Net als gesproken taal is gebarentaal constant in verandering; jongere generaties gebruiken slang en internettaal waardoor ze soms onbegrijpelijk zijn voor oudere gebarentaal gebruikers. Het soort onbegrip dat uit m'n moeders ogen spreekt als ik de telefoon opneem met 'faka man' leeft dus ook in de dovenwereld (op het telefoon opnemen na dan). Qua ontwikkeling is de Nederlandse gebarentaal (NGT) dus erg verweven met gewone taal, maar gebarentaal blijft voor veel mensen iets volkomen onbekends, laat staan dat er veel bekend is over hoe de taal aan het veranderen is.Als de gebarentaal zo snel verandert, hoe worden er dan nieuwe gebaren ontwikkeld? Trude Schermer van het Nederlands Gebaren Centrum legde me uit wat de officiële methode hiervoor is: als er een woord is waarvoor je het gebaar niet weet, kan je bij het centrum aankloppen om er een voor je te ontwikkelen."Vaak kunnen we dan in de database een gebaar vinden, maar vaak ook niet. We gaan dan op zoek en maken gebruik van het Gebarenatelier. Het Gebarenatelier bestaat uit een groep dove NGT-gebruikers uit verschillende regio's die ongeveer vier maal per jaar bijeenkomen. Zij kijken daarbij ook eventueel naar gebaren in andere gebarentalen en als er nergens een gebaar voor handen is, ontwikkelen ze een nieuw gebaar."Op deze manier worden gebaren van bovenaf officieel gemaakt, wat resulteert in een officiële woordenschat, een soort ABN voor de Nederlandse gebarentaal. Het blijkt daarentegen dat jongeren anders met taal omgaan: "er zijn zeker verschillen te zien tussen oudere en jongere generaties, het lexicon is anders, maar ook de manier waarop jongeren gebaren is anders: veel sneller, kortere bewegingen, hele subtiele mimiek. Dat is goed te zien als je de versies van de standaardgebaren vergelijkt met de gebaren die jongeren gebruiken," vertelde Schermer.Er is ook onderzoek gedaan naar straattaal in de NGT. Jan Nijen Twilhaar, ook gebarentaaldeskundige, schreef in 2009 samen met twee andere auteurs het paper Straattaal in de Nederlandse Gebarentaal. In een mail vertelde hij: "Meer dan de dove autochtone kinderen, leren de allochtone dove kinderen de NGT op straat, dus in situaties waarbij de dove jongeren onder elkaar zijn. Tussen de dove allochtonen wordt een 'slang' gebruikt, en zelfs ervaren NGT-gebruikers kunnen moeite hebben om deze taal te begrijpen."Daarnaast is er samen met de opkomst van het internet een internationaal netwerk van doven ontstaan: "Op internet zie je dat dove jongeren veelvuldig met elkaar communiceren en dat doen ze door het plaatsen van filmpjes. Omdat de conversaties grensoverschrijdend zijn zie je straattaal vermengd met elementen uit International Sign (IS)," zegt Nijen Twilhaar.Naast de officiële gebarentaal die op je op het journaal ziet is er dus een onderstroom aan jonge generaties die het minder nauw nemen met de officiële gebaren. Ze geven daarmee dus een eigen draai aan het communicatiemiddel. We zetten een aantal gebaren voor je op een rij, zodat als je ooit iemand met een auditieve beperking en swag tegenkomt, je hem of haar hier op gepaste wijze mee kan complimenteren.
Als laatste noot: de gebaren zijn niet allemaal officiële gebaren die zijn geaccepteerd door de NGT, een aantal komen uit de American Sign Language, we kozen er voor deze te verwerken omdat we vinden dat ze relevant zijn voor de Nederlandse cultuur van nu.Klik hier voor meer woorden (zoals duckface)
Advertentie
Advertentie