Dit zijn de oudste levende dingen op aarde, en ze gaan dood

Ze houden het al millennia vol, maar de oudste levende organismes op aarde zien de toekomst niet goed tegemoet. Deze oude en fragiele levensvormen worden geconfronteerd met nieuwe bedreigingen van het veranderende klimaat en mensen die steeds meer aarde bezetten. Al tien jaar dwaalt fotografe en kunstenares Rachel Sussman over onze planeet, door twintig landen en over elk continent, en overal legt ze deze oude schepsels vast.

Sussman foto’s, aangevuld met verhalen en essays, zijn te zien op de covers van The World’s Oldest Living Things, die vanaf nu in de winkels ligt. Wij hadden het genoegen met Sussman te praten over haar boek, haar reizen, en wat deze historische levensvormen bedreigd.

 “Ze zijn allemaal in gevaar,” zeg Sussman. “Alle vormen van klimaatverandering hebben een impact op ze –oplopende temperaturen, stijgende zeeniveaus, het verzuren van de zee, meer broeikasgassen, het smelten van de polen- en ook menselijke aantasting.”

Van 5500-jaar-oud mos op Antarctica tot 100,000-jaar-oud zeegras op de bodem van de ocean, zijn de onderwerpen van Sussmans foto’s duizenden jaren geconserveerd gebleven en toch zijn al twee van hun uitgestorven in de laatste vijf jaar.

Het 13,000-jaar-oude woud op de bovenstaande foto gedijde prima ondergrond in Zuid Afrika, tot het omgeploegd werd om een nieuwe weg aan te leggen.

Deze 3,500-jaar-oude cyprus kwam bitter aan zijn einde in 2012 toen een groep jongeren in Florida, high van de meth, hem in de fik staken om “de drugs beter te zien.”

Een ander organisme dat in gevaar is, is deze half miljoen jaar oude actinobacterie, het oudste levende organisme dat Sussman op de foto zette. De actinobacterie leeft in de Siberische permafrost, en als de permafrost smelt zal de bacterie dood gaan.

Sussmans reis door tijd en ruimte begon in 2004 in Japan. Ze had heimwee na de bruiloft van een vriendin, dus nam de het advies van een oud Japans gezegde en trok nog verder van huis, op zoek naar de 7000-jaar-oude Jomon Sugi-boom (onder te zien), van het Jomon tijdperk in Japan.

De boom zorgde ondanks zijn schoonheid niet direct voor een openbaring. Maar een jaar later, in een Thais restaurant in Soho New York, had Sussman haar eurekamoment. Sinds dat moment brengt ze nog maar weinig tijd door in haar studio in Brooklyn: ze verkent liever de bodem van de oceaan, de woestijn van Namibië en het Antarctische schiereiland om zo de werelds oudste levensvormen op te sporen en vast te leggen

Maar haar taak is niet bepaald een makkelijke.

“Het interessantste is dat er geen vakgebied is dat zich bezighoudt met de levensduur van verschillende soorten,” zegt ze. “Bijvoorbeeld, dendrochronologen bestuderen klimaat veranderingen aan de hand van de jaarlijkse groei van boomringen, en mycologen studeren fungi (zoals van de pizza weetjewel, paddenstoelen en zwammen). Maar ze praten niet met elkaar. Dus er is geen lijst van oude organismes. Ik moest dus eigenlijk eerst uitvinden waar ik naar moest kijken voor ik ernaar kon kijken.”

Sussman vond uiteindelijk meer dan organismes; ze vond een connectie met diepe tijd, de geologische tijdspanne, en lange termijn denken.

Millennia oud leven, zoals de 3000-jaar-oude Llareta hierboven, plaatsen de menselijke levensduur en de menselijke benadering van tijdmeten in een heel nieuw perspectief. Op de geologische tijd schaal duurt een menselijk leven maar een paar seconden.

“Sommige van deze levensvormen zijn al sinds de vroege geschiedenis op aarde, en een enkeling al vanaf voordat we begonnen met onze jaartelling,” zegt Sussman. “Ze hebben de hele ontwikkeling van de moderne wereld meegemaakt, gebeurtenissen van lang geleden zoals de Renaissance of Shakespeare hebben ze zien komen en gaan. Sommigen waren er zelfs bij toen het wiel werd uitgevonden!”

Ze hebben het ontwikkelen van de wereld gezien; de evolutie van mensen, het begin van de ontwikkeling van de landbouw, de ijstijd.

“Dit project is heel erg gericht op diepe tijd en lange-termijn-denken,” verteld ze verder. “Door bij het jaar 0 te starten is het eigenlijk alsof je zegt ‘wacht even, dit is allemaal heel recent, ons perspectief is te nauw.’ We moeten heel ver terug kijken.”

Maar zelfs het jaar 0 is geen goed startpunt.

“Waarom is het 2004? Waarom is het 2014? Dat is zo random gekozen. Eigenlijk is het het jaar 4 miljard, 500 miljoen, 2014. Het is heel opvallend dat we tot een overeenkomst zijn gekomen over wat voor jaar het is, zeker gezien alle verschillen die we op deze planeet hebben,” zegt Sussman.

En ondanks dat wij niet voor altijd op de aarde gaan zijn, hebben mensen een grote impact op onze planeet en zijn langstlevenden.

Dit stuk hersenkoraal aan de oostkust van Tobago was net niet aangetast door de olieramp van Deepwater Horizon in 2010. En dit jaar zijn er nog meer olierampen aan de kusten van Trinidad en Tobago.

Sussman hoopt dat haar werk kan werken als een waarschuwing, om de lange termijneffecten van klimaatverwarming en ons leven op aarde te laten zien.

“Mijn foto’s zijn portretten van deze levensvormen, om ze als individuen neer te zetten, om ze menselijke trekjes mee te geven en om zo de klimaatverandering een gezicht te geven,” zegt ze. “Ik hoop dat dit een manier is om op lange termijn over klimaatverandering te gaan nadenken.”

De aanblik van een 80,000 jaar oude populierenkolonie in Utah zou eigenlijk een nederige ervaring moeten zijn voor iedereen.