We kunnen eindelijk achterhalen welke kleur dinosaurussen hadden

De afgelopen jaren hebben paleontologen de kleur van dinosaurusveren weten te achterhalen op basis van pigmentstructuren die zij vonden in fossielen. Dit is een grote stap geweest binnen het onderzoeksveld, omdat nu de originele kleuren achterhaald kunnen worden van dieren die al een poosje uitgestorven zijn. (De Archaeopteryx was overigens mat zwart en de Microraptor was regenboogkleurig.)

Vorig jaar plaatste een onderzoeksteam onder leiding van Alison Moyer een onderzoek in Nature waarin staat dat deze structuren hoogstwaarschijnlijk gefossiliseerde microben waren, in plaats van cellulaire componenten van het dier zelf.

Het onderzoek (samen met een aantal andere onderzoeken) zorgde voor een hevig debat tussen wetenschappers over de échte oorsprong van de structuren. Zij trokken door deze bevinding de resultaten van de vorige onderzoeken ernstig in twijfel.

Maar nu heeft een onderzoeksteam daadwerkelijk vastgesteld dat het pigmentstructuren zijn. In een nieuw onderzoek dat gisteren werd gepubliceerd in Scientific Reports produceerde het team moleculair bewijs dat de structuren versteende microben zijn.

"Dit was het laatste bewijs dat we nodig hadden," vertelde paleontoloog Ryan Carney, co-auteur van het onderzoek, mij over de telefoon. "Het voelt goed dat dit nu eindelijk eruit is."

Carney bevindt zich momenteel in de voorste linie wat betreft het onderzoek naar de kleuren van dinosaurussen. Hij heeft ook meegewerkt aan het zogenaamde Tof-SIMS systeem om "melanosomen" te constateren (gestructureerde cellen die het pigment melanine aanmaken en verspreiden). Hij leidde het team dat de kleur van de veren van de Archaeopteryx achterhaalde. Om te bewijzen dat de structuren melanosomen waren, hadden Carney en zijn collega's proefmonsters genomen van de kleine dinosaurusvogel Anchiornis huxley, die 150 miljoen jaar geleden in wat nu China is leefde.

"De reden waarom we de Anchiornis hebben gebruikt, is omdat het de eerste dinosaurus was die een volledig verenpakket had. Het exemplaar verschafte ons daarnaast ook bewijs over zowel eumelanosomen en pheomelanosomen (twee typen melanine pigment)," vertelde Carney me.

"We testten twee verschillende klassen en drie verschillende melaninetypen van de bacterieën. Dankzij het ToF-SIMS systeem konden we een vingerafdruk van de moleculen maken."

"We zagen een duidelijk onderscheid tussen de microbiële melanine en hetgeen dat we in de fossielen vonden. We vonden geen andere bacteriële moleculen."

In andere woorden: de structuren zijn daadwerkelijk indicatoren van de kleur van een dier. Nu we dit kunnen vastellen, zouden we dus van alle uitgestorven dieren hun kleur kunnen achterhalen.

"We onderzoeken nu de melanomen uit de weefsels van ogen, veren en de huid bij allerlei soorten dieren," zei Carney. "Dankzij deze technologieën kunnen we niet alleen de kleur van uitgestorven dieren achterhalen, maar ook de manier waarop zij leefden."

De regenboogkleurige veren van de Microraptor duidden er bijvoorbeeld op dat deze dinosaurus met name overdag actief was, omdat de veren dan het meest tot hun recht komen.

Wat zal de volgende dinosaurus zijn die zijn ware kleuren gaat tonen? Hopelijk is het de rare Therizinosaurus, die volgens mij nog tal van andere bizarre elementen heeft om te ontdekken.