FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Waarom wetenschappers proefpersonen elektrische schokken blijven toedienen

Een korte geschiedenisles over pijn in de wetenschap.

Wat blijkt: de mens is redelijk altruïstisch ingesteld. Toen bij een experiment mensen geld werd aangeboden als ze andere mensen een schok gaven of zichzelf die schok toedienden, hadden mensen de kracht om "nee" te zeggen. Ze wilden geen schade aan andere mensen toedienen in ruil voor geld, wat ze wel konden, is die schok bij zichzelf doen in ruil voor het zuurverdiende geld.

Maar wacht: waarom elektrocuteren wetenschappers hun proefpersonen of laten ze hun proefpersonen dat bij anderen doen? 'Shock-as-study' is waarschijnlijk meest bekend van de psychologische experimenten van Milgram, waarbij Stanley Milgram de gehoorzaamheid van mensen aan een autoritair figuur onderzocht – de testpersonen moesten in opdracht van een 'wetenschapper' schokken toedienen aan een andere deelnemer.

Advertentie

Met schokken kunnen we het aan de hand van de pijngrens van ieder individu het onderzoek even pijnlijk maken voor iedereen

Net zoals bij Milgram's onderzoek, is het onderzoek dat Molly Crockett van University College London maandag in Proceedings of the National Academy of Sciences publiceerde vooral een psychologische studie. Om die reden was het was volgens Crockett echt nodig dat mensen elkaar schokken gaven. "Voorgaande onderzoeken hebben het oordeel van mensen in hypothetische situaties onderzocht, maar er is bewijs dat die hypothetische oordelen niet écht gedrag voorspellen," vertelde ze. In een vervolginterview vertelde Crockett dat vorige onderzoeken hebben aangetoond dat mensen bereid zijn andere mensen te naaien – zo lang de ander geen pijn lijdt. Als twee mensen samen op een taak gezet worden, en één van die twee $20 krijgt om te verdelen dan gaat vaak rond de $18 in de zak van de persoon die het verdeelt.

Proefpersonen zijn beschoten met lasers, er zijn hotpacks en intense druk op ze gebruikt, en werd zelfs van ze verwacht dat ze hele pittige saus aten

Dat lijkt te suggereren dat mensen niet altruïstisch zijn, maar er is meer aan de hand.

"Met schokken is er een ondubbelzinnig moraal. Je doet iemand pijn," vertelde Crockett. "Als je besluit geen geld te delen met iemand, is die persoon niet slechter af dan eerst. Het weerhouden van iemand schade toedelen is een van de beginselen van een moreel systeem."

Advertentie

Een schokspel (niet gerelateerd aan het besproken onderzoek). Beeld: Ryan Somma/Flickr

Het nut van dit alles is natuurlijk uiteindelijk uitvogelen wat er in de breinen van psychopaten omgaat. Psychopaten die wél zonder een moment te overwegen een schok zouden toedienen voor wat geld. Ze zegt dat dit de eerste van vele studies is, ontwikkeld om de "neurobiologische besluitvormingsprocessen te onderzoeken," met als einddoel uit te zoeken waarom sommige mensen zo gewelddadig zijn of empathie missen.

Maar om daar te komen moet je mensen schokken geven.

Het grappige aan elektrische schokken is dat, als je op 5 van de 10 zit, ze niet pijnlijk zijn, ze voelen gewoon grappig

Bij onderzoeken naar pijntolerantie (en daar zijn er veel van: voor kinderen, verschillende geslachten, bepaalde aandoeningen, etc.), zijn er vele verschillende manieren om pijn toe te dienen. De meest voorkomende studie heet de Cold Pressor-test, waar mensen hun handen in ijswater moeten dompelen. Voor andere onderzoeken zijn deelnemers beschoten met lasers, verhit met hotpads, of is er intense druk toegepast door gebruik te maken van een apparaat genaamd de palpometer. In andere onderzoeken lieten wetenschappers hun proefpersonen zelfs hete saus of chilipepers eten.

Weer anderen maakten gebruik van "elektrische stimulatie op het maag-darmkanaal," een leuke twist op traditionele elektrodes op de huid.

Geen van deze methodes werken echter goed bij psychologische studies, zei Crockett. Om goede resultaten moeten psychologische studies moeten echt ongemakkelijk zijn, in dezelfde mate voor iedereen.

Advertentie

Mensen vinden het niet altijd grappig als je ze schokt.

"De schokken zijn fijn om te gebruiken. Ze zijn niet bepaald lekker, maar veroorzaken ook geen langdurige schade," zei ze. "Daarnaast zijn ze ook redelijk anders van wat mensen gewend zijn, het is weer eens wat nieuws." Om haar onderzoek op te zetten, startte ze met een test om de drempelwaarde te vinden voor haar proefpersonen – iedereen werd gezapt met een voltage dat opliep tot 10 miljoen ampère. Deelnemers gaven hun pijnniveaus aan, met 10 als ondragelijk. Voor haar onderzoek, liet Crockett de schokken tot niveau 8 gaan. Mensen die 10 miljoen ampère konden verdragen werden geschrapt. "Als je pittige saus gebruikt, kun je je wel voorstellen dat sommige mensen daar beter tegen kunnen dan anderen. Met de schokken kunnen we ze per individu aanpassen aan hun pijngrens, zodat het voor iedereen gelijk is," legde Crockett uit.

Onderzoeksopzet van Crockett. Image: PNAS

Die test is ontzettend belangrijk, want iemand pijn doen (niet permanent natuurlijk) is een goede manier om testpersonen het idee te geven dat er echt iets op het spel staat. Dat is een fout die eerder dit jaar door onderzoekers is gemaakt, toen mensen voor de wetenschap alleen gelaten werden met hun gedachten – en een knop waarmee ze zichzelf schokken konden geven. De meeste mensen besloten zichzelf schokken toe te dienen. "Ze pasten de schokken niet aan op de drempelwaarden; het is dus niet duidelijk of de schokken echt pijn deden," vertelde Crockett. "Het ding met elektrische schokken is dat als je op 5 van de 10 zit, de schokken niet bepaald pijnlijk zijn, eerder interessant. In dacht licht is het niet verassend dat ze zichzelf schokken gaven."

Aangezien het niet duidelijk is of ze nou pijn leden door de schokken, vertelde die eerdere studie waar mensen zichzelf schokken gaven of alleen met hun gedachten waren, niet echt iets over ons. In andere woorden: als je niemand pijn doet (op zijn minst een klein beetje), dan doe je de wetenschap tekort.