Verfilmingen van games zijn nog even slecht als twintig jaar geleden

Als we critici moeten geloven, zit eigenlijk niemand te wachten op verfilmingen van games. De vleeswording van Super Mario Bros. is op zijn best onbedoeld lachwekkend, Need For Speed sloeg een stevige deuk in Aaron Pauls Breaking Bad-oeuvre, en Doom maakte meer nostalgische dromen kapot dan je lief is. Pak Rotten Tomatoes of Metacritic er maar eens bij. De grote big-budget gameverfilmingen hebben daar gemiddeld nog nooit een voldoende gescoord. En toch blijven we massaal deze films bezoeken, alsof er ergens een stijgende lijn in de kwaliteit zit en onze hoop voor een goede vertolking ooit ingelost wordt.

Dat we in meer dan twintig jaar niet verder zijn gekomen dan de ultravergankelijke kitsch van het Jean-Claude Van Damme-vehikel Street Fighter uit 1994 (kijken is lachen), is nu weer bewezen met Warcraft. Deze film is relatief trouw aan het bronmateriaal, maar laat tegelijkertijd zien hoe lang twee uur in een mensenleven kan duren en graaft zo symbolisch het graf van de respectabele regisseur Duncan Jones, die je kent van de fantastische film Moon. Het rommelige verhaal over een oorlog tussen de mensheid en orcs is amper te volgen en bovendien een stuk belachelijker dan in de context van de immens populaire gamereeks.

De fans van de games zijn echter net als de geanimeerde legers in de film ten strijde getrokken om de waarde van de verfilming te verdedigen. Of ze er écht achter staan of dat het fanboyisme het collectieve brein heeft gecorrumpeerd blijft onbekend, maar het wordt zowel 'een feest van herkenning' genoemd als 'de opheffing van de gameverfilmingvloek'. De meest recente cijfers van de ticketverkoop tonen tot dusver dat de gemiddelde bioscoopbezoeker geen interesse heeft in de film en de kosten van de productie zijn nog niet overstegen. Wanneer de film uitkomt in Azië, waar de grootste fanbase zit, verandert dit ongetwijfeld, maar van een daverend succes kan nog niet gesproken worden.

Dit contrast tussen kritische ontvangst en financiële opbrengst is tekenend voor de gameverfilmingen die we de afgelopen twee decennia in de bioscoop hebben gekeken. We geven dikke onvoldoendes, branden de films af tegen onze vrienden en schieten elke nieuwe poging al af voordat we ook maar een glimp hebben opgevangen van het eindresultaat. De opbrengst zegt het tegendeel. Met een winst van meer dan €100.000.000,- kreeg

Mortal Kombat

in de jaren negentig toch de wind van voren en de talloze

Resident Evil

-delen die nog steeds om de zoveel jaar verschijnen, genereren elk gemakkelijk het dubbele daarvan, ondanks het uitermate bedenkelijke niveau van deze zombiefilms.

De haat die de films meestal terecht krijgen, is desalniettemin onverminderd want de perfecte combinatie tussen cinema en games is simpelweg nog niet gevonden. De productiebedrijven achter projecten als Hitman, Silent Hill en Final Fantasy: The Spirits Within zoeken de goedkeuring van gamers en filmliefhebbers, maar weten nooit beide partijen te strikken. Als de film te trouw is aan de game is het te abstract voor degenen die nooit een spelcomputer hebben aangeraakt, en als de gameverfilming compromissen heeft gesloten om een groter publiek aan te trekken, worden de gamers op de lange tenen getrapt. Het is een vicieuze cirkel.

Gaming begint echter een steeds geaccepteerder en groter medium te worden dan dat het ooit was. Eind dit jaar komt Assassin's Creed uit met daarin gerenommeerd acteur Michael Fassbender in de hoofdrol, wat zomaar een voorbeeld kan worden van een game die genoeg populaire waarde heeft om buiten het medium te treden. Daarnaast is het verhaal van die reeks games relatief aannemelijk voor een Hollywood-blockbuster. Het probleem met het verfilmen van games als Super Mario World is namelijk dat het niet vast te leggen is. Hoe je het ook brengt, het concept van een gezette Italiaanse loodgieter die een prinses moet redden uit de klauwen van een reusachtig reptiel is iets dat alleen zou werken met een dosis psychedelica.

Met de enorme productie van

Warcraft

is er geen moeite gedaan om van beide walletjes te eten, en dat terwijl het fantasy-genre al jarenlang kaskrakers opbrengt met films als

Lord of the Rings

. De film is daarom een zeer prijzige en langdurige trailer geworden van een verzameling games die groot genoeg is om het tot de bioscoop te schoppen. Leuke bijkans voor de fans, maar voor iemand die een te bevatten verhaal tot zich wil nemen zonder jaren voorkennis is het niets meer dan Jean-Claude Van Damme in

Street Fighter

, maar dan zonder Kylie Minogue en de onopzettelijke humor.

Er is dus nog een lange weg te gaan voordat games hetzelfde doen als bijvoorbeeld de stripverfilmingen van Marvel, die bij critici, de fans en de geldlaatjes in Hollywood aanslaan. Dat was ooit ook een niche die door het grote filmpubliek gezien werd als meuk voor zolderkamernerds en maagden, en zo enkel verschrikkelijke films voortbracht zoals Captain America (1990) en David Hasselhoffs Nick Fury. Inmiddels is een film als The Avengers goed voor miljarden euro's, mede door het gebruik van sterke acteurs, indrukwekkende productiewaardes en de juiste mix tussen toegankelijkheid en referenties voor de ingewijden.

Tot het met gameverfilmingen zover is, zijn sommige van deze producten nog altijd komediegoud. Het feit dat ik Jean-Claude Van Damme nog één laatste keer vernoem, zegt genoeg over de urgentie om

Street Fighter

kijken, wat ook geldt voor

Mortal Kombat

,

Postal

en

Final Fantasy: The Spirits Within

, al is het bij die laatste alleen al om te zien hoe je bijna vijftig miljoen verlies kan maken met een animatiefilm. Maar met het daadwerkelijk spelen van je games ben je vandaag altijd nog het beste af.