Onderzoekers uit de VS hebben het DNA van menselijke embryo's gemanipuleerd

Onderzoekers in Portland, Oregon hebben met CRISPR, de krachtigste methode om DNA te aan te passen, het DNA van een menselijke embryo's gemanipuleerd, meldt MIT Technology Review. Het is de eerst keer dat er in de VS aan het genetisch materiaal van een mens is gesleuteld. Maar gaat dit de wereld weer een stapje dichter bij een genetische supermens brengen?

Even wat achtergrondinformatie: CRISPR wordt vaak vergeleken met de knip-en-plakfunctie van een tekstverwerker. Het is een krachtige en redelijk nieuwe techniek die gebruikt kan worden om het DNA van planten, dieren en nu dus ook mensen aan te passen.

En omdat het relatief goedkoop is en makkelijk te gebruiken, kan het volgens veel wetenschappers gebruikt worden om ziektes als HIV en spierdystrofie te genezen. Dit klinkt allemaal fantastisch, maar natuurlijk is CRISPR ook al voor minder nobele experimenten gebruikt. In 2015 hebben Chinese wetenschappers het gebruikt om extreem gespierde beagles te maken. Dus daarom waarschuwen ethici ook om voorzichtig te zijn met het verschrijven van menselijke genen. En omdat het zo makkelijk te gebruiken is, waarschuwen Amerikaanse veiligheidsexperts al dat genetische manipulatie in de toekomst gebruikt zou kunnen worden als massavernietigingswapen.

Natuurlijk is er dat doembeeld waar de wereld verdeeld is in designerbaby's en genetisch inferieure mensen. Maar toch is het belangrijk om stil te staan bij het idee dat we alle gevolgen van CRISPR nog niet kunnen overzien en dat we dit soort scenario's wel serieus nemen.

In veel landen is het genetisch manipuleren van embryo's verboden. Maar doordat CRISPR steeds meer gebruikt wordt, worden de regels en wetten ook langzaam opgerekt. Eerder dit jaar zei de Amerikaanse National Academy of Sciences dat het genetisch aanpassen van menselijke embryo's mogelijk moet kunnen zijn om bepaalde ziektes te genezen. Maar dan wel met strenge richtlijnen natuurlijk.

Wetenschappers gaan ook steeds verder: Chinese teams hebben al het DNA van drie embryo's verschreven. En eerder dit jaar waren de Chinezen ook de eersten die met CRISPR een genetische mutatie wegpoetsten in drie normale levensvatbare minimensjes. (In het Amerikaanse onderzoek werd het DNA aangepast bij niet-levensvatbare embryo's.)

Wetenschappers in de VS houden de ontwikkelingen in China "met een mix van verwondering, jaloezie en angst in de gaten," schrijft Technology Review. Blijkbaar wilden ze het zelf ook graag proberen.

Dit laatste onderzoek werd geleid door Shoukhrat Mitalipov van de Oregon Health and Science University. Hij was ook het brein achter de eerste gekloonde aapjes, in 2007. Mitalipov wilde niet reageren voor dit artikel, omdat de resultaten nog staan te verschijnen in een wetenschapsblad.

Technology Review kon niet bevestigen op welke ziektegenen hier is gericht, maar een bron wilde wel zeggen dat er tientallen embryo's zijn gemaakt van spermacellen met overerfelijke ziektemutaties. Het Amerikaanse experiment is een vooruitgang op eerdere resultaten uit China, waar CRISPR nog onbedoelde verschijvingen in het DNA veroorzaakte. Maar volgens een anonieme bron is dit laatste experiment bewijs dat we in staat zijn menselijk DNA succesvol te verschrijven.

En wetenschappers hebben goede reden om CRISPR te gebruiken – het is potentieel de beste manier om talloze overerfbare ziektes uit te bannen.

Maar wetenschappelijke vooruitgang vindt niet plaats in een vacuüm, en zelfs de nobelste intenties kunnen onvoorziene gevolgen hebben. Experimenten zoals die van Mitalipov kunnen vreselijke ziekten oplossen, maar kunnen ons ook naar een toekomst leiden met 'designer'-mensen en steeds meer genetische ongelijkheid in ons DNA geschreven.

Er zijn genoeg wettelijke grenzen die gentech-baby'

s verbieden, maar dat is niet in elk land het geval. We beheersen de technologie steeds beter, en het is inmiddels een bijna onvergeeflijke cliché, maar het is geen kwestie meer van of het gaat gebeuren, maar van wanneer. De creatie van een gentech-mens kan elk moment worden ondernomen.