FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

We spraken Kees Moeliker, ontdekker van homoseksuele necrofilie bij eenden, over de Ig Nobelprijs

We spraken met hem over de Nederlandse Ig Nobel Night, de uitvinder van karaoke en bizarre klasseoverschrijdende seks op de boerderij.

Ieder jaar in september of oktober worden in het Sanders Theater in Harvard de Ig Nobel prijzen uitgereikt voor wetenschappelijk onderzoek met een vleugje vreemd. De prijzen gaan naar de meest opmerkelijke, creatieve en downright absurde onderzoeken en worden met veel gevoel voor drama en ceremonie aan de wetenschappers overhandigd door echte Nobelprijswinnaars.

Nederland is goed vertegenwoordigd op de Ig Nobels. Of dat nou komt doordat Nederlanders meer onderzoek doen in het algemeen, of doordat Nederlandse wetenschappers gewoon eigenzinnige excentriekelingen zijn, in ieder geval staat ons land telkens weer met de neus vooraan als de prijzen uitgedeeld worden.

Advertentie

In 2012 ging de Ig Nobelprijs voor psychologie naar Anita Eerland en Rolf Zwaan, die aantoonden dat de Eiffeltoren kleiner lijkt als je naar links leunt terwijl je ernaar kijkt.

Misschien de bekendste Nederlandse prijswinnaar is Andre Geim, de Nederlandse fysicus die in 2000 de Ig Nobelprijs voor de voor de natuurwetenschap ontving voor het laten zweven van een kikker in een magnetisch veld. Geim is tevens de enige wetenschapper die zowel een Ig Nobel als een Nobelprijs (voor de uitvinding van grafeen) op zijn naam heeft staan.

Motherboard sprak met Kees Moeliker, European Bureau Chief van Improbable Research en curator van de Nederlandse Ig Nobel night. Daarnaast is Moeliker bekend van zijn onderzoek naar homoseksuele necrofilie bij eenden, waarvoor in 2003 de Ig Nobel prijs voor de biologie ontving.

Motherboard: Wat heeft u te maken met de Ig Nobels?

Kees Moeliker: Ik ben de European Bureau Chief van Improbable Research, de organisatie die onder andere elk jaar de Ig Nobel prijzen uitreiken. Mijn functie daar is eigenlijk een beetje die van een voelspriet – ik tast een beetje recente publicaties af op zoek naar mogelijke winnaars. Of gewoon naar grappige dingen.

Waar selecteert u op?

Er zijn eigenlijk maar twee selectiecriteria. Het moet wel echt zijn, het liefst gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. Daarnaast moet het, en dat is eigenlijk het belangrijkste, dus grappig zijn. Een Ig moet je eerst aan het lachen maken, en daarna aan het denken zetten.

Advertentie

Zoals?

Chris McManus bijvoorbeeld, een Britse medicus die een hele vakantie in Italië heeft besteed aan het opmeten van de balzakken van oude Romeinse beelden. Zoals je misschien wel weet hangen de ballen doorgaans niet op gelijke hoogte. De grote hangt, anders dan je zou verwachten misschien, iets hoger dan de kleinere. Geloof ik. McManus heeft dus ontdekt dat de Romeinen dat consequent verkeerd deden.

Ook een leuke: Daisuke Inoue, de uitvinder van karaoke, kreeg in 2004 de Ig Nobelprijs voor de vrede vanwege de unieke verbroederende tolerantiebevorderende werking van zijn uitvinding. Die man is eigenlijk vergeten en heeft er nooit echt de credits voor gekregen. Dat vond ik een hele terechte winnaar.

Daisuke Inoue, uitvinder van karaoke, krijgt een serenade

U hebt zelf ook een Ig Nobel gekregen voor uw homoseksuele necrofiele eend, toch? Hoe ging dat?

Tja, ik kreeg die prijs aangeboden, maar ik had er nog nooit van gehoord. Dus ik heb ze even opgezocht op internet – dat was zelfs in 2003 al een hele goede bron van informatie – en het was gewoon een leuke organisatie met het hogere doel om wetenschap aantrekkelijk te maken voor een groot publiek, en dus heb ik 'ja gezegd' tegen die prijs.

Is er iemand wel eens minder blij om een Ig Nobel te ontvangen?

Nou, het is natuurlijk gewoon humor, het moet wel leuk blijven. Als je het op de een of andere manier niet leuk vindt, of als je baas of je vrouw er een probleem mee heeft, dan gaan we gewoon verder. We krijgen elk jaar zo'n 8000 nominaties binnen, dus we hebben genoeg. Maar de meesten willen 'm juist heel graag hebben.

Advertentie

Vissen onderzoekers er wel eens naar? Komen ze expres met maf onderzoek om een Ig Nobel in de wacht te slepen?

Bij sommige nominaties denk je wel eens 'ze azen erop'. Maar meestal zie je gewoon dat mensen zich vastbijten in een onderwerp en zich absoluut niet realiseren dat de buitenwereld dat wel eens heel erg grappig zou kunnen vinden. Wat we wel zien opkomen de laatste paar jaar zijn de zelfnominaties, mensen die zonder schroom, zonder gêne, zichzelf aanmelden.

Doen ze dat voor de publiciteit?

Het is in elk geval wel erg goed voor de publiciteit. Wat dat betreft is het succes gegarandeerd, zo'n prijs.

Hoe zat dat met uw eigen winnaarschap? Had dat voor uw eigen leven consequenties?

De Ig Nobelprijs heeft mij ook geen windeieren gelegd inderdaad. Ik wil niet zeggen dat ik mijn bestaan eraan te danken heb, maar ik heb er in elk geval erg veel leuke, interessante contacten aan overgehouden en ik reis nu met die dooie eend de hele wereld rond. Hij doet het nog steeds.

Een van de fantastische bijwerkingen van mijn faam als 'de eendenman' is dat ik voortdurend allerlei voorbeelden van bizar gedrag van allerlei dieren toegestuurd krijg. Als een dier zich ergens op de wereld misdraagt, dan hoor ik ervan. Zo heb ik nu een enorm archief van beesten die buiten het boekje gaan. Soms is het echte bizarre klasseoverschrijdende seks op de boerderij, zoals een hond die plotseling een gans te pakken neemt. Maar één van de meest bizarre voorbeelden vind ik wel de merel die jarenlang iedere dag al zijn tijd besteedde met tegen een raam vliegen. Waarschijnlijk had hij ruzie met zijn eigen reflectie. Dat beest heeft minstens vier jaar lang, dag in, dag uit, voortdurend met zijn kop tegen het raam gebonkt.

Kees Moeliker staat aanstaande vrijdag bij New Horizons Festival in Rotterdam te vertellen hoe je precies een Ig Nobel Award kan winnen.