FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Hoe de industriële revolutie een einde maakte aan dutjes

Geloof het of niet maar ons natuurlijke slaapritme bestaat uit twee aparte slaapfasen.
Een spandoek uit 1856 ten gunste van een acht uur durende werkdag. Afbeelding: Wikimedia Commons

De industriële revolutie was een ontzettend belangrijk moment in de geschiedenis van de werkende mens. Het was namelijk het keerpunt waarop de economie die was gebaseerd op landbouw en handgemaakte spullen veranderde naar één gebaseerd op gemechaniseerde massaproductie.

De veranderingen die deze revolutie heeft voortgebracht, zoals lopende bandwerk en het fabrieksleven binnen, zijn enorm invloedrijk geweest. Daarnaast heeft deze nieuwe wijze van leven ook sterk invloed gehad op het slaapgedrag van mensen. Het is daarom ook interessant om te kijken hoe deze revolutie precies het slaapgedrag van de mens heeft beïnvloed.

Advertentie

Voor de 18 de eeuw was het gebruikelijk dat er twee aparte rustperioden op de dag waren. Dus in plaats van een lange nacht van acht uur slaap, zoals wij tegenwoordig aanhouden, sliepen boeren en arbeiders in twee korte periodes.

Dit patroon twee verschillende slaapperioden wordt in hedendaagse termen ook wel 'gesegmenteerde slaap' genoemd. Volgens een onderzoek van de geschiedeniswetenschapper A. Roger Ekrich werd in Europa vroeger dan ook wel vaak gerefereerd naar de zogenaamde "eerste slaap" en "tweede slaap". In de 16 jaar dat hij onderzoek doet naar dit onderwerp heeft hij ontdekt dat er zelfs in Homerus' epos Odysseus, dat in 800 voor Christus is geschreven, wordt gerefereerd naar deze twee verschillende perioden van slaap.

In Ekrich's paper worden er een heleboel referenties naar historische werken aangehaald die allemaal de twee verschillende perioden van slaap beschrijven. Daarnaast wordt er in zijn paper ook beschreven hoe mensen de rest van hun tijd spendeerden, waaronder natuurlijk seks maar ook kattenkwaad, bezinning en landbouw.

Er zijn echter twee belangrijke dingen die tijdens de industriële revolutie alles zouden veranderen en hiermee ook het slaapgedrag hebben veranderd. Aan de ene kant was het de sociale houding ten opzichte van de nacht en aan de andere kant was het de algehele beschikbaarheid van licht in de vorm van gaslampen en natuurlijk de gloeilamp.

Voor de 18 de eeuw was de nacht voor veel mensen een behoorlijk angstaanjagende tijd. Zelfs voor de rijken die wél de mogelijkheid hadden om lichtproducerende dingen te kopen. Naarmate kunstmatig licht meer gangbaar werd en activiteiten in de avond normaal begonnen te worden, veranderde ook de dagbesteding. De nacht was volgens het paper namelijk eerst vooral het rijk van de dronkaards en mensen die opzoek waren naar prostituees. Door deze belangrijke veranderingen in het leven van de mensen veranderden vervolgens ook de slaappatronen.

Advertentie

Deze verandering in het slaapgedrag gebeurde natuurlijk plotseling. Want net zoals het een aantal eeuwen duurde voordat de industriële revolutie zich volledig ontplooide, zo geldt dat ook voor de verandering in het slaapgedrag. Pas in jaren twintig van de vorige eeuw waren de referenties naar de eerste en tweede slaap volledig weggeëbd. Vandaag de dag is het zelfs een algemeen goed dat het verstandig en gezond is om acht uur per dag te slapen. Daarnaast wordt gesegmenteerde slaap niet of nauwelijks meer aangehaald, behalve wanneer men refereert naar de siësta.

Eigenlijk zijn onze lichamen helemaal niet gebouwd om acht uur achter elkaar te slapen. De psychiater Dr. Thomas A. Wehr experimenteerde met het verwijderen van kunstmatig licht uit de omgeving van proefpersonen. Dit betekende dus geen smartphones, laptop's en zelfs geen gloeilampen gedurende 14 uur op een dag. In het begin was er geen verschil te zien in het slaapritme, maar na een aantal weken experimenteren keerden de proefpersonen terug naar het eerste en tweede slaappatroon.

Acht uur per dag slapen past bij een 'negen tot vijf' werkdag

Er steekt echter nog meer achter het gesegmenteerd slapen. Volgens een artikel in de New York Times is er binnen een door de NASA gefinancierde studie gebleken dat de cognitieve voordelen van het slapen al kunnen worden behaald na 24 minuten onder zeil.

Het is daarnaast belangrijk om op te merken dat de acht uur slaap per dag perfect past bij een 'negen tot vijf'-werkdag. Dit is heeft natuurlijk te maken met het feit dat naast de lunch, koffie en rookpauzes het werk niet echt wordt onderbroken.

Maar er is ook positief nieuws.  Bloomberg Businessweek bericht dat de adoptie van de zogenaamde dommelkamers binnen diverse bedrijven aan het aanslaan is. De bedrijven zoeken naar nieuwe manieren om onproductieve en slaperige werknemers te stimuleren. Helaas is dit nog niet beschikbaar voor de meerderheid van de hardwerkende negen-tot-vijf-werknemers omdat de werkomstandigheden het niet mogelijk maken om gesegmenteerd te slapen.

Dus wanneer je de volgende keer weer midden in de nacht wakker wordt, kun je het wijten aan het feit dat in de geschiedenis de mens voor het grootste deel gesegmenteerd geslapen heeft. Onze lichamen zijn gewoon niet gemaakt om lange tijd achter elkaar te slapen. Daarnaast zal nieuwe technologie ons slaapritme in de toekomst mogelijk nog meer veranderen, zoals ze eerder ook al heeft gedaan. Maar misschien bieden deze toekomstige technologieën juist ook wel de mogelijkheid om weer terug te kunnen vallen in ons natuurlijke eerste en tweede slaappatroon.