Uiteindelijk maakt die hele clickbait-aanpassing van Facebook niets uit

Er klonk collectief gejuich op het internet na de aankondiging van Facebook om clickbait minder prominent te maken in de newsfeed. Maar guess wat? Het gaat geen drol uitmaken en ik zal je vertellen waarom: clickbait is domme shit, mensen vinden domme shit leuk en Facebook is er alleen maar bij gebaat als mensen dingen leuk vinden.

Het is ongetwijfeld een slimme PR-zet geweest van Facebook om dit 'nieuws' zo prominent naar voren te brengen. Volgens hun eigen onderzoek gaven 80% van de mensen aan dat ze minder clickbait op de site willen zien. Hier lopen we meteen tegen een probleem aan: wat de fuck is clickbait?

De definitie die Facebook hanteert is "Clickbaiten is wanneer een uitgever een link post met een titel die mensen aanspoort om door te klikken, zonder ze informatie te geven over wat ze gaan zien." Redelijk vaag, als je het mij vraagt. En daarnaast iets wat alle publicaties altijd al in meer of mindere mate doen – deels noodgedwongen omdat titels beperkt lang kunnen zijn, en deels omdat je als publicatie wil dat lezers nieuwsgierig worden naar je verhaal. Zelfs de New York Times maakt zich er schuldig aan.

Dat betekent dat Facebook ergens een lijn moet gaan trekken.

Zelf stellen ze voor om dat aan de hand van twee statistieken te doen, de eerste hoeveel tijd iemand doorbrengt op een site alvorens weer naar Facebook terug te keren, en de tweede hoeveel interactie een artikel of post krijgt.

Met beide statistieken is inherent iets mis voor het doel dat Facebook voor ogen heeft – namelijk slechte content die niet waarmaakt wat er beloofd wordt uitbannen. Laat me dat even voor je duiden.

Van het eerste criterium, de hoeveelheid tijd die iemand op een site doorbrengt, lijken sites met korte, kwalitatief hoge content zoals De Speld de dupe te worden, maar dat effect wordt gelukkig teniet gedaan door de tweede: de content van De Speld krijgt als het goed is genoeg interactie om niet als clickbait gekenmerkt te worden.

De clickbait-maatregel van Facebook geldt vooral voor sites met slechte korte content, waar je een seconde doorbrengt en verder niet mee interacteert. Die verdwijnen volgens de nieuwe regels sneller uit de newsfeed. Maar zal ik je eens wat vertellen? Dat is al superlang zo.

Posts (ook onze eigen) die niet binnen een bepaald tijdsbestek worden geliked of gedeeld worden aan minder mensen getoond en verdwijnen snel uit newsfeeds. De nieuwe algoritmes veranderen daar zo ver ik kan zien weinig aan. Het zorgt er alleen maar voor dat publicaties in een poging om Facebook te slim af te zijn in plaats van 14, 68 redenen gaan verzinnen waarom de aanstaande baby van Britney Spears het huwelijk van Beyoncé en Jay-Z zal redden. En dat is nog irritanter.

Daarnaast heb je het punt wat ik in het begin aangaf: mensen houden van domme shit. Mensen – hoe hard ze ook zeggen dat ze het niet willen – willen hun nieuwsgierigheid geprikkeld krijgen. Hoe verklaar je anders het succes van sites als Upworthy en Buzzfeed? Beiden zijn pioniers van de 'curiosity gap' en worden het vaakst beschuldigd van clickbaiten. Mensen willen weten wat voor inspirerends er gebeurde nadat twee holocaust-overlevenden gingen basejumpen in Auswitsch. Sterker nog: ze delen de ervaring met hun vrienden door te sharen of liken.

Waar dit op neerkomt is dat clickbait niet zal verdwijnen uit je newsfeed door de aanpassing van het algoritme. Clickbait gaat pas verdwijnen als publicaties doorkrijgen dat het een irritante vorm van content maken is, die op de lange termijn mensen van een medium doet afkeren. Maar daarvoor moeten ze waarschijnlijk eerst merken dat lezers clickbait minder gaan aanklikken.

En dan komen we terug bij mijn eerste punt. Het probleem is niet de news feed of het algoritme erachter. Het probleem is mensen. In andere woorden: die 80% van de Facebook-gebruikers die clickbait vervelend vinden, hebben blijkbaar vrienden die clickbait leuk vinden en delen.

Facebook stelt zich nu als taak om daartussen te gaan zitten. En volgens mij kan dat op de lange termijn alleen maar slecht uitpakken. Als hun algoritme voor jou gaan bepalen dat je een stuk content maar beperkt kan delen omdat zij vinden dat het niet waardevol genoeg is voor de newsfeed van anderen, dan wordt het gebruik van Facebook zelf minder belonend.

Begrijp me niet verkeerd, ik sta – ondanks alle kritiek die Facebook krijgt sinds het medium zich steeds meer opstelt als redacteur van het internet – helemaal achter het verminderen en minder belonen van domme clickbait. Ik zie het alleen niet gebeuren, want mensen blijven mensen en mensen zijn nieuwsgierig. Vooral naar wat er gebeurde nadat zeven nijlpaarden op een strand in Bali een choreografie opvoerden tegen het onrecht dat Boliviaanse straatkinderen dagelijks meemaken.