FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Over twee jaar worden er misschien baby's met drie ouders geboren

Britse wetenschappers staan achter een IVF-techniek die gebruik maakt van het DNA van drie mensen.

UPDATE: Het Britse Parlement heeft net de procedure waarbij baby's met drie ouders geboren kunnen worden gelegaliseerd.

Het klinkt als een soort dystopische droom, maar als het team van wetenschappers van het Engelse Human Fertilisation and Embryology Authority (HFEA) gelijk krijgt (en het begint erop te lijken), worden er over twee jaar genetische gemodificeerde "drie-ouder babies" geboren.

 "Drie-ouder babies" is niet de term die het HFEA gebruikt (ze zien meer iets in "mitochondriale vervanging"), en het is ook niet echt hoe het klinkt dat het is. De derde persoon heeft niet heel veel in te brengen, slechts 0,1 procent van de genen van de baby komt van de derde persoon. En het materiaal dat gebruikt wordt, zal niet tot uiting komen in uiterlijke kenmerken zoals oogkleur of intelligentie, het is namelijk geen DNA uit de celkern.

Advertentie

Mitochondriale overplaatsing werd in eerste instantie voorgesteld als een uitbreiding van conventionele in-vitrofertilisatie (IVF), bedoeld voor vrouwen die het risico lopen om mitochondriale ziektes op hun kinderen over te dragen als ze op een natuurlijke manier kinderen zouden krijgen.

Mitochondria bevinden zich in een groot gedeelte van de cellen in het menselijk lichaam, en zijn verantwoordelijk voor de energievoorziening van cellen, om het maar even simpel te zeggen. Ze zetten energie uit voedsel om in ATP, energie die bruikbaar is voor cellen. Maar als er iets niet klopt aan het mitochondriën van de vrouw, bijvoorbeeld een defect in het DNA, kan dat genetische mitochondriale ziektes veroorzaken die doorgegeven kunnen worden aan haar kinderen. HFEA legt uit dat één op de 200 kinderen iets dergelijks van hun moeder hebben. Waar sommigen totaal geen symptomen hebben, heeft het voor anderen ernstige gevolgen.

De voorgedragen oplossing was het defecte mitochondrium te vervangen met het gezonde mitochondrium van iemand anders: een derde donor die bijdraagt aan de baby, naast mama en papa. Klinkt simpel toch? En eigenlijk is dat het ook, in theorie dan. Je neemt DNA uit de eicel, en stopt het in het cytoplasma van een andere eicel. Die laatste eicel is bewerkt zodat het oorspronkelijke DNA verwijderd is, maar het mitochondrium nog wel aanwezig is. Een beetje sperma erbij en verder doen de bloemetjes en de bijtjes hun werk. Er is ook een andere vergelijkbare optie, waarbij de andere eicel pas na de bevruchting  gebruikt wordt.

In het recent gepubliceerde rapport van het HFEA-panel over de veiligheid van de techniek, werd geschreven dat: "Er bij geen enkele beoordeling van de techniek aanwijzingen zijn gevonden die deden vermoeden dat de techniek onveilig zou zijn." De techniek wordt in het rapport zo goed als goedgekeurd. Er worden alleen nog een aantal experimenten aangeraden die uitgevoerd kunnen worden voordat men de techniek klinisch aan gaat bieden. Reuters meldde al dat wetenschappers denken dat de techniek over twee jaar beschikbaar kan zijn.

De lastigste dingen zijn natuurlijk ethiek en wetgeving – er zullen nieuwe wetten gemaakt moeten worden om de procedure in Engeland legaal te maken. Het zou de eerste keer zijn dat er ook echt baby's van genetisch gemodificeerde cellen gemaakt zouden worden, en dat heeft wel iets engs en zorgelijks. Zou dit het begin zijn van het pad naar designerbaby's en "God spelen"? Deze zorgen zijn echter niet nieuw en komen bij elke technische ontwikkeling die met reproductie te maken heeft weer op (en voor iemand die zelf door IVF ter wereld gekomen is, kan ik dit hellend vlak alleen maar weerleggen. Er moet een grens getrokken worden, maar het mogelijk maken voor vrouwen om een gezond kind te krijgen is niet te vergelijken met het selecteren van "designer" kenmerken).

De plannen liggen nu op tafel bij de regering, ze zijn de juiste regulering nog aan het uitdenken voordat ze groen licht kunnen geven. Dat zou Engeland het eerste land maken die dit toestaat.