Hoe maak je een back-up van digitale kunst?

Het Museum of Modern Art in New York heeft een van de mooiste kunstcollecties in de wereld. Op het gebied van 20e eeuwse kunst zijn ze ongeëvenaard. Het museum heeft het pre-kubistische meesterwerk van Picasso, "Les Demoiselles d'Avignon" uit 1907 in haar bezit. Het is op elke dag van de week mogelijk de galerijen te bezoeken en de smeltende klokken van Salvador Dali's schilderij de "Persistence of Memory" of "de sterrennacht" van Van Gogh te zien. Dan zijn er ook nog de meer eigentijdse zalen, met filmschermen, digitale animaties en projecties van Paul Chan, Ryan Trecartin en andere culturele rebellen die kunst in nieuwe kaders plaatsen.

Omdat visuele kunst op het internet evolueert, moet het MoMA nieuwe manieren zoeken om de 60.000 vierkante meter aan kunst en archieven te bewaren. Het museum keert zich nu naar een ouderwetse vorm van opslag om zowel volledig digitale werken als afbeelding van fysieke objecten op te slaan. Het blijkt echter dat de opslag slechts het begin van het werk is. De werknemers van het museum moeten er rekenen mee houden dat digitale platformen waar digitale kunst op bestaat zomaar kunnen verdwijnen. In het komende decennia moeten ze dus rekening houden met de toekomst van kunst om zo de geschiedenis te bewaren.

De uitdaging van het MoMA is groter dan het scannen van afbeeldingen. Hoe bewaar je de gehackte cartridge die Cory Arcangel's gebruikte voor "Super Mario Clouds"? Video:

Cory Arcangel

De huidige digitale collecties van het MoMA is op het moment 90 terabyte groot. Het museum verwacht echter dat dat getal zal groeien tot 1,2 petabytes (1,2 miljoen gigabytes) in 2025. Het volledige archief zal binnenkort op Linear Tape-Open (LTO) worden opgeslagen. Dat is een magnetisch opslagsysteem dat is ontwikkeld in de jaren 90.

Een van de mensen die verantwoordelijk is voor de opmerkelijke uitdaging van het vertalen van bergen aan materiaal uit al die culturele era's naar digitale bytes is Ben Fino-Radin, de digitale opslagmanager van het MoMA. Hij beschrijft zichzelf als media-archeoloog; hij is opgekomen uit de kunstgemeenschappen van het internet, heeft gewerkt als opslagspecialist bij de media blog Rhizome, en is bekend geworden als expert in het beschikbaar maken van digitaal materiaal. Dat alles doet hij zonder onderscheid te maken tussen de jaargetijden waarin de kunst gemaakt is of de hardware waar het op bestaat.

Als digitale opslagmanager overziet Fino-Radin de digitale voetafdruk van het museum. Daarnaast werkt hij aan een standaardbeleid voor het omgaan met data. Of het nou film, schilderkunst, of een gehackte Nintendo-game is, alle kunst moet in hetzelfde opslagmedium vertaald worden. Afbeeldingen worden gescand en analoge video wordt van de band geript. MoMA zorgt er voor dat de kunstwerken door toekomstige ogen kunnen worden gezien

"Digitalisatie is niet alleen opslag," zegt Fino-Radin. "Als we dingen digitaliseren is dat niet hetzelfde als het Internet Archive, waar ze de kaft van een boek scheuren om het zo snel mogelijk te scannen. Het is een delicaat werkte." Wat is het grootste lopende project? Het digitaliseren van het volledige filmarchief van Andy Warhol - met meer dan 500 uur aan 16 millimeter films. "Dat zal samen een halve petabyte aan data opleveren," zegt Fino-Radin.

Na de digitalisatie moeten al die gegevens ergens worden opgeslagen. "Het probleem met digitale opslag is echter de afwezigheid van een permanente opslagplaats. Dat bestaat gewoon niet," zegt Fino-Radin. Formats veranderen, bedrijven gaan failliet en data raakt verloren. De beste oplossing tot nu toe is het LTO Ultrium systeem, waar Fino-Radin nu mee werkt. De daadwerkelijke tape die de data codeert wordt bewaard in dozen die lijken op oude floppy lezers, die vervolgens in de kelder van MoMA worden bewaard.

"Het wordt een behoorlijk indrukwekkend zwarte doos," zegt Fino-Radin. "Daarnaast zal er een tweede bewaarsysteem bij de kunstopslag van het MoMA in Queens komen en een derde kopie verschijnen bij het Celeste Bartos Film Preservation Center," de mediakluis van het MoMA in Hamlin in Pennsylvania.

Het beste aan het LTO systeem is dat de opslagruimte, naarmate de technologie verbetert, exponentieel toe zal nemen aan de hand van de wet van Moore. Je hoeft niet het hele systeem te vervangen, zoals bij een USB stick of een geheugenkaartje. "Als je het systeem wilt upgraden vervang je alleen de tapes die de data lezen, maar de rest van de infrastructuur blijft hetzelfde," zegt Fino-Radin. In 2006 kon LTO iets meer dan 500 GB per cartridge leveren. In 2010 was dat al 1500 GB en in 2012 (de LTO-6) al 2500. Als er updates blijven komen en de digitale collectie blijft groeien zal nog steeds alles op dezelfde tapes passen.

Maar waarom gebruiken ze niet gewoon de cloud? De collectie van het MoMA zou zomaar op het grootste dropbox account aller tijden kunnen staan. Daar komen echter weer andere problemen de hoek om kijken. "De eerste reden is de prijs," zegt Fino-Radin. "Als je dingen opslaat in de cloud koop je geen opslagruimte, maar huur je ie. Voor de cloud van Amazon betaal je een maandelijks bedrag. Als je opslag koopt is het in je bezig."

Zelfs met de benodigde verhuizingen is het gebruik van LTO stukken goedkoper. "We hadden beraamd dat we op drie verschillende geografisch locaties onze kopieën wilden bewaren, en dat kan met Amazon Cloud. Het zou alleen meer dan tien miljoen euro extra kosten dan eigen opslag op onze eigen infrastructuur, zegt Fino-Radin."

En dan is er nog het probleem dat je verbonden bent met een specifiek bedrijf dat kwetsbaar is voor cyberaanvallen, interne problemen, faillissement of andere problemen die de servers kunnen vernielen. "Als je de cloud gebruikt ben je voor 10 tot 20 jaar afhankelijk van het bedrijf dat je gebruikt. Je zal altijd je data uit hun systeem moeten halen," zegt de conservator. "Je moet altijd een back-up plan hebben."

Amazon heeft haar dataservers sterk versleuteld sinds 2013, maar kan nou eenmaal niet op eenzelfde manier beschermd worden als een kelder in het MoMA, vol met tapes, kan. De back-ups van het museum zijn daarnaast verborgen achter een firewall en alleen via een privaat netwerk te bereiken. En de data zelf werkt volgens het principe "eenmaal schrijven, oneindig vaak lezen," zegt Fino-Radin. "Je kan data schrijven maar het niet wissen of veranderen; het is ongelooflijk permanent." Dit beschermd de belangrijke kunstwerken tegen diefstal en hacks, zodat ze hetzelfde blijven voor de toekomstige generatie.

Het MoMA plant een decennium vooruit in haar behoefte naar digitale opslag maar maakt zich minder zorgen over de infrastructuur als over de rechtelijke omgang met de data. "Wat we doen wordt vaak gedreven door wettelijke overeenkomst," zegt Fino-Radin, die daaraan toevoegt dat ze tegenwoordig in dit digitale tijdperk zichzelf meer bevoegdheden geven in de aankoopcontracten. "We geven onszelf meer controle over de content." Dat gaat over het rippen van data, toegang tot de broncode van kunst en het exporteren van stukken naar platformen waar het voorheen niet op bestond.

De grote kunst met het opstellen van dat soort contracten is de schrijfwijze. "Je moet specificeren wat je allemaal mag doen zonder er een datum aan te plakken waardoor het verouderd kan raken." Het museum kan niet een specifiek platform als bijvoorbeeld YouTube noemen omdat het over "25 jaar waarschijnlijk irrelevant is." Het is de truc om op de lange termijn te denken. De digitale vuistregels die hij hanteert zouden net zo goed bij een muziekcollectie passen als bij 's werelds beste collectie moderne kunst. "Verlies je geen data, is het ongecomprimeerd, en zit er goede metadata in het bestand?"

Deze regels zijn als de goede lijm en oplosmiddelen voor meer traditionele conservatoren bij hun werk op schilderijen. Ze garanderen dat toekomstige conservatoren weten wat ze wel en niet met een werk kunnen doen, en het zo kunnen uitvoeren als de artiest het heeft bedoeld. De video's van Petra Cortright zijn afhankelijk van YouTube (ze heeft de prijs betaald aan de hand van het aantal views). Als het platform dus verdwijnt zal er een omgeving moeten worden gecreëerd waarbinnen een zelfde sfeer wordt behouden. Net als het pigment van een schilderij kan data aftakelen en verouderen.

Uiteindelijk zullen conservatoren misschien wel weer verlangen naar het relatieve gemak van een schilderij aan de muur - daar heb je geen serverruimte voor nodig.