FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Waarom je na een avond drinken gegarandeerd bij de snackbar eindigt

Wetenschappers breken al decennialang hun hoofd over waarom we na een avond drinken zoveel zin hebben in patat en pizza.

In onze nieuwe serie onderzoeken we triviale vraagstukken waarbij je je even achter de oren moet krabben - vragen waarvan je je altijd al het antwoord wilde weten, of waar je misschien juist nog nooit bij stil had gestaan. Oftewel: hamvragen.

Of je nu liters bier hebt gedronken of felgekleurde shots uit reageerbuisjes dronk, wanneer je veel alcohol hebt gehad is de kans groot dat je nacht eindigt bij een snackbar. Om onverklaarbare reden krijg je na het drinken namelijk honger als een paard: niet alleen willen we zoveel mogelijk eten, het moet vooral heel vet en zout zijn. Dit geldt in ieder geval voor mijzelf, en de lange rijen bij de McDonald's van afgelopen donderdagnacht vertellen mij dat ik niet de enige ben. Waar komt die onstilbare honger opeens vandaan?

Advertentie

Dit vraagstuk speelt kennelijk al minstens zolang ik leef onder voedingswetenschappers. Uit nagenoeg alle onderzoeken in de afgelopen twintig jaar blijkt dat je door alcohol meer gaat eten, tot wel 26 procent! Een handjevol onderzoekers claimt geen effect te hebben gevonden voor voedselinname, maar ook dat is bijzonder: dat maakt alcohol namelijk de enige macronutriënt die ofwel helemaal geen invloed heeft op hoeveel je erna eet, of die je eetlust verhoogt. Ter vergelijking: als je een bord pasta (vol met koolhydraten, een ander macronutriënt) eet zou je toch gek opkijken als je hongergevoel daarna hetzelfde of zelfs hoger is.

Uit nagenoeg alle onderzoeken in de afgelopen twintig jaar blijkt dat je door alcohol meer gaat eten, tot wel 26 procent!

De meeste wetenschappers zijn het er dus over eens dat we door alcohol flink meer gaan eten en kennelijk zelfs het liefst zoveel mogelijk calorieën in een keer. Vooral de trek in vet voedsel stijgt flink. Uit onderzoek waarin deelnemers zelf hun lunch mochten samenstellen bleek dat zij 24 procent meer vettig, zout voedsel aten na alcohol te hebben gedronken in vergelijking met de nuchtere controlegroep. Geen wonder dat alle snackbars 's nachts helemaal vol zitten: dronken mensen zijn een goudmijn.

Ook werkt het zo dat hoe meer alcohol je drinkt, hoe meer trek je krijgt. Proefpersonen die 4 eenheden alcohol hadden gedronken aten bij een lunch gemiddeld 374 calorieen meer dan proefpersonen die slechts 1 eenheid alcohol op hadden.

Advertentie

Het enige waar de wetenschap nog steeds haar hoofd over breekt is waarom dit dan zo werkt. Het is nog steeds een mysterie. Wat we zeker weten is dat alcohol niet de smaakperceptie van voedsel aantast, ook al zou ik durven zweren dat een portie friet echt beter smaakt aan het einde van de avond. Ook blijkt de eetluststimulerende werking van alcohol slechts één uur te duren. Wanneer proefpersonen pas na deze tijdsperiode een maaltijd aten was er geen sprake van verhoogde voedselinname.

Er zijn verschillende theorieën over wat er mogelijk aan de hand is.

Ten eerste denkt men dat alcohol het verzadigingsgevoel tijdelijk aantast. Klinkt logisch: je voelt niet dat je vol zit, dus krijg je honger. Helaas spreken diverse onderzoeksresultaten dit tegen: er bestaan verscheidene hormonen die het hongergevoel stimuleren, maar alcohol heeft hier ofwel geen invloed op (bij GPA-1 en obestatine), of verlaagt juist de hormoonwaardes in het bloed (bij grehlin).

Ook zou het kunnen dat alcohol allerlei cognitieve reacties oproept (priming) en daardoor een soort oerinstinct aanwakkert, waardoor we een enorme motivatie krijgen om te eten die we niet goed kunnen onderdrukken. Dit zou vooral voor hartig voedsel gelden. Op zich geen gekke theorie, maar er is nog te weinig duidelijkheid om deze echt serieus te nemen.

Als laatste zou het beloningsgevoel van eten een rol kunnen spelen. Alcohol zou een stimulerend effect hebben op verschillende neurotransmitters en allerlei andere stoffen (zoals aminozuren) beïnvloeden, waardoor je heftiger reageert op een prikkeling van de orale zenuwen, wat er dus toe leidt dat je meer gaat eten. Simpel gezegd: dat je na het drinken extra gelukkig wordt van een stuk pizza. Ook verklaart deze theorie waarom je na wat te hebben gedronken bijvoorbeeld ook sneller een sigaret opsteekt. Het is nogal een ingewikkeld verhaal, maar tot nog toe lijkt deze theorie nog niet te zijn tegengesproken.

Het is jammer dat er niet bepaald een duidelijk antwoord op mijn vragen is gekomen, maar toch fijn dat er kennelijk al meer dan twintig jaar lang met man en macht onderzocht wordt waarom dronken mensen zoveel eten. Een vriendin deed een duit in het zakje en opperde dat je door meer vetten te eten misschien een kater tegengaat, en je daarom onbewust een sterke behoefte voor vettig voedsel ontwikkelt. Dit klinkt als een uitstekend experiment, waarmee ik - als diëtist in spé - een nuttige bijdrage kan leveren aan de wetenschap. Aan het einde van dit weekend volgen mijn bevindingen.