Hoe lijstjesapps ervoor zorgen dat ik meer dingen vergeet

Voor iemand die twee banen heeft, is het belangrijk op de hoogte te zijn van wat er op mijn to-dolijst staat. Na lang zoeken heb ik eindelijk de ideale app gevonden die me hierbij helpt – maar die heeft misschien wel mijn geheugen aangetast.

Jarenlang kon ik redelijk op mijn eigen geheugen vertrouwen. Of dat nou kwam omdat ik jong was of dat het iets persoonlijks was, ik kon altijd verrassend nauwkeurig afspraken, deadlines en to-do's zelf onthouden.

Toen nam ik ontslag bij mijn fulltime baan en begon ik met freelancen. Hierdoor werd het bijna onmogelijk om alle ballen in de lucht te houden. Op een gegeven moment had ik vorig jaar drie vaste projecten, deed ik vrijwilligerswerk bij een klein bedrijf en studeerde ik. Als ik niks opschreef, miste ik deadlines en vergat ik facturen te schrijven (dit is hoe je als freelancer betaald krijgt – je moet achter je eigen loonstrookje aan jagen). Daarnaast werd het steeds belangrijker om mijn tijd goed in te delen.

Ik begon lijstjes te maken en kocht een mooie organizer als aanmoediging voor mezelf, maar dit was nog niet genoeg. Ik vergat mijn organizer steeds en wanneer ik 'm wel bij me had, vond ik het onhandig om mee te zeulen. Daarom ging ik opzoek naar apps die helpen met organiseren.

Ik begon met Asana, maar die is eigenlijk meer bedoeld voor bedrijven dan individuen. Daardoor was deze app wat te gecompliceerd voor mijn persoonlijke gebruik. Daarna stapte ik over op Any.do. Deze app ziet er leuk uit, maar ik was niet weg van hoe je taken werden gecategoriseerd. Het voelde nog niet alsof ik De Ware had gevonden.

Toevallig beval op Twitter iemand Google Keep aan. Ik had nog nooit van deze app gehoord, maar het was liefde op het eerste gezicht.

Ik weet dat mijn mening subjectief is en iedereen verschillende behoeftes heeft. Voor mij is Keep precies de persoonlijke assistent waar ik naar op zoek was. Ik kan er alles mee doen wat ik wil. Een paar voorbeelden: notities op een digitaal prikbord schrijven, foto's toevoegen, verschillende kleuren kiezen voor notities van mijn banen, en de app verbinden met mijn computer, zodat alles gesynchroniseerd wordt. Dit is waar ik naar op zoek was.

Hoe meer ik Keep gebruik, hoe meer het voelt als een verlengstuk van mezelf en mijn hersenen. En hoe minder ik op mijn eigen hersenen kon vertrouwen.

Ik was onderweg naar de supermarkt en had een pijnlijk goed georganiseerde boodschappenlijst op mijn telefoon, met de producten gesorteerd per gangpad. "Niet vergeten om keukenrollen mee te nemen," zei mijn vriend. "Prima," zei ik, terwijl ik de notitie in mijn hoofd opsloeg. Ik liep naar de supermarkt, haalde de 40 verschillende artikelen die ik in Keep had staan, en vergat de keukenrollen totaal.

Dit is slechts een klein voorbeeld van wat steeds vaker leek te gebeuren: ik vergat iets doodnormaals, alleen omdat ik het niet had opgeschreven. Mijn zorgverzekering betalen, mijn hond haar medicijn geven en reageren op een email van mijn oma: dingen die ik hiervoor nooit zou vergeten. En omdat het voelde alsof ik mijn hersenen minder goed kon vertrouwen, begon ik Keep steeds vaker te gebruiken, wat mijn afhankelijkheid alleen maar vergrootte.

Ik belde Michael Cole, professor aan Rutgers University met een Ph.D. in neurowetenschappen, en vroeg hem of er een misschien een neurologische verklaring was voor dit fenomeen. Cole antwoordde voorzichtig en terughoudend, omdat er volgens hem nog geen onderzoek was gedaan naar deze precieze connectie. Maar hij bevestigde wel dat je hersenen nieuwe gewoontes kunnen aanleren wanneer je veel gebruik maakt van hulpmiddelen bij het organiseren.

"Wat er waarschijnlijk gebeurt is dat je je hersenstructuren aan het veranderen bent. Dit zorgt ervoor dat wanneer er een nieuwe to-do binnenkomt, je hersenen minder snel bepaalde neuronen zullen prikkelen. De informatie zal zich minder goed verspreiden en misschien niet goed in de hippocampus terecht komen. In plaats daarvan, begin je het te associëren met de acties die je moet ondernemen om het op te schrijven," zegt Cole. "En als je dat dan niet doet, dan verdwijnt die informatie weer…"

"Dus ik maak een soort verlengstuk voor mijn hippocampus?" vroeg ik. "Ja. Je hebt een to-do en dat sla je buiten je hersenen op in een lijst, zodat je alleen maar hoeft te onthouden om naar de lijst te kijken," antwoordt Cole. Het nadeel daarvan is dat je hersenen nu steeds meer de neiging krijgen om naar een lijst te kijken om iets te herinneren, en niet meer in z'n eigen geheugen gaat zoeken. En dat is niet het enige. "Ik ben hier enigszins aan het speculeren, maar ik kan me voorstellen dat wanneer al je to-do's dynamisch beschikbaar zijn in je hersenen, het makkelijker voor jezelf wordt om te plannen," zegt Cole.

Maar ondanks de mogelijke gevolgen van externe vormen van organisatie, is het alternatief voor mij nog minder betrouwbaar. Ik zal Keep blijven gebruiken als een extra verlengstuk van mijn hersenen, ook als dat betekent dat ik mijn eigen geheugen daardoor aantast. Als je beter georganiseerd het nieuwe jaar in wilt gaan, is het nog niet zo'n slechte optie.