Een bezoekje aan 's werelds eerste dierentuin voor micro-organismen

FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Een bezoekje aan 's werelds eerste dierentuin voor micro-organismen

Het was fantastisch.

Ongeveer een half jaar geleden hoorde ik voor het eerst over Micropia. Ik stond toen op de bouwplaats samen met Haig Balian, directeur van Artis. Het geesteskind van directeur Balian zou een wereldprimeur worden. Micropia is namelijk 's werelds eerste dierentuin voor microben. Vandaag, een half jaar later, is het zover. Na de feestelijke opening gisteren door koningin Maxima is Micropia nu open voor het publiek. Een paar dagen voordat de deuren opengingen, kreeg ik een rondleiding van de directrice van Micropia.

Advertentie

Als ik aankom bij Artis staat er een jonge vrouw in de dertig op mij te wachten. Ik weet niet wat ze van mij gehoord heeft, maar ze herkent me meteen. Ze stelt zich voor als Eveline Hensel, de directrice van Micropia. Eveline straalt zelfvertrouwen en enthousiasme uit. "Ben je zenuwachtig voor de opening?" vraag ik. Ze schud met haar hoofd. "Nee hoor," zegt ze schouderophalend. Alsof er over een paar dagen geen wereldprimeur gaat plaats vinden.

Voordat we Micropia binnentreden, gaan we even zitten in café-restaurant de Plantage om wat te drinken. Ze vertelt met bewonderenswaardige passie over micro-organismen. Terwijl ik het schuim uit mijn kopje cappuccino lepel, doet ze voor hoe haar eerste ontmoeting met micro-organisme verliep. "Ik keek door de microscoop en daar zag ik microben elkaar opeten!" Ze beweegt haar hoofd weg van een denkbeeldige microscoop. "Daar zag ik niks!" zegt ze met grote ogen alsof ze even weer in de klas staat. Maar hier, *Kijkend door een denkbeeldige microscoop*, was een hele onzichtbare wereld!

Er leven miljarden microben op en in je lichaam. Foto: Micropia, Bianca Pilet

Motherboard: Waarom heeft de wereld nou eigenlijk Micropia nodig?

Eveline Hensel: "Micro-organismen zijn onzichtbaar. Natuurlijk zijn ze letterlijk onzichtbaar omdat ze super klein zijn, maar ze zijn ook figuurlijk onzichtbaar voor velen. Mensen staan er niet bij stil dat we bestaan uit miljarden samenwerkende micro-organismen. Die organismen spelen een enorme rol in je leven. Maar mensen weten het niet of ze willen het niet weten. Ze vinden het een raar en vies idee dat er zoveel beestjes bijvoorbeeld op hun gezicht leven.

Advertentie

En natuurlijk seksen en schijten ze er ook. Daarnaast bepalen ze soms waar je trek in hebt.

Haha ja, ik snap ook wel dat mensen daar liever niet over nadenken. Maar microben zijn zo belangrijk voor ons leven. Ze worden voor zoveel toepassingen gebruikt en dat moeten er alleen maar meer worden. Daarnaast zijn micro-organismen niet of nauwelijks aanwezig in het curriculum van scholen. We proberen dan ook microben voor het publiek zichtbaar te maken, zodat er meer aandacht en wetenschappelijk onderzoek voor komt."

In het laboratorium van Micropia kweken laboranten zelf micro-organismen. Foto: Micropia, Maarten van der Wal

Met de aanstelling van directeur Haig Balian in 2003 is eigenlijk ook het plan voor Micropia begonnen. Waarom heeft het elf jaar geduurd voordat het af was?

"Er ging nog wel ruim een jaar overheen voordat zijn plan op papier stond. Maar een grote reden was, omdat Micropia de eerste van zijn soort is. We hebben alles zelf moeten uitvinden. Hoe gaan we de micro-organismen presenteren? Hoe plaatsen we dit in de context en misschien nog wel het belangrijkst: hoe maken we dit voor de bezoekers persoonlijk? Ik wil dat mensen naar buiten lopen bij Micropia en nooit meer hetzelfde naar zichzelf kijken."

Dat is een heel groot doel.

Let maar op. We hebben met museumontwerpers, lichttechnici en sound experts een unieke ervaring gecreëerd hier.

Je zegt nu museumontwerpers, is Micropia dan meer een museum dan een dierentuin?

Daar hebben we ook lang over nagedacht. Micropia is natuurlijk de eerste van zijn soort, dus het past nergens goed tussen. Het is misschien meer een museum dan een dierentuin, maar het is dan wel een museum met levende organismen erin.

Advertentie

Hebben jullie ook waterbeertjes? Dat is een van mijn lievelingsdieren.

"Jaa die hebben we ook," zegt ze stralend.

Ik wil naar binnen en ze weet het.

"Zullen we gaan kijken?" zegt ze. Ik sta al bijna buiten.

In Micropia krioelt het van de werklui die druk bezig zijn met de laatste loodjes. Micropia begint bij een lift, die mensen letterlijk middenin de ervaring zet. Je wordt in de microwereld gezogen. Dan gaan de deuren open.

Kiezelwieren zijn de belangrijkste zuurstofproducent op aarde. Foto: Micropia, Wim van Egmond

Het is donker in Micropia. De geluidseffecten staan nog niet aan. De soundscape, de ruimtevullende geluiden, klinken volgens Eveline alsof je een mythische en mysterieuze wereld betreedt. Dat effect lukt ook heel goed zonder geluid. Vanuit de duisternis zie ik op enorme schermen de raarste en mooiste microben. Het enige licht komt van de schermen en opstellingen. "Dat zijn allemaal echte foto's, geen animatie." Het is dat ze het zegt, want wat ik zie is gejat uit een hele goede sci-fi film.

Met de bodyscan maak je kennis met je eigen microben. Foto: Micropia, Maarten van der Wal

Micropia is interactief. Ik krijg een bodyscan voor een enorme glasplaat. Op het scherm zie ik dat mijn lichaam slechts een enorme verzameling microben is. Ik beweeg en de verzameling microben beweegt mee. De toekomst is hier en in Micropia. Als een klein kind zwaai ik mijn armen door de lucht en ontmoet ik alle microben die op mij leven. Het scherm gehoorzaamt. Glunderend laat ik mij verder rondleiden.

Het beerdiertje (stam Tardigrada) is de eindbaas van het dierenrijk. Foto: Micropia, ANP Foto.

Waterbeertjes ter grootte van een echte beer bewaken de ingang van de extremofielen afdeling, microben met uitzonderlijke overlevingsvaardigheden. De opstelling is net als de extremofielen: robuust en prachtig. Het waterbeertje is daar misschien wel het beste voorbeeld daarvan. Ze zijn de Superman onder de microben. Je vindt ze overal op Aarde, 4000 meter de zee in en 4000 meter omhoog de Himalaya in. En ze zijn niet dood te krijgen. Koken, invriezen, verpletten, uitdrogen en pesten tot die zelfmoord pleegt: niks werkt. NASA  heeft ze zelfs de ruimte ingeschoten waar ze overleefden in het vacuüm van de ruimte. DE RUIMTE!

De waanzinnige 3D opstelling van de extremofielen. Foto: Micropia, Maarten van der Wal

Size doesn't matter. In elk geval niet voor seksende microben. Bij de zoenmachine wordt gemeten hoeveel microben je uitwisselt. "Je wisselt enorm complexe flora uit tijdens het zoenen", zegt Eveline. Diep triest sta ik alleen op het podiumpje een schaduw te zoenen om het uit te proberen. Het ziet er niet uit. Maar onthoudt dit heren: Micropia is dus een perfecte plek om je date mee te nemen. Wie kan er nou nee zeggen tegen een lekker uitwisseling van microben?

De Kissing Booth van Micropia, hier stond ik alleen en zielig. Foto: Micropia, Maarten van der Wal

En dan sta ik buiten. Ik schud Eveline haar hand, bedank haar voor haar tijd en wens haar succes. Ze geeft mij een Micropia tas. "Dit is al een primeur op zich, je hebt nu 's werelds eerste Micropia tasje." Ik denk aan alle microben die op het tasje zitten, terwijl ik het aanneem. Eveline had niet ongelijk toen ze zei dat ik alles in een ander, kleiner licht zag. Ik beloofde dat ik zeker nog een keer langs kwam, als het echt geopend was. Gelukkig hoeft niemand bang te zijn als de microben uit hun 'kooitjes' ontsnappen.