Ik haalde de whatsapp-geschiedenis met mijn ex door een sentimentanalyse

​Nadat mijn relatie uitging, was mijn eerste impuls om hem te ontvolgen en te ontvrienden. Voor een op wraak beluste, net vrijgezel geworden twintiger is dit één van de kleine dingen waar je nog enigszins voldoening uit kunt halen. Al je frustratie komt in die ene klik tot uiting. Waarna het slachtoffer waarschijnlijk gaat doen alsof hij niets gemerkt heeft.

Ik beschreef al eerder hoe liefdesrelaties door technologie veranderen, en hoe we allemaal Tamagotchi's zijn, die even uitgezet kunnen worden. Ik veranderde in een chatbot van mezelf, een op het gemak stellend vriendinnetje, die wist wat ik aan mijn geliefde moest vertellen om hem tevreden te houden. Allemaal geschreven woorden. Na een relatie die voor een groot deel op de uitwisseling van dit soort berichten dreef, bedacht ik: wat doe ik nu met deze verzameling van digitale uitwisselingen? Opeens zit ik opgescheept met een berg data.

Als je een relatie via technologie onderhoudt, betekent het dat je vreemden laat meekijken: je vinkt misschien niet 'verloofd', 'getrouwd' of 'het is ingewikkeld' aan op Facebook, maar ergens op een server zijn de gesprekken die hier iets over prijsgeven gekoppeld aan je profiel. "Big data weet dat je zwanger bent," sprak een recente krantenkop. Statistici kunnen accurate profielen maken van je offline gedrag; je romantische leven is hier een onderdeel van.

Kortom: ze weten veel. Tijdens mijn recent beëindigde relatie produceerden we 20.425 regels tekst en 304.101 woorden in WhatsApp-conversaties gedurende drie-en-een-halve maand; gemiddeld 194 regels per dag. Om een idee te krijgen van de relatieve hoeveelheid vergeleek ik dit getal met de hoeveelheid woorden van bekende boeken: The Great Gatsby telt 47.094 woorden en is 144 pagina's lang. De tekst van mijn relatie besloeg dus zes en een halve Great Gatsby's (terwijl we maar een kwart van Gatsby's romantiek beleefden). Moby Dick bevat 206.052 woorden. Zo schreven we samen 1,48 Moby Dicks, hoewel ik daar aan moet toevoegen dat onze gesprekken waarschijnlijk maar 0,2 procent van de literaire kwaliteiten van dit boek in zich meedroegen.

Het is een hersenloze brei van gegevens, maar het is toch verleidelijk als bedrijven de optie geven om je data op te slaan. In 2012 lanceerde Twitter een service waarmee gebruikers hun twitter-geschiedenis kunnen downloaden. Ook WhatsApp biedt tegenwoordig de optie aan om al je chatlogs te downloaden. Facebook maakt het daarnaast mogelijk om al je gegevens van je profiel te downloaden en Google kondigde aan dat je je hele zoekgeschiedenis nu kan opvragen.

Maar deze opties zadelen ons op onhandelbare en logge tekstfiles. Wat moet een mens met deze data? Is het überhaupt de moeite waard om er naar te kijken? In het verleden correspondeerden alleen schrijvers en publieke figuren na hun dood verder via tekst. Zijn deze dagelijkse en veelal oppervlakkige beslommeringen van het volk wel de moeite waard om te bewaren?

We strooien met woorden: 19 procent van de Facebook-gebruikers stuurt dagelijks privé-berichten en WhatsApp-gebruikers sturen gemiddeld 1200 berichten per maand. Ik geloofde op de een of andere manier dat drie-en-een-halve maand aan data me zou helpen om de periode beter te kunnen bevatten. Ik wilde terugkijken om ervan te leren.

Een gevoelsanalyse maakt gebruik van het snijpunt tussen geautomatiseerde berekeningen en menselijke emotie: taalontledende algoritmes extraheren emotionele data uit de woordenbrij die je hebt geproduceerd. De software kan bijvoorbeeld woorden, tweets, berichten of nieuws analyseren en vertellen of positieve of negatieve emoties de boventoon voeren. Het wordt ingewikkelder als we menselijke labels als vijandigheid, cynisme, subjectiviteit en objectiviteit moeten gaan definiëren.

Ik wilde mijn zelfgeproduceerde data analyseren met de gratis tools die hiervoor beschikbaar zijn. De meest basale tool is een woordwolkje: ik gaf het programma een lap tekst en vervolgens produceerde het een datavisualisatie van de meest gebruikte woorden. Toen ik mijn WhatsApp-chats invoerde, kwamen 'seks', 'werk', 'zwaar' en 'shit' er vaak in voor. De datagoden probeerden me schijnbaar iets duidelijk te maken.

Daarnaast gebruikte ik de Free Sentiment Analyzer, die mijn relatie een schamele 26,8% aan positiviteit gaf. Dit was behoorlijk beledigend: een robot vertelde me dat mijn relatie slechts matig gepassioneerd was.

De meest geavanceerde analyse kwam van Watson Personality Insights, een cognitive computing-tool van IBM die vrijelijk te gebruiken is. Het programma kan gebruikt worden bij klantenwerving, marketingstrategieën en zelfs bij het maken van een CV. De technologie draait op een aantal persoonlijkheidsmodellen, zoals behoeftes, waarden en de belangrijkste vijf karakteristieken: mildheid, extraversie, ordelijkheid, emotionele stabiliteit en autonomie. Ik voerde de robot mijn data en deze gaf mijn relatie de volgende cijfers: 48% voor autonomie, 63% voor ordelijkheid, 0% voor extraversie, 82% voor mildheid, 100% voor voorzichtigheid. Voor 'zoeken naar opwinding' scoorden mijn ex en ik 0%. Deze robot oordeelde dus eigenlijk het volgende: jullie relatie was matig en niet opwindend. Het was blijkbaar vanaf het begin gedoemd te mislukken.

Het werd nog erger: hierboven zie je een gedetailleerde cirkeldiagram. Hier wordt kenbaar gemaakt dat er 1% 'hedonisme' 6% 'opgewektheid' en een indrukwekkende 71% aan 'geslotenheid' in onze relatie voorkwam.

Ik wilde enige geruststelling en schakelde over naar een analyse van mijn eigen naam op een site genaamd opinioncrawl.com. Dit is software die sentimenten aan specifieke woorden koppelt, aan de hand van je persoonlijk zoekresultaten. Ik typte mijn naam in. De site toonde vervolgens een aantal foto's van mij en een cirkeldiagram waaruit bleek dat ik 54% negatieve aandacht krijg (kutlezers!). Mijn centrale onderwerpen zijn 'advertising', 'budget', 'ontbijt', 'misogynieprobleem', 'ziekte' en 'Sudoku'. Allemaal zaken waarvan ik me niet kan herinneren dat ik er ooit over geschreven heb. Op dit punt wilde ik mijn laptop uit het raam smijten, in de foetushouding op bed gaan liggen en huilen. Oh data, wat doen jullie me aan?

Toch maken dit soort sites het makkelijker om de onflateuze aspecten van je digitale bestaan te ontbloten. Je persoonlijkheid archiveren is in de mode, met de door Facebook gelanceerde tool On This Day en bedrijven als Memeoirs en Chatbooks die je in staat stellen om een gedrukt boek van je chatgeschiedenis te maken.

Ik heb ook iets geleerd: de volgende keer dat ik me tot dit soort tools wend, doe ik dat tijdens een relatie. Als ik eerder had geweten dat ik in mijn relatie op geen enkele manier naar opwinding zocht en maar 26% opgewekt was, dan ik het heel anders aangepakt.