Neanderthalers hadden seks met iedereen blijkt uit nieuw DNA-onderzoek

Een nieuwe analyse van neanderthaler-genomen heeft ontdekt dat neanderthalers niet alleen seks hadden met de vroege mens, maar ook dat ze gemeenschap hadden met tenminste twee andere mensachtige soorten, en mogelijk nog vele meer.

De bevindingen zijn het resultaat van een zevenjarig project waarbij een neanderthaler-genoom compleet in kaart werd gebracht. De groep had in 2010 al een schets  van een genoom gemaakt, maar de genoom die afgelopen woensdag bekend werd gemaakt is “van een kwaliteit die minstens zo hoog is als dat van een genoom van moderne mensen nu,” aldus de Max Plank Society, de groep die het onderzoek financierde.

Het genoom is afkomstig van DNA van een 50.000-jaar oud teen-bot dat in 2010 door een team van Russische archeologen in zuidelijk Siberië is gevonden. Volgens de paper, dat in Nature gepubliceerd is, delen moderne mensen tussen de 1.5 en 2.1 procent van ons DNA met de Neanderthaler, en tussen de drie en zes procent met de denisoven, een vroege mensachtige soort die zowel met neanderthalers en moderne mensen gemeenschap had. Onderzoekers hebben nu bewijs gevonden voor ‘interbreeding’ tussen neanderthalers en die onbekende vroege mensachtige soort.

Een van de hypotheses van het team was dat de “onbekende mensachtige” de Homo erectus zou kunnen zijn, een groep die 1.8 miljoen jaar geleden in Afrika ontstond. De onderzoekers weten alleen niet hoe de genen van de Homo erectus precies in Siberië terecht zijn gekomen.

“We presenteren bewijs voor drie tot vijf gevallen van ‘interbreeding’ onder vier aparte mensachtige populaties,” aldus de paper. “De gehele populatie zal logischerwijs een stuk complexer zijn geweest … onze analyse toont aan dat de mensachtige groepen elkaar ontmoet hebben en nageslacht kregen op  meerdere momenten in het Late Pleistoceen, maar de mate waarin de genen uitgewisseld werden tussen de groepen was over het algemeen vrij laag.”

Hoewel het al enige jaren bekend is dat neanderthalers en mensen seks met elkaar hebben gehad, en dat moderne mensen kleine beetjes Neanderthaler-DNA in zich dragen, weten de onderzoekers niet zeker hoe vaak de twee soorten elkaar ontmoetten en seks hadden.

“We weten niet of die gemeenschap één keer plaatsvond, waarbij een groep Neanderthalers één keer gemixt werd met moderne mensen, of dat groepen naast elkaar leefden en over langere periodes gemeenschap hebben gehad,” zegt Montgomery Slatkin, een Berkeley-afgestuurde die aan de paper heeft meegewerkt. “De geschiedenis van mensen en mensachtigen is tijdens die periode zeer gecompliceerd.”

Het artikel is echter wel duidelijk over één ding: hoewel neanderthalers tenminste van tijd tot tijd met vroege mensachtig gemeenschap heeft gehad, is het individu dat in deze studie is geanalyseerd zeker het resultaat van inteelt.

“We hebben simulaties gemaakt van verschillende inteelt-scenario’s en ontdekt dat de ouders van deze neanderthaler of halve broers/zussen waren met dezelfde moeder, neven, een oom en tante, een tante en een neef, een opa en kleindochter óf een oma en kleinzoon waren,” zegt Slatkin.

Dit is de meest grondige DNA-onderzoek van een neanderthaler ooit, en het team heeft een catalogus gemaakt waar onderzoekers de genomen van mensen, neanderthalers, denisoven en de moderne aap kunnen vergelijken. Svante Pääbo, directeur van het Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology, zegt dat de catalogus “de genetische kenmerken bevat die de moderne mens onderscheid van alle andere organismen, levend of uitgestorven.”

“Ergens verstopt in die catalogus ligt het antwoord op hoe de enorme uitbreiding van menselijke populaties en menselijke cultuur en technologie in de laatste 100.000 jaar mogelijk was,” zegt hij.