FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Paars bestaat niet

Nu snap je eindelijk waarom je op de basisschool geen goede regenboog kon tekenen.

Het is je misschien nog nooit opgevallen, maar paars bestaat niet. Dat legt Steve Mould in een video van The Royal Institution uit. Paars zit namelijk niet in het zichtbare spectrum van licht. Nu hebben we allemaal op de basisschool geleerd dat je basiskleuren hebt en dat alle andere kleuren daaruit bestaan. Geel en rood wordt oranje, rood en groen wordt geel. Rood en blauw wordt?

Het valt op dat de resulterende kleur ergens tussen de twee gebruikte kleuren in komt. Paars is dus een kleur die je krijgt door verschillende kleuren te mixen. Maar, hoe werkt dat eigenlijk?

Advertentie

In de bovenstaande video legt Mould uit dat in de natuurkunde kleuren niet kunnen worden gemixt. Dat komt omdat de kleur van licht wordt bepaald aan de hand van de golflengte van het licht. Wij kunnen licht met een golflengte tussen ongeveer 400 en 700 nanometer zien, dat is het zichtbare spectrum. Maar licht is gewoon een electromagnetische golf. Radiogolven zijn dat ook, maar dan met een golflengte van bijvoorbeeld een halve meter. Aan het andere uiterste van het lichtspectrum staan de schadelijke gamma-stralen met een golflengte van 0,0001 nm. Enfin.

Natuurkundig gezien kan je deze golven niet zomaar mixen. Een golf met een golflengte van 700 nanometer (donkerrood) en een golf met een golflengte van 500 nanometer (groen) wordt niet opeens oranje licht met een golflengte van 600 nanometer.

Hoe kan het dan dat wij het wel zo zien? "Omdat we biologisch gezien kleuren wel met elkaar kunnen mixen," zegt Mould. "In onze ogen zitten kegels die kleuren op kunnen vangen. We hebben drie soorten kegels: groen, rood en blauw."

Zoals je met je schilderkennis al had bedacht krijg je op deze manier de welbekende kleuren. "Als de groene en rode kegel wordt geactiveerd zie je geel. Geel zit een beetje in de buurt van groen en een beetje in de buurt van rood, van beiden krijg je dus een signaal," vervolgt hij. Dit lijkt misschien logisch, maar is in feite volledig afhankelijk van je perceptie. "Je hebt namelijk geen kegeltjes om geel te onderscheiden," zegt Mould. "Nu ik groen en rood combineer zie je beide kleuren niet meer, maar je brein produceert wel een nieuwe kleur."

Een tv werkt op dezelfde manier. Pixels combineren groen, blauw en rood om zo alle kleuren te maken. De vuistregel is hier steeds weer dat de combinatie van de twee ergens in het midden uitkomt. Dat zou echter betekenen dat als je rood en blauw combineert, je groen moet krijgen. Dat zit namelijk in het midden.

Maar dat zie je niet, want je groene kegel vuurt niet. Je ziet paars. Je brein heeft dus een kleur bedacht voor de afwezigheid van groen. En dat is onze extraspectrale, purperen vriend.