PlayStation VR toont vooral aan dat we murw zijn geslagen door technologie

Wie in de jaren negentig met evenveel gruwel als fascinatie naar horrorfilms als The Lawnmower Man en Brainscan keek, kan zich nog herinneren hoe verdraaid het nabije toekomstbeeld van virtual reality destijds was. De personages in deze films raakten zodra ze een vr-bril opzetten altijd verzeild in levensechte moordpartijen of werelddominatie, en als tienjarig kind wilde je eigenlijk ook niets anders dan dat. Bijna twintig jaar later is het IRL zover en liggen er enorme stapels dozen in elektronicawinkels met daarin vr-brillen voor de massa. Het heeft dus even geduurd, maar de toekomst uit je jeugddromen is met de PlayStation VR eindelijk aangebroken.

Virtual reality is natuurlijk al een tijdje gaande, maar de vorige week verschenen vr-bril van Sony is de eerste met een relatief toegankelijke prijs. De eerder uitgekomen HTC Vive en Oculus Rift zijn technologisch superieur, maar te duur. Zelfs voor mensen als je verwende neefje of die ene buurman die zijn Media Markt-drone 'leuk speelgoed' noemt. Dus dat we dankzij Sony nu massaal ons hoofd verstoppen in een digitale wereld waarin we ons vleselijke leven kunnen negeren, is iets waar je als gamer eigenlijk ontzettend enthousiast van kan worden. Of misschien toch niet? De aanloop naar de deze vr-oerknal bestond enkel uit hype en hoge verwachtingen, en toch lijkt het nu de brillen er daadwerkelijk zijn dat we het allemaal maar voor lief nemen.

Dat komt wellicht doordat het idee van technologie uit de toekomst met de jaren steeds meer alledaags wordt. Als je ouder bent dan vijfentwintig, was videobellen op een klein apparaat als een smartphone iets dat we 'misschien nog weleens mee zouden maken', terwijl je nu nog liever een been zou amputeren dan zonder die toekomsttelefoon door het leven te gaan. Dat onze dromen met de jaren meegroeien is ook alleen maar logisch: we keken een paar weken terug nog hoe een autobouwer geloofwaardige plannen voorstelde om met z'n allen naar Mars te gaan, en de dystopische maatschappijen uit films als Blade Runner beginnen steeds meer overeenkomsten te tonen met het echte leven.

Helaas heeft het huidige PSVR-aanbod maar weinig overeenkomsten met hoe filmmakers virtual reality twee decennia terug voorstelden. Toch wekken een hoop van de games die nu uit zijn wel sporadisch momenten van kinderlijk enthousiasme op. Pak Rez: Infinite, een vijftien jaar oude game die opnieuw tot leven is gewekt voor virtual reality. Het is zeer gemakkelijk om jezelf te verliezen in deze TRON-achtige wereld vol hackersesthetiek uit de jaren negentig. De lach op mijn gezicht was niet van mijn gezicht af te slaan wanneer ik compleet krankzinnig door mijn kamer aan het bewegen was om denkbeeldige robots uit de lucht te schieten. Voor de overburen leek het waarschijnlijk alsof ik een beroerte kreeg.

Andere games zijn een stuk minder spastisch en op momenten zelfs rustgevend. Job Simulator laat je saaie klusjes uitvoeren als papierwerk afhandelen, broodjes smeren en bureaus schoonmaken, wat in het echte leven een stuk saaier is om te doen maar tenminste wel iets tastbaars oplevert. Toch neemt het virtueel aanhouden van een clean desk-policy voordat je het doorhebt opeens vele uren van je leven in. Ook de vergane spookhuizen waar je op de échte kermis met een treintje doorheen rijdt en totaal niet meer bang voor bent, zorgen in de game Until Dawn: Rush of Blood plotseling weer voor trillende beentjes en angstzweet, omdat de game-ontwikkelaar veel engere shit op je af gooit dan de plastic skeletten en half functionerende rookmachines van de kermis in Meppel.

Maar na een paar dagen allerlei vr-games gespeeld te hebben, neemt het volwassen besef het over van het kinderlijk enthousiasme. De games zijn waanzinnig leuke (kermis)attracties, maar na een aantal loopings, scherpe bochten en wat sporadische misselijkheid, heb je het wel gezien. Dit terwijl je hier als kind waarschijnlijk een moord voor had gedaan. Misschien is de toekomst te laat gearriveerd, of blijkt de futuristische mijlpaal toch niet zoveel impact te hebben op het leven als we oorspronkelijk dachten. Het is fantastisch dat PSVR een nerdy fenomeen als virtual reality mainstream heeft gemaakt en wat dat betreft leven we ook in de toekomst. Alleen moet er nog heel wat gebeuren voordat we niet meer zonder kunnen, zoals die prachtige, decennia-oude films ons bleven vertellen.