Je darmflora manipuleert wat je eet

Nog een reden om niet op je onderbuikgevoel te vertrouwen: je darmen liegen namelijk tegen je als gevolg van de microscopische oorlog die er constant gaande is.

Binnen het menselijke spijsverteringsstelsel leeft een enorm ecosysteem aan bacteriën, uit yoghurtreclames ook wel bekend als darmflora. Recent onderzoek lijkt erop te wijzen dat deze micro-organismen je brein manipuleren om ongezonde dingen te eten, en zelfs om je stress en depressie aan te doen. Dit gedrag is deel van hun bacteriële plannetjes om hun omgeving voor zichzelf te optimaliseren.

In een onlangs gepubliceerde meta-analyse van de journal BioEssays,hebben onderzoekers van verschillende Amerikaanse universiteiten geconcludeerd dat micro-organismen het eetpatroon van hun gastheer kunnen beïnvloeden door de nervus vagus. De nervus vagus is een zenuw die van de buik naar de hersenen gaat, en bacteriën vinden het heerlijk om ermee te spelen.

"Microben hebben de mogelijkheid om gedrag en stemming te manipuleren door de signalen van de nervus vagus te veranderen. Ze veranderen smaakreceptoren, produceren gifstoffen om ons slecht te laten voelen en geven chemische beloningen af om ons goed te laten voelen," vertelde auteur Athena Aktipis in een verklaring. De wetenschappers achter het huidige onderzoek naar darmflora bekeken 120 verschillende papers en onderzoeksartikelen die tussen 1981 en 2013 gepubliceerd werden.

In het nieuwe onderzoek is te lezen dat micro-organismen "het zenuwstelsel kapen" met "dramatische gevolgen op gedrag." Naast een aansluiting aan de nervus vagus, staat de buik ook in contact met het endocriene systeem en het immuunsysteem, wat betekent dat de darmflora die ook kan beïnvloeden. Het is de onderzoekers nog niet duidelijk of en hoe ze dat doen.

Om je een idee te geven hoe darmflora je lichaam overmeestert en voor de gek houdt moet je onthouden dat er honderd keer meer microbiotische cellen in je darmen zitten dan eigen cellen – hoewel ze veel kleiner zijn. Deze manipulatieve bacteriën kunnen hun gastheer laten snakken naar suiker- en vetrijk voedsel en dragen zo bij aan overgewicht. En alsof dat niet erg genoeg is, blijken sommige darmbacteriën ook bij te dragen aan de groei van tumoren en sommige maagkankers.

Darmflora manipuleren het eetpatroon niet alleen om te overleven, maar ook om hun concurrerende buren uit te schakelen. De darmen zijn een slagveld voor deze bacteriën, en hun gastheer manipuleren om bepaalde dingen te eten is hun wapen. Soms brengen ze hun gastheer in gevaar door ze schadelijk voedsel te laten eten. Onderzoek toont aan dat mensen wiens darmflora weinig divers was – wat er op neerkomt dat één bacterie de andere bacteriën heeft vermoord door hersenmanipulatie – vaker kampten met overgewicht.

Het onderzoek benadrukt wel dat darmflora niet alleen verantwoordelijk is voor overgewicht, al vonden ze wel onderzoek dat suggereerde dat darmflora besmettelijk is, inclusief de bacteriën die schadelijk eetgedrag bevorderen.

Ok, maar waarom knallen we die bacteriën dan niet de maag uit met een heftig antibioticum? Nou, omdat ze belangrijke taken vervullen als "het verzamelen van voedingsstoffen en immuunsysteemontwikkeling," zoals de paper uitlegt. Ze serveren ons vitaminen en mineralen, en helpen ons immuunsysteem versterken als dank voor hun warme woonplaats. De darmflora helpt ook met het verteren van bepaalde soorten voedsel. Mensen in Japan hebben een speciale bacterie die ze zeewier helpt verteren, en sommige kinderen in Afrika die vaak sorgho eten hebben bacteriën die ze helpt met het verteren van cellulose.

Gelukkig is de flora van iedereen makkelijk te manipuleren door relatief simpele veranderingen in eetpatroon.

Als je bezorgd bent om je samenstelling van darmflora, onthoud dan dat aanpassingen door voedsel slechts enkele minuten tot 24 uur duren. De bacteriën in je darmen veranderen kan potentieel je eetgedrag veranderen, en andersom.

"Omdat microflora makkelijk te manipuleren zijn door prebiotica, probiotica, antibiotica, poeptransplantaties en dieetveranderingen, stellen wij dat deze aanpassingen een makkelijke manier is om niet-triviale problemen als obesitas op te lossen," schreven de auteurs in een verklaring.

Naast een gezonder leven, "kan het aanpassen van de microflora mogelijkheden openen om verschillende ziekten als obesitas, diabetes en darmkankers te helpen voorkomen," zei Aktipis. "Dit is pas het topje van de ijsberg als het aankomt op het belang van darmflora voor menselijke gezondheid."