Een wetenschapper veilt de naamrechten van zijn net ontdekte mottensoort op eBay

De online handelgigant eBay geeft klanten de kans om te bieden op alles wat ze maar willen. Maar nu wordt het door een entomoloog gebruikt om de naamrechten van zijn net ontdekte insect te veilen.

Wanneer een nieuwe soort wordt ontdekt, wordt deze vaak vernoemd naar degene die verantwoordelijk was voor de vondst. Dat weerhield Eric H. Metzler, een entomoloog van de Wedge Entomological Foundation, er niet van om het helemaal anders te doen. Hij vroeg Western National Parks Association – wat een deel van zijn onderzoek financierde – om een online veiling te starten voor de benoeming.

De veiling ging op zaterdag van start, en eindigt komende vrijdag. Het bod begon op 500,- dollar, en op het moment van schrijven hebben er 37 mensen een bod gedaan.

Hoe gaat het benoemen van een nieuwe soort eigenlijk verder in zijn werk?

Metzler ontdekte de mot al acht jaar geleden bij het White Sands National Monument in New Mexico. Het motje weegt 28 gram en is ongeveer 25 millimeter lang. Metzler heeft in totaal al meer dan 600 verschillende motten ontdekt, maar het koste hem meerdere jaren om deze soort te laten erkennen.

De winnende bieder mag samen met Metzler een naam voor de mot bedenken. Dat kan niet iedereen zomaar doen – er bestaan strikte regels en wetgevingen voor, die worden bepaald door de International Code of Zoological Nomenclature (ICZN).

"Wanneer je een nieuwe soort hebt ontdekt, moet je om te beginnen een omschrijving maken, om vervolgens het DNA vast te stellen," legt Paolo Viscardi uit, een curator van het Grant Museum of Zoology in Londen. "Daarmee definieer je een referentie, aan de hand waarvan anderen dit soort kunnen herkennen."

De mot wordt vervolgens in een museumcollectie geplaatst, waar het toegankelijk is voor onderzoekers. Vervolgens wordt het papierwerk van de ontdekking gecontroleerd, en wordt de naam goed- of afgekeurd door het ICZN.

Wanneer je een naam geeft aan een soort, is het zaak om die naam zo beschrijvend mogelijk te maken. "Je kunt omschrijven hoe het eruit ziet, of waar het vandaan komt," zegt Viscardi. En hoewel het ICZN streng is, komen er af en toe vrij inventieve namen doorheen.

Als voorbeeld geeft Viscardi de Amerikaanse entomoloog Quentin Wheeler, die een kever zo erg op Darth Vader vond lijken dat hij hem doopte tot Agathidium vaderi. Andere opmerkelijke namen zijn de Craniella Abracadabra voor een sponssoort, en Tiktaalik Roseae voor een 375 miljoen jaar oude fossielenvis die in 2004 ontdekt werd in de Canadese Arctische Eilanden – gebaseerd op de inheemse taal van de oorspronkelijke bewoners. En een trilobiet – een uitgestorven fossiel – die ontdekt werd in de Chinese provincie Han, door een van de onderzoekers van het Grant Museum, luistert naar de naam Han Solo.

Het veilen van de naamrechten is volgens Viscardi vooral een manier om geld op te halen voor natuurkundig onderzoek. "Het wordt steeds lastiger om dit soort onderzoek gefinancierd te krijgen, omdat er minder belang aan wordt gehecht dan eerst. Terwijl het van fundamentele waarde kan zijn om iets van biodiversiteit te snappen," zegt Viscardi.

"Er wordt op heel veel verschillende manieren geprobeerd om geld op te halen voor je werk – het veilen van je naamrechten is eigenlijk maar één uit duizenden."

Door de naamrechten te veilen, wordt bovendien het benoemingsproces misschien wat democratischer. Maar Dave Goulson, bioloog van de Sussex University en lid van de Royal Entomology Association, heeft twijfels. "Ik denk dat wetenschappelijke namen – waar mogelijk – vooral het diersoort moeten omschrijven," schreef hij per e-mail. Stel je voor dat deze mot een naam gaat krijgen als Bombus pepsii, of Apis adidas. Zou dat niet verschrikkelijk zijn?