Er heerste bij mij vorige week een onherroepelijke tegenzin om een specifieke game te spelen. Zenuwen, misschien een beetje angst. Waar ik normaal gesproken geheel onverantwoord mijn werk verzet om te kunnen gamen, zocht ik nu naar excuses om That Dragon, Cancer nog eventjes uit de weg te gaan. Onvervalst uitstelgedrag, niet omdat het een slechte game is. Verre van dat. Het is een gevoel dat de emotionele lading van het project van ontwikkelaar Ryan Green voor het installeren al teweegbrengt.
Advertentie
De stemming die ik omschrijf klinkt misschien enigszins pathetisch; de speelbare autobiografie over een vader en zijn terminale zoontje kan voor mij immers nergens zo pijnlijk zijn als de situatie voor de maker zelf was. Ik heb geen persoonlijke band met de auteur en zoiets verschrikkelijks als wat zijn familie de afgelopen jaren heeft doorstaan, heb ik gelukkig nooit meegemaakt. Een documentaire kijken over dit soort onderwerpen kost bovendien nooit zoveel moeite. Desondanks zit alles wat ik erover heb gelezen en ervan heb gezien me niet in de koude kleren. Ik zet de game toch maar voorzichtig aan.Vervolgens dwaal ik door een fantasiewereld waarin Greens herinneringen aan de doodzieke Joel zijn opgeslagen. Zo kom ik langs een meer waarin eendjes worden gevoerd door het enthousiaste jochie, terwijl de vader aan zijn onwetende broertjes vertelt waarom Joel door zijn aandoening niet kan praten. De personages zijn herkenbaar, maar abstract vormgegeven met prachtige polygonen en felle kleuren. De stemmen die allen in het huis van de familie zijn opgenomen zijn daarentegen levensecht en geladen met oprechtheid. De scene die hier plaatsvindt geeft op vreemde wijze hoop, terwijl je al weet hoe het verhaal gaat eindigen. Joel gaat dood.
De game benadert thema's als ongeloof, het niet accepteren van wat komen gaat en vooral het niet laten varen van hoop. Het is bewonderenswaardig hoe de familie hiermee is omgegaan. Een eenjarige Joel kreeg net na zijn eerste verjaardag een verpletterende diagnose van de dokter. Een agressieve vorm van kanker had zich verspreid rond zijn brein en hoewel hij volgens de arts maar vier maanden te leven had, werd hij vorig jaar uiteindelijk vijf jaar oud. Tumoren verdwenen en kwamen weer terug, wat Green er in 2012 toe zette om het leven van zijn zoon vast te leggen in een game.
Advertentie
Het zijn daarom niet alleen de fijne, warmhartige memoires die je tegenkomt in deze game van een kleine twee uur lang. Denk aan het wiegen van een weerloos kindje dat aan een infuus met chemische geneesmiddelen ligt, of een interactief evaluatiegesprek waarin verontruste artsen vertellen dat er voor Joel simpelweg geen beterschap mogelijk is. Er waren genoeg momenten waarbij ik even moest stoppen met spelen, omdat het simpelweg te moeilijk was. Niet door de uitdaging, maar door het meedogenloze verdriet dat ontstaat.Het proberen te kalmeren van Joel als hij immense pijn ervaart en geen slokje drinken door zijn keel krijgt zonder het weer uit te spugen, is één van de meest intense ervaringen die een boek, film of game me ooit heeft voorgeschoteld. De pure wanhoop die Green niet lang daarna bijna uitschreeuwt gaat door merg en been. Het is niet voor te stellen dat iemand dit keer op keer heeft moeten herbeleven om er een game van te maken. Maar ook de minder heftige scenes waarin steun een grotere rol speelt, maken een onuitwisbare indruk.Zo liep ik door een gang gevuld met herinneringskaartjes van mensen die iemand zijn verloren aan kanker. Hier stelt Green niet alleen zijn eigen kwetsbare ervaringen tentoon, maar ook die van talloze anderen. Op het laatste kaartje dat ik lees, eert een nabestaande zijn vader. Dat is zelfs zo herkenbaar dat het te zwaar wordt. Met de crematie van mijn eigen, aan kanker overleden vader nog geen jaar achter de rug, zijn dit momenten waarop een game zichzelf als medium ontstijgt.
Dat is dan ook de reden dat That Dragon, Cancer een zeer belangrijke game is. De grens tussen verhaalvertelling en games wordt door dit soort titels vervaagd en het maakt een mooie, maar sombere portrettering als deze toegankelijk voor een bredere doelgroep. De onvermijdelijke kritiek dat er van een game amper sprake is omdat je slechts zeer sporadisch op je muis hoeft te klikken, gaat daarbij niet op.Want zou Green zijn ervaringen daarom via een ander medium moeten verspreiden? Nee. Ryan Green is al jaren gamesontwikkelaar, dus is het alleen maar logisch dat hij zijn verhaal met deze kunstvorm vertelt. Met de game nu in de digitale schappen, heeft Green het grote doel achter het project op prachtige, maar zwaarmoedige wijze verwezenlijkt. Het is een interactief document van moeilijke tijden, maar ook van onbezorgd gegiechel en de onsterfelijkheid die je aan iets kan geven dat er niet meer is. Een mooier eerbetoon aan Joel zou er niet kunnen zijn.Deze lente komt de documentaire Thank You For Playing uit, waarin regisseurs David Osit en Malika Zouhali-Worrall gedurende twee jaar de familie Green volgen tijdens het ontwikkelproces van That Dragon, Cancer. Bekijk hier de trailer.