Spermavocht is ook belangrijk

Sperma is belangrijk, dat weten we. Zonder de zaadcellen uit sperma zou er geen bevruchting kunnen plaatsvinden en zouden wij allemaal niet bestaan. Maar moeten die zaadcellen nou per se verpakt zijn in zo'n vies plakkerig goedje?

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de substantie om de zaadcellen heen ook werkelijk een functie heeft. Het spermavocht kan een belangrijke rol spelen bij een succesvolle zwangerschap. En ja, daar hoort ook een dergelijke structuur bij. Ik sprak met Sarah Robertson, die met haar onderzoeksgroep al twintig jaar beroepsmatig onderzoek doet naar sperma.

"Spermavocht kan bijdragen aan de ontwikkeling van een fijne omgeving voor de embryo en verkleint de kans dat de moeder de embryo afstoot. Het gunstige effect van spermavocht heeft te maken met de immuuncellen die zich in het vocht bevinden."

Robertson legt uit dat bij de nesteling van een bevruchte eicel er een kans bestaat dat de moeder de bevruchte eicel aanziet voor een indringer. De immuuncellen van de moeder kunnen de bevruchte eicel daarom gaan aanvallen, wat kan leiden tot een zwangerschapsvergiftiging of zelfs een miskraam.

"Wanneer de vrouw vooraf aan de zwangerschap wordt blootgesteld aan het sperma van de toekomstige vader, ontstaat er communicatie tussen stoffen van beide partijen in de baarmoeder. Als reactie op immuuncellen in het spermavocht produceert de vrouw stoffen in de baarmoeder die bijdragen aan de tolerantie van de embryo. Als vervolgens op een later moment haar ei wordt bevrucht, zorgen deze stoffen voor bescherming tegen zwangerschapsvergiftiging of een miskraam."

Robertson vertelt dat de bescherming waarschijnlijk toeneemt naarmate je vaker wordt blootgesteld aan het sperma van de toekomstige vader. "In muizen hebben we duidelijk een toenemend effect gezien. Ook is er gezien dat bij vrouwen die zwanger raken na een one-night-stand er een grotere kans bestaat op zwangerschapsvergiftiging. We kunnen niet precies zeggen hoe lang van tevoren je ideaal gezien al seksueel contact zou moeten hebben met de vader, maar we denken dat ongeveer drie maanden seksueel contact al enigszins bescherming moet geven."

Kun je dus ook beter geen condooms gebruiken bij seksueel contact met de toekomstige vader van je kind? Natuurlijk zijn condooms sowieso geen goed idee als je zwanger wil raken, maar betekent dit dat het gebruik van condooms vooraf aan een kinderwens de kans op een succesvolle zwangerschap verkleint?

"Als er in de nabije toekomst een zwangerschap op de planning staat, raad ik inderdaad niet aan om condooms te gebruiken. Andere anticonceptiemiddelen bleken meer kans te geven op een succesvolle zwangerschap. Er zijn wel aanwijzingen dat het effect ook via orale toediening van spermavocht kan optreden, maar daar is nog geen uitsluitend bewijs van gevonden."

Robertson legt uit hoe de kennis van de voordelen van spermavocht al wordt toegepast bij stellen die moeite hebben om zwanger te raken. "Hier in Australië krijgen stellen die het ivf-proces doorlopen het advies om veel seksueel contact te onderhouden. Een Britse studie constateerde dat met een dergelijk advies de slagingskans van ivf met 24% toeneemt."

Verder wil Robertson vooral benadrukken dat zwanger raken tijd kost. "De generaties voor ons waren hier goed van bewust, maar tegenwoordig zijn we ons geduld verloren. Er is helemaal geen reden voor paniek als het niet gelijk lukt; dat is normaal. Zoals ons onderzoek aangeeft, moet je eerst een tijdje oefenen."

Ik vroeg of oefenen met andere mannen hetzelfde effect kan geven. "De positieve effecten van spermavocht hebben vooral te maken met een specifiek molecuul op de buitenkant van immuuncellen die per persoon verschillen – het zogenaamde 'major histocompatibility complex'. Er bestaan wel immuuncellen in het spermavocht die bij alle mannen hetzelfde zijn, maar voor een optimaal effect lijken vooral de specifieke moleculen uit het vaderlijke spermavocht van belang."

Oké, rondneuken heeft dus geen zin. Als je een kinderwens hebt, kan je maar beter trouw blijven aan je man - als je wil dat hij de vader wordt.