Verrassing: geen snoep bij de kassa zorgt dat mensen veel minder snoep eten

Elke dag als ik boodschappen doe, sta ik in dezelfde rij. In mijn buurtsuper is maar één rij namelijk. En het is een gedrocht. Hij is lang, en hij kronkelt, en hij is volledig geoptimaliseerd voor de impulssnacker.

Eerst kronkelt-ie krols langs het snoep en de cola, en al snel daarna: de chocola. Dan ontstaat er een bottleneck, waar iedereen doorheen geperst wordt, met op rechts de noten en chips, en links, op grijphoogte, een grote mand vol tompoucen en zoete koek. Wie zijn snackhand dan nog niet heeft laten wapperen, kan bij de kassa nog snickers, kauwgom en sigaretten kopen.

Het verbaast niet dat dit leidt tot ongezonde voedingspatronen, maar het is altijd lastig om dat te bewijzen zonder cijfers. Die zijn er nu. Uit onderzoek van de Universiteit van Cambridge dat vandaag is gepubliceerd blijkt dat het verwijderen van snoep en chips bij de kassa leidt tot een “dramatische vermindering” in de consumptie ervan. Het onderzoek werd in het medisch tijdschrift PLOS Medicine gepresenteerd.

In zes supermarktketens in het Verenigd Koninkrijk zijn snoep en snacks tussen 2013 en 2017 bij de kassa’s verwijderd. Het onderzoeksteam heeft vervolgens gekeken hoeveel de totale aanschaf van ongezond eten is gedaald. Voor het onderzoek werd gekeken naar de data van 30.000 Britse huishoudens.

Uit het onderzoek blijkt dat het verwijderen van snoep en chips bij de kassa ertoe leidt dat mensen 17 procent minder snoepgoed en chips kopen. Mensen die even ‘on the go’ wat willen eten, kopen bij de afwezigheid van snacks bij de kassa zelfs 76 procent minder ongezond eten. Het effect bleek bovendien na 12 maanden na het onderzoek nog steeds grotendeels gelijk te zijn gebleven.

Deze effecten zijn misschien niet voor de 100 procent toepasbaar op Nederlandse patronen, maar het is aannemelijk dat het in Nederland ook tot een reductie zou leiden. Een beleidswijziging van een van de grote supermarkten in Nederland zou dus potentieel gigantisch zijn. Jumbo en Albert Heijn vertegenwoordigen in Nederland precies 54 procent van het totale marktaandeel. Het verwijderen van snoep en snacks bij de kassa, zou in de helft van de Nederlandse huishoudens kunnen zorgen voor een afname van de suiker-, zout- en vetconsumptie.

“Veel van de snacks die worden opgepikt zijn impulsaankopen,” zegt dr. Jean Adams van het Centrum voor Diëtetiek van Cambridge in een persbericht. Dat betekent dat vooral mensen met weinig impulscontrole (kinderen) kwetsbaar zijn. Het probleem is bekend bij Nederlandse supermarkten.

Twee jaar geleden twijfelde Jumbo nog eventjes over “de mogelijkheden” om snoep te verwijderen bij de kassa. Blijkbaar zijn ze stilletjes tot de conclusie gekomen dat het niet mogelijk is, want net als in de Albert Heijn liggen daar op dit moment ook nog snoep en repen.

Omdat de proef is uitgevoerd bij specifieke supermarktketens in het Verenigd Koninkrijk, kunnen we niet met zekerheid zeggen dat de effecten precies hetzelfde zal zijn in elke supermarkt.

Niet elke winkel is hetzelfde. Om nog een keer naar mijn persoonlijke super te refereren: omdat je daar eerst door een kanaal van suiker geperst wordt voordat je überhaupt bij de kassa aankomt, heb je genoeg momenten om je snackhand toch nog te laten wapperen.

Maar het valt te verwachten dat een verbod op kassasnacks over het algemeen ook in Nederland direct tot minder consumptie van snoep en snacks zal leiden.

“Het klinkt misschien logisch dat het verwijderen van kassasnacks tot een afname in snackconsumptie leidt,” zegt dr. Adams in een persbericht. “Maar juist dit soort bewijs is noodzakelijk als je de overheid wilt overhalen om hier beleid op te gaan voeren.”

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.