Is de eerste onsterfelijke mens al geboren?

In de loop van de menselijke geschiedenis is onsterfelijkheid op alle mogelijke manieren nagestreefd, en het idee kwam bovendien vaak terug in verhalen en mythes. De 11de keizer van China, Jiajing van de Ming Dynastie, probeerde volgens een legende onsterfelijk te worden door een zeer giftig en dodelijk drankje van kwik te drinken. De drang tot het eeuwige leven is dus al eeuwen oud, maar eigenlijk wordt pas sinds kort serieus genomen in wetenschappelijke kringen.

Aubrey de Grey is gerontoloog aan Cambridge en mede-oprichter van Strategies for Engineered Negligible Senescence (SENS), een onderzoeksinstituut in Californië. Gerontologie is de studie van het ouder worden, en de Grey is dit onderzoeksveld momenteel flink aan het opschudden.

Hij bevindt zich in het epicentrum van een groeiend aantal onderzoekers dat gelooft dat we midden in een biologische revolutie zitten, een revolutie die de dromen van Jiajing wel eens zou kunnen gaan verwezenlijken. Met andere woorden: hij gelooft dat het eerste persoon die duizend jaar oud zal worden op dit moment al in leven is.

Onsterfelijkheid staat dus om de hoek?

"Het eerste wat ik hierover kwijt wil: we moeten van het woord onsterfelijkheid af, omdat het schadelijk is, het is een foute term," vertelde de Grey me. "Het betekent namelijk dat er nul risico is om dood te gaan, en dat is niet waar ik aan werk. Ik werk aan één hele specifieke doodsoorzaak genaamd: ouder worden. Het is bovendien misleidend omdat het impliceert dat het een moreel twijfelachtig-, en technologisch gecompliceerd onderzoek is."

Maar hij blijft optimistisch; "Als we onszelf de vraag stellen: is de persoon die niet vanwege ouderdom zal sterven, of vanwege een slechte gezondheid al geboren? Dan zeg ik: deze kans is zeer groot, waarschijnlijk rond de 80 procent."

Het is niet zo dat de Grey een magisch drankje ontwikkelt. Er bestaat geen versie van Jiajing's elixer voor de 21ste eeuw. Het onderzoek bij SENS probeert het verouderingsproces niet te stoppen, maar probeert de schade die geleidelijk door het leven wordt aangebracht om te draaien. Om een voorbeeld te geven: ze werken momenteel aan een therapie die het imuunsysteem stimuleert om zogenaamde "doodresistente cellen" aan te vallen, deze cellen hebben namelijk de mogelijkheid verloren om zich te vermenigvuldigen. Deze methodes blijven verbeteren, waardoor de levensverwachting van individuen steeds langer wordt. Het concept het heet "longevity escape velocity."

"De therapieën waar we aan werken zijn nog niet perfect," zei hij. "Ze zullen uiteindelijk goed te gebruiken zijn voor mensen van middelbare leeftijd, mensen van zestig zullen dan fysiologisch gezien 60 kunnen blijven tot hun 90ste. Dit betekent in feite dat ze 30 jaar gratis krijgen. Dan hebben wij dus ook 30 jaar om een verbeterd middel te ontwikkelen, dus dan blijven ze ook 60 in hun 120ste en 150ste levensjaar. 30 jaar zal meer dan genoeg tijd zijn om het middel door te blijven ontwikkelen."

Gerontologisten probeerden doorgaans om te voorkomen dat metabolisme het lichaam beschadigt, maar Grey ziet dit echter niet als de juiste pad. "Het alternatief is om deze schade gewoon te laten gebeuren, maar het steeds tijdelijk repareren zodat het lichaam niet aftakelt," zei hij. "We zullen in staat zijn om het probleem steeds één stap voor te blijven, en de mens zo te blijven verjongen. Dit is volgens mij de juiste weg naar het lange leven."

Het model dat SENS hanteert is gebouwd op principes die de metabolische reacties in 7 categorieën verdelen, waaronder de opstapeling van intracellulair afval. De Grey claimt dat deze 7 dodelijke zondes onder controle gebracht moeten worden om het lange leven te kunnen bereiken. Het is een kwestie van tijd tot dat we de therapieën bij levende organismen kunnen gaan toepassen.

"We moeten de ontwikkeling stap voor stap voortzetten, de grote doorbraken zullen om te beginnen bij muizen gerealiseerd worden," zei hij. "Zodra het werkelijkheid is bij muizen, zal het een kwestie van tijd worden voordat het bij mensen gebruikt kan worden. De kans is groot dat het binnen 6 tot 8 jaar mogelijk is."

Natuurlijk voegde de Grey er aan toe dat zijn methode eerder gerealiseerd zal worden dan andere methodes. Als je echt uit bent op het eeuwige leven kan je misschien beter kijken naar technieken om je brein te uploaden. Dit klinkt misschien wat vergezocht, maar Stephen Hawking gelooft dat het op een dag mogelijk zal zijn.

Of de eerste persoon die daadwerkelijk onsterfelijk zal zijn al bestaat blijft een gok, maar het is moeilijk om niet optimistisch te zijn over het onderzoek van de Grey. Jiajing zou in ieder geval trots kunnen zijn