FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Wat gebeurt er als je ongesteld wordt in de ruimte?

Een tampon omwisselen terwijl alles rondzweeft is niet bepaald makkelijk.
Stephanie Wilson, Naoko Yamazaki, Dorothy Metcalf-Lindenburger, en Tracy Caldwell Dyson in de ISS in 2010. Foto: NASA

Voor vrouwelijke astronauten in de International Space Station kan menstruatie een flinke uitdaging vormen. "De Space Station is in feite een enorm conservenblik. Hygiene is daarboven ook niet fantastisch," en er is een beperkte hoeveelheid water om je te wassen, vertelt "ruimtegyneacooog" Dr. Varsha Jain. Jain is onderzoeker aan het Centre of Human and Aerospace Physiological Sciences van King's College London.

Advertentie

Daarnaast is maar een van de twee toiletten op het ruimtestation uitgerust om bloed in kwijt te kunnen. Bloed wordt gezien als een verontreinigende stof, vertelt Jain. (Het andere toilet recycled trouwens urine tot drinkwater.) "Het is praktisch gezien best wel moeilijk om een tampon of maandverband te vervangen als alles rondzweeft," vervolgt Jain.

In een nieuw onderzoek dat gepubliceerd werd in het journal Microgravity, kijkt Jain naar hoe vrouwelijke astronauten hun ongesteldheid kunnen overslaan, mits ze dat willen.

"Het is erg belangrijk om te beseffen dat dit een persoonlijke keuze is," vertelt ze Motherboard. "Er zijn geen regels hierover van NASA of ESA." Vrouwen moeten ook voor een ruimtemissie begint al meedoen aan zware trainingen – waaronder "diepzeeduiken, survivaltrainingen" – en andere activiteiten waarbij ongesteld zijn niet bepaald handig is.

Onderzoeken in het leger hebben aangetoond dat vrouwen hun menstruatie meestal willen onderdrukken als ze uitgezonden worden, volgens haar nieuwe paper. Het is logisch om te bedenken dat hetzelfde geldt voor vrouwelijke astronauten, een groep waar nog zeer weinig onderzoek naar is gedaan.

Tegenwoordig geven de meeste vrouwelijke astronauten de voorkeur aan hun menstruatie uit te stellen door lang achter elkaar de pil te slikken. "Er bestaan veel verschillende meningen over of vrouwen elke maand moeten menstrueren," leest het onderzoek, "maar menstruale onderdrukking wordt populairder en gebruikelijker." In plaats van drie weken de pil te nemen, en dan een week placebo's te slikken om een soort nepmenstruatie te krijgen, blijven vrouwen die hun ongesteldheid willen onderdrukken continue de pil.

Advertentie

Maar een enorm pak anticonceptiepillen meenemen de ruimte in, is niet de beste optie. Voor een driejarige missie naar Mars zou een vrouwelijke astronaut 1,100 pillen moeten meenemen, wat aanzienlijk veel massa en afval is.

Het risico bestaat bovendien dat anticonceptiepillen zorgen voor "bloedproppen in de benen of longen," al is dat volgens Jain nog bij geen enkele vrouwelijke astronaut voorgekomen. Astronauten moeten zo fit mogelijk zijn, en "in zulke gezonde populaties komen dat soort complicaties nauwelijks voor."

Toch zijn er niet zo veel vrouwen de ruimte in gegaan, gaf Jain toe – van de 543 astronauten sinds 1961 zijn slechts 11 procent vrouw. We weten dus niet of dit soort problemen wel voorkomen in grotere groepen.

"Er is echt een zeer klein aantal vrouwen wat naar de ruimte is geweest," zei ze. "Als commerciële ruimtevaart eenmaal echt begint," zou het wel een probleem kunnen zijn, vervolgt ze. Vooral bij vrouwelijke ruimtevaarders die niet zo gezond zijn als onze supergetrainde astronauten.

Anticonceptie als spiraaltjes of implantaten zijn nog helemaal niet onderzocht bij astronauten. Ze zouden een goede optie kunnen zijn, zei Jain, maar wetenschappers weten niet of de enorme G-krachten bij lancering of landing schade kunnen aanbrengen aan een spiraal.

Jain denkt dat we beter ons best moeten om vrouwelijke astronauten te informeren over hun opties rond anticonceptie en onderdrukking van menstruatie in de ruimte. Zo kunnen we voorkomen dat ze ongewild menstrueren als ze in de ISS zitten, of nog erger, vastzitten op Mars zonder tampons of maandverband.