FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Een vaccinatie voor het denguevirus bleek 100% effectief in de eerste testrondes

Dengue is een van de meest voorkomende virale infecties en treft meer dan 390 miljoen mensen per jaar
EenAedes aegypti mug, die dengue en Zika verspreidt. Beeld: US Department of Agriculture

Het Zika-virus is niet het enige virus dat Latijns-Amerika teistert: er heerst al lange tijd een dengue-plaag in tropische en subtropische landen wereldwijd. Gelukkig heeft een trial van de denguevaccinatie –waarin vrijwilligers bewust werden blootgesteld aan het virus- laten zien dat de inenting 100 procent effectief was, volgens een onderzoek dat woensdag is gepubliceerd. De resultaten zouden zelfs mogelijk aanwijzingen kunnen geven voor de ontwikkeling van een zikavaccinatie.

Advertentie

Dengue is de meest voorkomende virale infectie die overgebracht wordt door muggen, en treft jaarlijks meer dan 390 miljoen mensen. Maar, net als Zika, heeft een dengue-infectie geen duidelijke symptomen. Het veroorzaakt lichte tot ernstige koorts, kan interne bloedingen of orgaanfalen veroorzaken, en kan uiteindelijk leiden tot de dood. Mensen die al eens met één van de vier denguevormen zijn geïnfecteerd en later door een andere vorm wordt geïnfecteerd hebben de meeste kans op ernstige lichamelijke reacties.

Woensdag zijn de resultaten van een van de eerste trials van een denguevaccinatie voor alle vormen gepubliceerd in Science Translational Medicine. Uit de tests bleek dat de vaccinatie 100 procent effectief was voor een van de vormen. Om de vaccinatie te testen werd een groep van 48 vrijwilligers geïnfecteerd met of de vaccinatie of een placebo, en werden daarna expres blootgesteld aan het virus om te zien of de vaccinatie werkte. Het is een nogal controversiële aanpak, waarbij onderzoekers erg waakzaam moeten zijn.

De vrijwilligers kregen de injectie 'blind' toegediend en werden daarna zes maanden geobserveerd om te onderzoeken of de vaccinatie neveneffecten had (er was er één: een lichte huiduitslag). Van de 48 mensen gingen 41 uiteindelijk door met het onderzoek en werden blootgesteld aan een vorm van het denguevirus. De vaccinatie was ontwikkeld om voor alle vormen gebruikt te kunnen worden, maar onderzoeken kunnen maar met één vorm tegelijkertijd worden gedaan (en daarnaast zou je in het echt niet met alle vier de vormen tegelijkertijd geïnfecteerd worden). De onderzoekers kozen daarom de vorm die de meeste weerstand bood tegen eerdere vaccinaties. Geen enkele van de gevaccineerde deelnemers kregen een infectie op welke manier dan ook: het virus circulerend in het bloed, uitslag, of afname in het aantal witte bloedcellen. Van de placebogroep hadden alle 20 het virus in hun bloed.

Advertentie

"Wat dit ons vertelt, als vaccinatie-ontwikkelaars, is een vroege indicatie dat de vaccinatie succesvol zal zijn," zei dr. Beth Kirkpatrick, een infectieziekte-expert aan de Universiteit van Vermont en co-auteur van het onderzoek. "Het zou anders veel langer hebben geduurd voordat we deze informatie hadden." De onderzoekers zouden de vaccinatie dan moeten testen in de gebieden die vaak getroffen worden door de ziekte, "wat drie tot tien jaar zou duren en waarschijnlijk tientallen miljoenen dollar zou kosten."

Er is momenteel nog een trial gaande om de vaccinatie tegen een van de andere denguevormen te testen. De resultaten daarvan zouden deze zomer gepubliceerd moeten worden. Ook wordt er sinds februari een grote klinische test gedaan, waarbij 17.000 mensen - uit gebieden die vaak door dengue worden getroffen – gevaccineerd. De onderzoekers zullen deze groep een of twee dengueseizoenen observeren om de effectiviteit van de vaccinatie te testen. Deze test duurt veel langer en is veel duurder, maar vormt een belangrijke stap in het onderzoeken hoe goed deze vaccinatie werkt.

Zowel dengue als Zika worden voornamelijk in de tropische en subtropische gebieden van Azie en beide delen van Amerika gevonden, maar door de klimaatverandering en temperatuurstijgingen is de mug die deze virussen verspreid zelfs in het noordelijke (koude) Washington gevonden. Doordat steeds meer mensen reizen vormt het virus en steeds groter risico voor een groeiende groep mensen en worden effectieve vaccinaties steeds belangrijker.

Als de vaccinatie niet veelbelovende resultaten hadden geboekt in de eerste testrondes, dan waren de onderzoekers waarschijnlijk niet begonnen met de grotere test. De eerste testronde, waarbij direct op mensen wordt getest in vergelijking met een placebo, is een relatief goedkope en snelle manier om te herkennen welke vaccinatiekandidaten een toekomst hebben en welke niet. De onderzoekers denken dat een zelfde soort strategie kan worden gebruikt om de Zikavaccinaties te testen die nu worden ontwikkeld.

"We weten nog maar weinig over Zika," zei dr. Anna Durbin, tevens co-auteur van het onderzoek en epidemioloog bij Johns Hopkins Bloomberg School voor Publieke Gezondheid. "We weten bijvoorbeeld nog niet hoe lang het Zikavirus in het bloed blijft, hoe lang het duurt voordat dit wordt afgevoerd via urine ene sperma of wat het precieze klinische syndroom is dat we bij Zika zien. We denken dus dat een Zika-testmodel veel voordelen heeft, niet alleen voor de ontwikkeling van een vaccinatie, maar ook om meer over het virus zelf te leren."