Zijn adblockers een zegen of een vloek voor het internet?

Adblockers lijken een antwoord op de gebeden van internetgebruikers. Geen vervelende pop-ups, geen reclame voor een filmpje en niet het risico dat je per ongeluk op een virus klikt. Maar voor websites die draaien op advertentie-inkomsten, is het een bloedzuiger die zo snel mogelijk losgepeuterd moet worden.

Deze kwestie is een van de grootste debatten op internet aan het worden. Steeds meer landen proberen adblockers aan te pakken – de Europese Commissie stelde deze week zelfs voor om mediabedrijven toe te staan om gebruikers met adblockers te bannen.

"Advertenties ondersteunen ons doel om mensen de mogelijkheid te geven om dingen te delen en de wereld meer open en verbonden te maken," zei Facebook onderdirecteur van advertenties Andrew Bosworth in een aankondiging afgelopen jaar.

Vanaf 2015 zijn er wereldwijd op 500 miljoen apparaten een adblocker geïnstalleerd, waaronder 181 miljoen desktop computers met een actieve adblockers plug-in of een browser die advertenties automatisch blokkeert, aldus PageFair, de marktleider op het gebied van reclameherstel – oftewel anti-adblockers – bedrijven.

Dat leidde tot een geschat verlies van miljarden euro's voor websites en online diensten die volledig rekenen op advertentie-inkomsten. Bijna elke hoek van het internet rekent op advertenties om de service gratis te houden voor de consument – van muziek streamen en videowebsites tot nieuwsdiensten.

Dus hoe werken anti-adblock tools? Allereerst analyseren deze bedrijven om te ontdekken hoeveel inkomsten websites mislopen door adblockers. Vervolgens bieden de bedrijven tools aan die consumenten vragen om advertenties te accepteren: ze geven de online gebruikers de keuze over welke advertenties verwijderd moeten worden of ze bieden gebruikers een advertentievrije website aan tegen een vergoeding – het ligt er net aan welke anti-adblocking service ze gebruiken.

Het is "echt een toegangsbeheersysteem," zei Dan Rua, directeur van Admiral, die software maakt om adblockers ongedaan te maken. Door gebruikers opties te geven en de noodzaak van advertenties uit te leggen, krijgen consumenten niet meer het idee dat ze worden verblind.

Het omzeilen van adblockers kan zorgen voor heel veel extra geld, vooral voor websites die gratis oefeningen aanbieden (zoals Coursera) en gamewebsites. Het besluit van Facebook om fraudebestendige advertenties te maken, die niet kunnen worden omzeild door adblockers, gaat het bedrijf dit jaar waarschijnlijk €680 miljoen aan advertentie-inkomsten opleveren, aldus een analyse van PageFair.

Om het hele probleem te zien moet je kijken naar de invloed die adblockers hebben, vertelde Rua. Het is maar de vraag of het internet gratis en open kan blijven voor iedereen. "Er zijn miljarden verloren gegaan voor de hele industrie," zei hij. "Negen van de tien sites kunnen mensen gratis bezoeken, en dat is alleen maar vanwege de advertenties."

Verschillende onderdelen van het internet worden meer geraakt dan anderen – ongeveer de helft van de traffic naar technologie- en gamewebsites komt van gebruikers met adblockers – maar het grote plaatje is opzienbarend, vertelde Matthew Courtland, woordvoerder van PageFair.

"Adblock is een bedreiging voor de duurzaamheid van het open web en het internet zoals we het nu kennen," vertelde hij. "Als de inkomsten niet terugstromen naar uitgevers, dan zullen de kwaliteit, diversiteit, en interessante content die het internet zo geweldig maken uiteindelijk afsterven. Alles wat dan overblijft is een klein aantal uitgevers die provocerende 'viral' content maken achter betaalmuren."

Tegelijkertijd zeggen de adblockers dat zij de geest van het open web beschermen door de macht in de handen van gebruikers te leggen. Door bedrijven toe te staan om advertenties aan consumenten op te dringen, vallen ze het vrije internet aan, vertelde de woordvoerder van Adblock Plus, Ben Williams.

"Als je de controle uit de handen van consumenten grist, ben je tegen het internet," zei hij.

Sommige gebruikers hebben het niet eens door dat adblockers zijn geïnstalleerd op hun apparaten. Dit komt omdat browsers zoals UC Browser, wat populair is in China, automatisch adblockers hebben, aldus PageFair. En anderen installeren het meteen als bescherming tegen malware.

"Adblock is in essentie de nieuwe firewall of anti-virus geworden," zei Courtland. "Als we een duurzame oplossing voor adblock willen, moeten we luisteren naar deze terechte zorgen over veiligheid." Hij vertelde dat PageFair het onbetrouwbare JavaScript niet toestaat omdat die vaak virussen meedraagt.

Aan de andere kant zei Williams dat het gedeeltelijk blokkeren van advertenties, het voornaamste model van Adblock Plus, een betere manier is voor bedrijven om inkomsten terug te winnen zonder de macht van internetgebruikers in te nemen.

"Ik denk dat er betere manieren zijn om uitgevers te helpen om inkomsten terug te krijgen," zei hij. "Je kan werken met een adblocking bedrijf om advertenties te laten zien die gebruikers goedkeuren. Als je dat doet, werk je direct met gebruikers, wat volgens mij een veel gezondere en duurzamere aanpak is."

We zijn trouwens weer op zoek naar stagiairs!