Monopoly is bedacht door een antikapitalistische, feministische dichter

Foto via Flickr-gebruiker Dave Rutt

Bordspellen maken de laatste tijd een comeback. Als je kijkt naar hoeveel cafés er tegenwoordig een stapel bordspellen in de kast hebben staan en hoe populair bijvoorbeeld Kolonisten van Catan is, kun je wel stellen dat mensen weer dol zijn op het traditionele vermaak van staren naar stukken karton en het ruilen van fopgeld. Het beste bordspel aller tijden is natuurlijk Monopoly: het klassieke bordspel dat makkelijk zes uur kan duren en dat kinderen de fijne kneepjes van meedogenloos kapitalisme leert. Mary Pilon, voormalig sportverslaggever voor The New York Times en verslaggever voor The Wall Street Journal, besteedde vijf jaar aan het onderzoeken van de geschiedenis van Monopoly. Ze kwam erachter dat, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, het niet ontwikkeld werd tijdens de Grote Depressie. Ook ontdekte ze dat het gemaakt is door een antikapitalistische, feministische dichter.

Pilons boek The Monopolists gaat over alles wat er in de afgelopen eeuw is gebeurd omtrent het bordspel: van alle controverses eromheen tot de rechtszaken met Hasbro, niet lang geleden. Ik praatte met Pilon om meer te leren over de antikapitalistische wortels van Monopoly, de vreemde wereld van patenten en de uitvinder van het spel.

VICE: Hoe kwam je op het idee om een boek over Monopoly te schrijven?
Mary Pilon: Ik ben een enorme nerd. Toen ik klein was speelde ik veel videogames en bordspellen. In 2009 schreef ik over economie voor The Wall Street Journal, wat – zoals je je zal begrijpen – vrij deprimerend was. In een artikel wilde ik opschrijven dat Monopoly tijdens de Grote Depressie werd ontwikkeld. Toen ik wat research deed stuitte ik op de rechtszaak die Monopoly tegen Ralph Anspachhad aangespannen. Ik benaderde hem, en zei dat ik een journalist was en dat ik meer wilde leren over Monopoly. Ik schreef over zijn juridische strijd en bleef onderzoek doen. Zakelijke verslaggeving is vaak erg technisch – je schrijft over derivaten en investeringsbanken en zo – dus om me met gestrekt been in de wereld van bordspellen te storten was een frisse afwisseling.

Waar ging die Monopolyrechtszaak om?
Begin jaren zeventig woonde Ralph in San Francisco. Op politiek vlak was hij erg links. Hij maakte een spel met de naam Anti-Monopoly, waarmee hij mensen het kwaad van Monopoly wilde laten inzien. Het duurde niet lang voordat hij van advocaten van Monopoly te horen kreeg dat hij Anti-Monopoly niet mocht maken. Ralph dacht, net als ik – en iedereen – dat Charles Darrow het spel had uitgevonden. Tijdens de rechtszaak kwam een groot schandaal aan het licht: een vrouw had Monopoly uitgevonden in 1904. Om de zaak te winnen moest hij dit bewijzen. Hij noemde zijn zaak 'de Monopoly-leugen'. In eerste instantie onderzocht ik zijn rechtszaak omdat je altijd zeker moet weten dat je bronnen kloppen. Dit was de eerste keer dat ik een verhaal schreef en naderhand met nog veel meer vragen zat. Ik besteedde mijn weekenden in de bibliotheek en gebruikte mijn vakantiedagen om naar San Francisco te vliegen en Ralph te ontmoeten. Hij had dozen vol met documenten en foto's die ik kon gebruiken voor mijn verslagen. Zijn zaak bracht allerlei historische gegevens naar boven. Ik verzond alles naar New York en begon er gewoon fanatiek aan te werken.

Wat was het meest verrassende dat je tegenkwam tijdens je onderzoek?
Het verbaasde me dat het spel niet alleen ver voor de Grote Depressie was uitgevonden, maar ook nog eens door een vrouw. Vrouwelijke uitvinders werden een eeuw geleden nog niet echt serieus genomen en het feit dat er één vrouw zo belangrijk was voor het uitvinden van een economisch spel was erg ongebruikelijk voor die tijd. Hoe meer ik leerde over Lizzie Magie, hoe vreemder het verhaal van Monopoly werd.

Wie was Lizzie Magie?
Ze was een feminist. Ze had een erg uitgesproken mening over hoe vrouwen in die tijd werden behandeld en hoe ze werden betaald. Ze schreef korte verhalen en poëzie, en in al haar werk kwamen thema's als gelijke rechten en ongelijkheid ter sprake. Het is erg goed mogelijk dat ze dit bordspel maakte om haar politieke standpunten te verspreiden.

Het was niet mijn bedoeling om een feministisch boek te schrijven; ik wilde een boek over het spel schrijven. Toch gebeurde het en sinds het boek uitkwam heb ik veel reacties van vrouwen in de technische sector gekregen. Je hoort vaker over dit soort verhalen, waarbij iemand die niet blank en man was een uitvinding heeft gedaan, maar vervolgens is vergeten. Als je kijkt naar de periode waarin Lizzie Magie leefde is het logisch dat ze voor het grootste gedeelte is vergeten. Eén van de laatste sporen die we van haar hebben komt van een Amerikaanse volkstelling uit 1940. Als beroep gaf ze aan dat ze spellenmaker was – ook al beoefende ze vele andere beroepen – en dat haar inkomen nul was.

Waarom denkt iedereen dat Monopoly is uitgevonden door Charles Darrow?
Jarenlang werd het Darrow-verhaal doorverteld. Zelfs als het niet klopt, is het een erg romantisch verhaal – een klassiek Assepoester-verhaal, eigenlijk. Ik denk dat ons dat allemaal aanspreekt omdat we dat op een bepaalde manier aan onszelf willen relateren. Wie droomt er niet van om een eurekamoment te hebben en meteen miljonair te zijn?

Wat was de boodschap van Magie's versie van het spel?
The Landlord Game, zoals Magie's versie heette, was ironisch genoeg gemaakt om mensen te leren over het kwaad van monopolisten in die tijd. In een editie van Single Taks Review uit 1902 schreef Magie: "Het had net zo goed 'Het Spel van het Leven' kunnen heten, want het bevat alle elementen van succes en mislukkingen in de echte wereld. Het doel is hetzelfde als schijnbaar het doel van ieder mens: het opbouwen van rijkdom.

Dus je volgende boek gaat over Kolonisten van Catan?
Ik hou van Kolonisten maar ik ben nog aan het bijkomen van mijn eerste boek. Misschien Cluedo. Ik heb geen idee. Dit duurde vijf jaar. Ik heb er geen seconde spijt van, maar dit boek duurde langer dan alle potjes Monopoly die in mijn leven heb gespeeld bij elkaar.