enthousiasme niet een beetje temperen, zal 5G uiteindelijk alleen maar enorm tegenvallen.