Parijs geeft een kijkje in onze hete, gewelddadige en gemilitariseerde toekomst

Deze week komen leiders uit ruim 150 landen bijeen in Parijs om een akkoord te tekenen dat de wereldwijde temperatuurstijging moet verlangzamen. Begin deze week vochten demonstranten tegen de politie, nadat Frankrijk openbare demonstraties had verboden. 24 activisten kregen uit voorzorg huisarrest. Twee weken geleden voerden aan IS gelieerde terroristen een serie aanslagen uit in Parijs. Twee weken daarvoor, eind oktober, werd duidelijk dat dat de warmste maand ooit gemeten was.

Al die dingen zijn aan elkaar verbonden, uiteraard. De 21ste jaarlijkse Conference of the Parties (COP21) is begonnen, met wereldleiders als Barack Obama, Xi Jingping en Narenda Modi die de koppen bijeen steken om genoeg bindende afspraken met landen te verzamelen, dat de temperatuur niet verder dan 2˚C stijgen. De temperatuur is ondertussen, sinds het pre-industriële tijdperk, al 1˚C gestegen.

Wat de klimaattop uiteindelijk ook oplevert, geven de gebeurtenissen eromheen al wat inkijk in onze toekomst met klimaatverandering: overheden die moeite hebben met het afstevenen van een ecologische ramp, snel stijgende temperaturen en sociale onrust die dreigt om te slaan in geweld.

"Ik kom hier als leider van 's werelds grootste economie om te zeggen dat de Verenigde Staten niet allen onze rol in het ontstaan van dit probleem erkennen, maar ook onze verantwoordelijkheid omarmen om er iets aan te doen," sprak Obama in zijn openingsspeech.

"De inzet is nog nooit zo hoog geweest. Dit gaat om de toekomst van de planeet, de toekomst van het leven," zei President Hollande. "En toch was er twee weken geleden een groep fanatici hier in Parijs die dood en verderf zaaiden op de straten."

Of Hollande het verband expres aanhaalde of niet, waren zijn woorden passend: hoe tragisch en zinloos de aanslagen ook waren, waren ze ook tragisch leerzaam. Er is een reden dat het Pentagon klimaatverandering ziet als een "threat multiplier" - het fenomeen kan regio's destabiliseren door toenemende droogtes, temperaturen of zeespiegelstijging, wat conflicten waarschijnlijker maakt - en die reden heeft nu een gezicht.

Wetenschappelijk onderzoek heeft de oorlog in Syrië, waar IS uit ontstond, gelinkt aan klimaatverandering. Droogte die erger werd door de opwarming van de Aarde dreef boeren naar steden om werk te zoeken. Daar dienden honger, armoede en rusteloosheid als tondel voor het conflict. Dat wil niet zeggen dat er geen IS was geweest zonder opwarming; natuurlijk is het niet zo simpel. Maar het vermenigvuldigt het risico wel. Het is eerlijk om te zeggen dat het de opkomst van toekomstige IS-achtige groepen waarschijnlijker maakt, vooral als het veranderende klimaat zorgt voor meer massamigratie en maatschappelijke ontwrichting.

In de woorden van Amerikaanse presidentskandidaat Bernie Sanders: "Als we niet snel reageren en luisteren naar wat wetenschappers zeggen over wat we wereldwijd gaan zien - en de CIA zegt het ook - er zal strijd uitbreken over beperkte hoeveelheden water, beperkte hoeveelheden land om hun voedsel op te kweken. En dan krijg je allerlei soorten internationale conflicten."

Conflicten die zich uit kunnen breiden naar rijke, historisch veilige plaatsen als Parijs. De terroristische aanslagen hebben daar al invloed gehad op burgerlijke vrijheden, zelfs nu de wereld meekijkt: ten eerste werden alle openbare demonstraties tijdens de klimaattop verboden. Ten tweede arresteerde de overheid uit voorzorg 24 activisten.

"24 milieu-activisten zijn voor de klimaattop in Parijs onder huisarrest geplaatst, met gebruik van de speciale regels die gelden onder de noodtoestand," meldt France 24. Het tv-station interviewde twee van de arrestanten, die hun verhaal graag deden:

Duizenden Parijzenaren gingen afgelopen weekend toch de straat op om te protesteren, grotendeels door vreedzaam de armen ineen te slaan. Ze werden geconfronteerd door de militaire eenheid, die na een confrontatie traangas gebruikten om de demonstranten uit elkaar te drijven; 200 mensen werden gearresteerd.

Nogmaals - klimaatverandering is niet direct verantwoordelijk voor deze overtreding van burgerlijke vrijheid. Maar de situatie in Parijs is wel een illustratie van een opkomende norm; eentje die heter, brandbaarder en minder veilig is. Dus ja, in een paar stappen kan klimaatverandering wel degelijk leiden tot een inperking van vrijheid in rijke democratieën. Het kan gebeuren, en we kunnen nu redelijk goed zien hoe.

Het is begrijpelijk dat de Franse overheid bezorgd is over de mogelijkheid van meer aanslagen, vooral nu alle grote wereldleiders in de stad verblijven. Maar het instellen en uitvoeren van wetten om openbare demonstraties te beperken - wetten die sommige critici "precrime" noemen - lijkt een hellend vlak.

"Volgens mij neemt de overheid deze maatregelen vooral tegen de mensen die de overheid durven tegen te spreken," zegt Muriel Ruef, de advocaat van een van de activisten, aan Al Jazeera. "Het is de eerste keer in heel lang dat ik zoiets heb gezien."

Activisten die niet gebonden waren door huisarrest vonden manier om het verbod te omzeilen - ze plaatsten duizenden paren schoenen op de avenue waar de grootste demonstratie gehouden zou worden. Over de hele wereld protesteerden mensen uit solidariteit mee.

Media omschrijven het hele gebeuren als "gespannen." En misschien is dat helaas wel op z'n plaats. Misschien zorgt die spanning ervoor dat de existentiële dreiging van klimaatverandering zichtbaarder wordt. De wereld staat op het punt van radicale verandering, aangezien klimatologen nu vrezen dat grote delen van het Midden-Oosten onbewoonbaar heet zullen worden, grote delen van Bangladesh en vele verschillende eilandstaten onder water zullen verdwijnen, en droogte Sub-Sahara-Afrika zal lamleggen tegen het einde van eeuw. Zulke grote verandering gaan ongetwijfeld zorgen voor chaos en instabiliteit.

De top zou dit jaar, wederom waarschijnlijk het heetste jaar ooit gemeten, ook kunnen leren van de spanning. Het voorstel dat nu op tafel ligt zou de temperatuurstijging willen beperken tot 2˚C, een getal dat volgens veel experts al gevaarlijk hoog is.

"Er is geen grotere verwerping voor diegenen die de wereld stuk proberen te maken, dan samenwerken om de wereld te redden," zei Obama in zijn speech. Dat betekent echter wel dat we alles moeten redden; onze steden van stijgende zeespiegels en onze burgerlijke vrijheden van een klimaat van angst.