Ik sprak een transhumanist over de genetische verbetering van onze kinderen
Foto: Polly Borland

FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Ik sprak een transhumanist over de genetische verbetering van onze kinderen

"Ik zeg niet dat we nu al embryo's moeten selecteren die moreler zijn, maar het is werkelijk gestoord om deze weg niet te verkennen."

In de aanloop naar Brainwash Festival dit weekend sprak ik met Julien Savulescu, een zeer controversiële filosoof en transhumanist verbonden aan de Universiteit van Oxford. Hij vindt dat wij de morele verplichting hebben om mensen te verbeteren door gebruik te maken van genetica en technologie. De natuurlijke versie van onszelf is niet genoeg, vindt hij. Het bewijs daarvoor is overal om ons heen te zien.

Advertentie

Klimaatverandering, vreemdelingenhaat, racisme, gulzigheid – de kenmerken van de moderne wereld waaraan de planeet kapot gaat – zijn allemaal het gevolg van de inherente tekortkomingen van de mens.

Volgens hem moeten we daarom de mens moreel beter maken. Dat kan bijvoorbeeld door iets te veranderen aan onze genen, maar ook met medicijnen of het uitkiezen van de juiste embryo's. Ik praatte met hem over een wereld waarin baby's, karakter en intelligentie uit te kiezen zijn.

Waarom is het belangrijk om mensen moreel te verbeteren?

Er is een mismatch tussen onze kennis en technologie en onze morele vooruitgang. We beschikken over kernwapens, biowapens en de technologie om het klimaat te veranderen, maar we gaan met die macht om alsof we nog steeds in een stamverband leven.

Hoe bedoelt u?

De menselijke psyche is geëvolueerd om in stamverbanden van maximaal 150 dieren te leven. Daarbij horen eigenschappen als vreemdelingenhaat, altruïsme naar onze vrienden en familie, nepotisme, statusgerichtheid, de neiging tot onverantwoordelijk gedrag en egoïsme. Al deze eigenschappen betekenen dat de kans niet zo groot is dat we problemen als klimaatverandering op zullen lossen door middel van overleg.

Hoe kan morele verbetering ons hierbij helpen?

Tussen mensen bestaat er natuurlijke variatie en kwaliteitsverschil. Sommige mensen zijn intelligent, sommige niet, sommige mensen zijn agressief, sommige niet. Een procent van de bevolking is geestesziek. Er zijn dus zeventig miljoen psychopaten op de wereld. Een reden voor morele verbetering is dus vanwege normale menselijke variatie.

Advertentie

Neem biowapens. Ik vind dat nog een grotere bedreiging dan het nucleaire arsenaal. We weten nu al hoe we kunstmatige virussen kunnen maken. Als iemand een genetisch gemodificeerde builenpest zou kunnen maken en los zou laten in twaalf wereldsteden, dan zou een flink deel van de wereld uitsterven.

Eng.

Er zijn slechte mensen, ideologisch gedreven mensen en fanatici die aangevuurd worden door een religieus geloofsartikel. Terroristen gebruiken nu explosieven, maar als ze zich richten op vergiftiging van het water, vuile bommen of biologische wapens, dan is het veel erger.

"Ik zeg niet dat we nu al embryo's moeten selecteren die moreler zijn, maar het is werkelijk gestoord om de mogelijk zeer vruchtbare weg van de genetische verbetering niet te verkennen."

Hoe moeten we onszelf verbeteren?

We moeten onszelf moreel verbeteren. Dat is een groot project dat minstens honderd jaar duurt. Dat kan door genetische modificatie, of we kunnen computerchips in onze lichamen integreren. We kunnen met medicijnen of drugs ons brein stimuleren voor cognitieve verbetering of juist bepaald gedrag blokkeren.

Dat laatste passen we al op zeer primitieve manier toe op pedofielen door hormonale castratie, of door mensen met ADD of ADHD Ritalin te geven.

Maar voordat we kunnen beginnen, moeten we eerst erkennen dat de mens beperkt is. We mogen niet meer denken dat onze natuurlijke zelf 'perfect' is op wat voor manier dan ook. In plaats daarvan moeten we onszelf gaan zien als laboratoriumratten – we moeten onszelf bestuderen zoals we de wereld om ons heen bestuderen, door experiment en onderzoek.

Advertentie

Ik zeg niet dat we nu al embryo's moeten selecteren die moreler zijn, maar het is werkelijk gestoord om de mogelijk zeer vruchtbare weg van de genetische verbetering niet te verkennen.

Hoe ver zijn we nu in het onderzoek naar morele genetica?

Er is een gen: monoamine oxidase A [MAOA, red.] die in verband gebracht wordt met impulsieve agressie. Er is een familie in Nederland bij wie dit gen ontbrak. Alle mannen uit die familie waren schuldig aan brandstichting, verkrachting, mishandeling of moord.

Bij normale mensen komt dit gen voor in twee variaties. Tweederde van de mensen bezitten de actieve variant, een derde de zogenaamde luie variant. Mensen met de actieve variant worden niet agressiever als ze mishandeld of heel erg zijn gepest toen ze klein waren. Mensen met de luie variant hebben op latere leeftijd een veel hogere kans om zelf ook gewelddadig te worden. Bepaald immoreel gedrag kan dus een genetische verklaring hebben.

Maar impulsieve agressiviteit en moraliteit zijn wel hele verschillende dingen. Moraliteit is moeilijk te definiëren.

Zeker, maar er zijn vormen van moreel gedrag die universeel zijn. Overal ter wereld geldt in meer of mindere maten dat je onschuldige mensen geen pijn mag doen. Overal ter wereld is het goed om hulp te verlenen aan mensen het nodig hebben. Maar niet iedereen houdt zich hieraan. Niet iedereen is bijvoorbeeld orgaandonor terwijl het niets kost en het feitelijk niet uitmaakt of je organen worden verbrand of worden gebruikt om een leven te redden.

Advertentie

Je concludeert in een paper dat we "meer onderzoek moeten doen" naar morele genetica. Ik vind dat een behoorlijk veilige conclusie. Er worden al miljarden geïnvesteerd in genetisch onderzoek.

Ja, maar het de ontwikkeling van morele genetica gaat langzaam, en de investeringen zijn niet gefocust. We zouden een moreel verbeteringsprogramma moeten starten vergelijkbaar met ambitieuze projecten als het Apollo-programma, of het Human Brain Project. Wat is moraliteit, welke moraliteit is wenselijk, en hoe kunnen we die verbeteren? Dat zijn de vragen die we moeten beantwoorden.

Een programma als het Human Brain Project is belangrijk, maar ik vind het veel belangrijker dat we weten waarom we ons gedragen zoals we doen, en hoe we dat kunnen verbeteren.

Als ik aan zo'n programma denk, krijg ik toch een beetje de zenuwen. Wat voor experimenten stelt u voor?

Veel mensen denken dat morele verbetering onmogelijk is, maar we experimenteren al met onszelf. We gebruiken medicijnen, drugs, alcohol, xtc, oxytocine en antidepressiva. Al deze middelen veranderen moreel gedrag.

Noem eens een voorbeeld.

We hebben propranolol getest. Dat is een bètablokker die veel muzikanten gebruiken, om trillen tegen te gaan. Maar het blijkt dus dat met propranolol mensen minder onbewust racistisch zijn dan anders.

Alle mensen zijn inherent racistisch. Dat kan je niet zijn ontgaan als je de Europese en Amerikaanse verkiezingen volgt. Racisme is maatschappelijk wel te sturen en in te dammen, maar propranolol verwijdert het onbewuste element ervan. Het verwijdert het oer-menselijke gevoel van dreiging die we voelen voor de ander.

Advertentie

Dat zegt niet dat propranolol een morele verbeteraar is. Maar het laat wel zien dat we zelfs een natuurlijke neiging als racisme aan kunnen passen. En dat is dan weer een klein deel van de puzzel om menselijk moreel gedrag te verbeteren.

"Alcohol is de meest voorkomende sociale verbeteraar die er is."

Experimenteer jij zelf?

Ik gebruik geen bètablokkers, maar ik heb modafinil gebruikt, een cognitieve verbeteraar die ik erg goed vind. Ik gebruik het alleen als ik een jetlag heb, omdat ik niet weet wat de langetermijneffecten zijn.

Verder gebruik ik net als bijna iedereen alcohol. Alcohol is de meest voorkomende sociale verbeteraar die er is. Mensen experimenteren dus al. Ik ben alleen groot voorstander dat we dit experiment veel wetenschappelijker aanpakken zodat we middelen kunnen ontwikkelen die ons kunnen helpen de juiste keuzes te maken.

Het is toch absoluut gestoord we in 2016 nog niets beters hebben verzonnen dan ethanol [alcohol, red.]. De meest voorkomende drug is giftig voor de lever, giftig voor de hersenen en veroorzaakt kanker, terwijl we als we het echt zouden willen, echt wel iets beters zouden kunnen verzinnen.

Waarom doen we dat niet?

We hebben een natuurbias: we denken dat alcohol 'natuurlijk' is en daarom minder slecht. En we hebben een aversie tegen het wijzigen van de menselijke aard, dus we doen het alleen ongericht.

China doet er niet zo moeilijk over om met de menselijke aard te experimenteren.

Advertentie

China geeft miljarden uit om het gen te vinden dat geassocieerd wordt met intelligentie. Ze realiseren zich dat ons brein een soort computer is en dat je cognitieve verbetering kan selecteren.

Vind je dat goed?

Ik denk dat het onderzoek goed is. Ik denk dat er risico's zijn in hoe mensen er vervolgens mee omgaan. Maar dat is met elke krachtige technologie.

Moet het Westen ook onderzoek doen naar het intelligentie-gen?

Ja, want wat ik eerder al zei: mensen verschillen van elkaar. 'Normaal' staat niet gelijk aan 'goed'. Er is bewijs dat mensen met een lagere intelligentie het moeilijk hebben in de moderne maatschappij.

Je hebt een IQ van 90 nodig om in Amerika je belastingen te doen. Mensen met een IQ van 90 zijn geen zieke mensen, maar ze bevinden zich aan lage kant van normaal en het is dan moeilijk om een baan te vinden in een maatschappij die gericht is op technologie.

Als je mensen helpt te verbeteren, of als je kinderen selecteert die niet aan de lagere kant komen te staan, dan zullen ze waarschijnlijk een betere kans hebben op een beter leven. En het zou beter zijn voor de maatschappij.

Hoe zou zo'n programma werken.

In veel landen mag je op embryo's bijvoorbeeld al wel genonderzoek doen voor bepaalde genetische afwijkingen als cystic fibrosis, hersenziekte, of het syndroom van Down, maar je mag geen genetisch onderzoek doen naar normale eigenschappen. Ik denk dat wel zou moeten kunnen.

Advertentie

Waarom?

Omdat je dan ook statistische informatie krijgt over welke genen geassocieerd worden met lage of hoge intelligentie. In de toekomst zouden we dan kunnen selecteren op embryo's met een beter vooruitzicht op een goed leven. En daar hoort op z'n minst een gemiddeld of bovengemiddeld intellect bij.

Geen mensen met downsyndroom meer dus?

Ik denk dat je moet kunnen testen op andere dingen dan op Down. Dat is nu verboden en dat lijkt mij slecht. Mensen zouden moeten kunnen kiezen. Je ziet dat negentig procent van de mensen uiteindelijk niet kiezen voor een kind met Down. Ik denk dat als mensen een intelligenter kind kunnen kiezen, dat negentig procent het intelligente kind zouden kiezen.

"Misschien wordt het kind wel gepest en dan kan je beter het stabiele actieve gen hebben."

Zijn er dingen waar je niet op mag selecteren?

Op genen die geassocieerd worden met een beter leven wel. Intelligentie is daar een van, maar ook zelfbeheersing en empathie zijn belangrijk.

Ik vind niet dat we mensen genetisch mogen uitkiezen op agressieve en psychopathische eigenschappen om bokstoernooien te winnen, of iets dergelijks.

Welke genen zou u selecteren voor uw eigen kinderen.

Ik zou het luie MAOA-gen uitsluiten. Niet omdat ik van plan ben om mijn kind te mishandelen natuurlijk, maar je weet nooit wat er met iemand gebeurt op school. Misschien wordt het kind wel gepest en dan kan je beter het stabiele actieve gen hebben.

Als het mogelijk zou zijn dan zou ik de genen kiezen die geassocieerd worden met empathie, sociale intelligentie, cognitieve intelligentie, impuls control, en bijvoorbeeld het high hedonic setpoint: sommige mensen zijn gewoon gelukkiger, wat er ook met ze gebeurt. Dat is een goed ding om te hebben. Goed kunnen lachen met mensen maakt je leven beter. Dit zijn nu geen keuzemogelijkheden, maar mocht dat ooit mogelijk zijn, dan zou ik dat wel doen.

Julien Savulescu is spreekt morgen op het Brainwash festival in Amsterdam.