FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Waarom gebruiken we nog steeds condooms?

De condoom is onovertroffen in zijn alles voorkomende beschermwijze.

Voordat iedereen door het lint gaat: ik weet waarom we nog steeds condooms gebruiken. Ze zijn betaalbaar, en het is het enige voorbehoedsmiddel dat beschermt tegen SOA's en  zwangerschap. Dus begrijp me niet verkeerd, ik ben pro-condoom. Geen zorgen.

We moeten met z'n allen toegeven dat het een waanzinnige technologie is; het eeuwenoude voorbehoedsmiddel werd mogelijk al ​door Cleopatra gebruikt. Het ontwerp is sinds die tijd zeker vooruitgegaan, maar het basisconcept is hetzelfde (daar straks meer over). Maar waarom is er nu nog geen betere manier gevonden dan je lul in wat latex te steken, of wat latex in je vagina te stoppen? Het is 2015! Zou er tegen deze tijd geen SOA-uitroeiende laserstraal moeten zijn?

Advertentie

"Het ligt absoluut niet aan het feit dat het niet geprobeerd wordt," zei Fred Wyand, het hoofd van communicatie van de American Sexual Health Association. Wyand zei dat er al een aantal pogingen zijn gedaan om een alternatief te maken. In het bijzonder in de periode na de aids-epidemie van de jaren '80. Geen van deze nieuwe middelen kwamen echter in de buurt van de alles-voorkomende condoom. We hebben tegenwoordig het HPV-vaccin, een supereffectief vaccin dat de condoom verslaat op het gebied van ziektes verspreiden (het condoom heeft maar een ​beschermratio van 70%). Dit vaccin is echter alleen effectief tegen SOA's en voorkomt dus geen zwangerschap.

Wyand vertelde me ook over spermicide-pasta, een gel met een anti-microbieel stofje er in. Een middel dat ontwikkeld werd om SOA's te blokkeren, en in het bijzonder HIV.
"Dit veroorzaakte een grote hype, maar er werd ontdekt dat deze pasta de zaken alleen maar verergerde," zei Wyand. "Onderzoek wees erop dat de gel het risico op infectie vergroot, omdat de huid erdoor lichtelijk werd aangetast. Hierdoor werd het gemakkelijker voor de ziekteverwekkers om de huid binnen te dringen."

Onderzoek wees uit dat Nonoxynol-9 (de naam van de spermicide-pasta) de kans op het oplopen van SOA's vergrootte. Daarnaast was het ​volgens de World Health Organization niet effectief bij het voorkomen van zwangerschap. Desondanks moedigt de WHO onderzoekers aan om anti-microbiële stoffen te blijven onderzoeken.

Advertentie

Er bestaan ook anti-retrovirale (ARV) pillen en gels die kunnen voorkomen dat HIV zich verspreid van partner op partner of van moeder op kind, met vrij hoge succesratio's. ​Een studie beschreef een ARV-behandeling die de overdracht met 96 procent kan verminderen. De grote gezondheidsinstituten in de VS, de ​National Institutes of Health en de ​Center for Disease Control, raden deze middelen aan om het risico op transmissie te verkleinen. Ook is er de Truveda, ​een preventiepil tegen HIV. Deze preventiepil werkt tegen HIV en verkleint de kans voor het oplopen van het virus.

Er zijn nog wel een aantal tekortkomingen, zoals kosten en toegang tot medicatie, en daarnaast voorkomt deze therapie de overdracht van andere SOA's niet (en het beschermt overduidelijk ook niet tegen zwangerschap).

"Het gaat niet alleen om de creatie van een interventie-middel dat werkt, het gaat erom dat mensen het uiteindelijk gaan gebruiken. Dat is een belangrijk onderdeel van de puzzel," vertelde Wyand me. In duizenden jaren zijn we niet in staat geweest om de condoom als alles-werende technologie te overtreffen. Er zijn echter wel wat verbeteringen aangebracht. De eerste condooms werden gemaakt van linnen, daarna van dierlijke ingewanden en uiteindelijk van dik gevulkaniseerd rubber. Tegenwoordig maken we gebruik van condooms die van een flexibel soort latex zijn gemaakt, en ze komen in alle maten, kleuren en smaken voor.

Condooms zijn niet alleen goed in het voorkomen van zwangerschap en SOA's (​98 procent effectief met perfect gebruik), ze maken het ook moeilijk om je sekspartner voor de gek te houden. De meest voorkomende complicaties zijn volgens Wyand, dat de condoom te vroeg wordt afgedaan, te laat omgedaan, of dat de latex doorboord wordt bij het openmaken. Als je dit weet te voorkomen, dan zit je in principe goed.

Het nalatenschap van de condoom is volgens Wyand dat het een bekend object is geworden, waardoor mensen sneller geneigd zijn om het te gebruiken. Bij een dodelijke syfilisuitbraak onder de soldaten in de Eerste Wereldoorlog werden de militairen snel overgehaald om het rubbertje te gaan gebruiken, en ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werd het taboe nog verder doorbroken en werd het gebruik verder aangemoedigd. Maar ondanks de alomtegenwoordigheid van de condoom in de VS ​gaat het gebruik ervan toch omlaag. Ook in Nederland blijkt condoomgebruik geen vanzelfsprekendheid. Uit onderzoek van het RutgersWPF instituut blijkt dat 89 procent van de vrouwen en 87 procent van de mannen ​geen condoom gebruikt tijdens seks met hun vaste partner.

"We leven in een tijd van de zeer effectieve anti-zwangerschaps pil en lang werkende anti-conceptiemiddelen als spiraaltjes. Deze middelen doen hun werk uitstekend bij het voorkomen van zwangerschap, maar niet meer dan dat," stelde Wyand.

"De condoom moet niet aan de kant geschoven worden. Dat is nu het belangrijkste."