Deze app trackt mensen die je niet mag zodat je ze nooit tegen hoeft te komen

Op het eerste gezicht lijkt Cloak - een "anti-social" app die deze week voor iOS uitkwam - het schoolvoorbeeld van alles wat er mis is met de startupcultuur. In plaats van creativiteit om de creativiteit, leek Cloak op alweer een nieuwe manier om data mining te verhullen. Schijn bedriegt. Als je iets verder kijkt, geeft Cloak gebruikers een ander soort privacy, en op een slimme manier kritiek op data minen.

Bezoekers van de Cloak-website worden verwelkomd met de slogan, "Incognito mode in real life." En dat is meer dan een cynisch grapje. "Ontwijk exen, collega's, die guy die altijd een praatje maakt - iedereen die je liever niet tegen wilt komen," staat er op homepage. "Cloak schraapt data van Instagram en Foursquare om je ten alle tijden te laten weten waar je vrienden, 'vrienden,' en niet-vrienden zijn, zodat je ze nooit hoeft tegen te komen. Zie het als een antisociaal netwerk."

Het "schrapen" van andere apps is een cruciaal punt. Cloak zelf verzamelt geen data - de smartphones van gebruikers doen door middel van social media al het werk. Cloak lift mee met sociale diensten die al in gebruik zijn. "Je telefoon gebruikt de Instagram- en Foursquare-data van je vrienden, maar wij niet," vertelden Cloak's makers, Brian Moore en Chris Baker, me over de mail. "Die data leeft locaal, recht voor je, maar wij bij Cloak zien het niet."

Om Cloak te laten werken moeten geo-tags, posts, updates en check-ins bij Foursquare, Instagram en andere sociale netwerken ingeschakeld zijn. Zo werkt de dataverzameling. Zonder die data is Cloak nutteloos. In dat opzicht staat de app lijnrecht tegenover het streven naar meer privacy voor gebruikers. Het is bijna onmogelijk om gemiddelde smartphonegebruikers over te halen om geo-tagging en andere locatiediensten uit te schakelen, of sommige apps (zoals Foursquare) helemaal te vermijden. Maar bij Cloak heb ik meer iets van "Ah joh, laat ze mijn data maar lekker gebruiken."

Baker en Moore zien het anders. "Er zijn twee opvattingen van privacy," zeiden ze. "Ik kan een foto posten van uit eten gaan op Instagram, en het prima vinden dat iedereen op aarde dat ziet (social media-privacy) en dan heb je mij, zittend aan die tafel met mijn vriendin in het echte leven (IRL privacy)."

Baker en Moore stellen dat we op een punt zijn waarbij social media-privacy niet meer bestaat. "Mensen posten zonder enige zorgen actief alles op sociale netwerken," voegen ze daaraan toe. "Dat is oud nieuws. Alles wat Cloak doet is dat gedrag pakken om je wat IRL privacy te verschaffen." Met deze slimme scheiding van privacy, geven Baker en Moore toe dat social media-privacy misschien wel verloren is, maar dat hoeft niet zo te zijn voor privacy in het echte leven.

Om Cloak's potentie optimaal te benutten, moeten gebruikers de feeds gaan volgen van mensen die ze niet mogen. Het is totaal het tegenovergestelde van hoe we nu over sociale media denken. "Wij adviseren hevig gebruik van de haat-follow," zeiden Baker en Moore. "Foursquare is geweldig voor haat-follows, omdat niemand de app echt checkt voor content, zoals bij Instagram." Cloak-gebruikers doen in feite het omgekeerde van data mining en kunnen locatiedata gebruiken om degenen die het meest haten als de pest te vermijden.

De bedenkers benadrukten ook dat ze niet geïnteresseerd zijn in data mining. "Cloak verzamelt geen gebruikersdata, op welke manier dan ook, en we verkopen zeker ook geen informatie (omdat we die simpelweg niet hebben)," aldus henzelf. "En we hebben geen plannen om dat in de toekomst te gaan doen." Als resultaat hiervan is de gebruikersovereenkomst redelijk simpel:

1. Wij zullen nooit je emailadres of andere informatie distribueren, uitlenen, delen of verkopen.

2. Onze app gebruikt jouw Instagram- en Foursquare-accounts om locatiedata over mensen die je kent te verstrekken, maar we verzamelen, zien of slaan informatie over je content nooit op. Deze app werkt compleet op jouw telefoon, zonder iets naar ons te communiceren.

Hoewel Cloak een geslaagd satirisch commentaar is, en nuttig is voor wat IRL privacy, is data mining eigenlijk niks om grapjes over te maken. De enige troost voor mensen die hun privacy op Instagram en Foursquare moedwillig verwaarlozen is dat Cloak ze verder geen schade toebrengt. Dus misschien zullen mensen Cloak gebruiken, een beetje lachen, maar ook inzien hoeveel van hun data de wereld in wordt geslingerd. Of ze kunnen gewoon toegeven aan de vreugde van de haatfollow.