Hoe het Wereld Wijde Web het internet de wereld in slingerde

Als je dit leest, maak je gebruik van twee vormen van technologie die tegenwoordig zo fundamenteel zijn voor onze altijd-online levens, dat je ze pas opmerkt wanneer je ze niet kan gebruiken: het internet en het World Wide Web. Het net en het web.

In spreektaal worden ze vaak door elkaar gebruikt. Wanneer mensen zeggen dat ze "op internet zitten" of "op het web surfen," bedoelen ze hetzelfde, en als we puur technisch kijken dan gebruiken ze waarschijnlijk beide. Maar het net en het web zijn geen synoniemen. Mocht je nog niet weten hoe dat zit, dan zijn hier de feiten.

Eerst hebben we wat achtergrond nodig. Deze week is het World Wide Web 25 jaar oud geworden. Het www, dat voorgesteld werd door de Britse computerwetenschapper en CERN-medewerker Tim Berners-Lee op 12 maart, 1989. Maar het verhaal van het internet gaat nog een stukje verder terug.

Er is geen vaste datum waarop het internet zoals wij het kennen begon met bestaan, maar het begon in de jaren zestig in de VS. Onderzoek dat gefinancierd werd door de Advanced Research Projects Area (ARPA - dat later DARPA werd), leidde tot de creatie van een internetachtige technologie (ARPANET) die meerdere netwerken aan elkaar verbond.

ARPANET werd in 1990 ten ziele gelegd, maar het idee van een wereldwijd netwerk - het internet - was al geïntroduceerd. In simpele termen is het internet een collectie protocollen die netwerken van computers met andere netwerken van computers laat communiceren: het is een "netwerk van netwerken."

Dat is een super summiere geschiedenis, maar het illustreert de basisrelatie tussen het web en het net: het net bestond eerst; het web is iets dat er bovenop is gebouwd. Zoals Scott Hale, onderzoeksassistent aan het Oxford Internet Institute het vertelde: "Het internet is het netwerk van netwerken, en het onderliggende platform dat het web - en andere technologie - mogelijk maakt. Het web is dus één van deze technologieën die bovenop het internet rust; het gebruikt het internet."

Het web bestaat in feite gewoon uit een hoop webpagina's die aan elkaar gelinkt zijn door middel van hyperlinks. Neem even een momentje om te bedenken wat dat betekent voordat je deze simplistische visie belachelijk maakt. Omdat de pagina's van web gelinkt zijn, kun je doorklikken en nieuwe dingen ontdekken - dingen waarvan je niet wist dat ze bestonden, laat staan waar je ze kon vinden. Dit is de schoonheid van het web: het plaats alle informatie van over de hele wereld op één plek.

Zoals Tim Berners-Lee het in zijn oorspronkelijke voorstel uitlegde, "Het doel is om een plek te maken voor alle informatie of referenties die belangrijk geacht worden, en een manier om die informatie later terug te vinden. Het resultaat moet aantrekkelijk genoeg zijn om te gebruiken, zodat de hoeveelheid informatie kan groeien tot een kritieke massa, zodat de bruikbaarheid van het plan op zijn beurt het gebruik zou stimuleren."

De hoeveelheid informatie op het web is sindsdien geëxplodeerd: volgens worldwidewebsize.com bevat Google's index alleen al tientallen miljarden webpagina's. In de praktijk, bij het gebruiken van een browser, of het bekijken van een website of -pagina, gebruik je het web. Tim Berners-Lee maakte als deel van zijn werk de eerste webbrowser, en noemde 'm verwarrend genoeg WorldWideWeb. Dat was in die tijd de enige manier om het web te kunnen zien.

Pas toen het web werd opengesteld aan het publiek en de eerste populaire grafische webbrowser Mosaic in 1993 werd gelanceerd, begon het balletje echt te rollen. "Het maakte interactie met het web simpel en plotseling konden normale gebruikers het gebruiken en de echte waarde ervan zien," vertelde Hale.

De rest is geschiedenis, en terwijl Mosaic in de tussentijd vervangen is door Explorer, Firefox, Chrome en de rest, is het idee van het web hetzelfde gebleven. En aangezien het de voornaamste reden is om gebruik te maken van het internet, is het je vergeven dat je ze af en toe door elkaar haalt.

Hale vertelde dat er tien jaar geleden zelfs een tijdje was toen sommige experts suggereerden dat het web en het net aan het convergeren waren. "Dat leek een tijdje onwaarschijnlijk," zei hij. "Ik bedoel, email bestond voordat het web bestond, maar toen verhuisde email naar het web, waardoor we webmail kregen."

Nu lijkt de trend de andere kant op te gaan. "We zien nu een beetje het tegenovergestelde daarvan. Met mobiele telefoons en andere technologie, zijn er veel meer toepassingen voor het internet die niet per se door een browser of andere webtechnologie gaan," zei Hale. Als je je moeder op Skype belt, dan gebruik je het internet, niet het web. Ook wanneer je op Xbox Live zit, of gebruik maakt van een app die niet gelimiteerd is tot een browser, is dat het geval.

Bij die trend hoort ook dat sommige technologie die ontwikkeld werd voor het web, zoals HTTP en HTML, steeds vaker los van het web gebruikt worden voor andere doeleinden. "Aanvankelijk werd deze technologie puur gebruikt binnen de context van het web, maar nu zien we dat technologie die aan wieg van het web stond, gebruikt wordt in toepassingen buiten het web, of tenminste buiten het 'klassieke' web."

Hoewel er innovatie gaande is op het internet, is er geen vervanging voor het web, dat de afgelopen 25 jaar niet alleen relevant is gebleven, maar zichzelf heeft genesteld als onmisbaar gereedschap in ons communicatie-arsenaal. Je ziet het nu misschien door een smartphone of tablet in plaats van de NeXTcube die Berners-Lee bij CERN gebruikte, maar het is nog steeds hetzelfde web dat 25 jaar geleden werd bedacht.