Het jaar 1610 is het begin van het Antropoceen

​De afgelopen decennia hebben wetenschappers geclaimd dat de aarde in een nieuwe geologische fase beland is; het Antropoceen, een fase waarin de aarde vooral door menselijke activiteit gevormd wordt.

Om deze aannames te hard te maken moeten de wetenschappers echter wel een bewijs vinden voor het feit dat de planeet onomkeerbaar veranderd is. Een voorbeeld van een verandering is de "golden spike," wat de laatste iridiumlaag is die achter werd gelaten door de inslag die voor het uitsterven van de dinosaurus zorgde.

Volgens het paper dat vandaag in Nature gepubliceerd werd voldoet het Antropoceen aan het bovengenoemde criterium. De auteurs bevestigen het feit dat dit besef de manier waarop de mensheid naar de aarde kijkt drastisch kan veranderen.

"Als we het Antropoceen accepteren betekent dat dat mensen als een geologische kracht in de natuur gezien worden, even krachtig als inslagen van meteorieten en vulkaanuitbarstingen die de voorgaande perioden van de aarde beïnvloed hebben." zei Simon Lewis, een geoloog aan de University College London (UCL).

Lewis en de coauteur Maslin (ook een geoloog) suggereren dat het jaar 1610 de beste kandidaat is voor de startdatum van het Antropoceen. Rond deze periode drukte de mens een fascinerende en morbide stempel op de historie van de aarde.

De kolonisatie van de Amerika's door de Europeanen begon in 1492, en dit resulteerde in de dood van zo'n 50 miljoen inheemse mensen. Deze dramatische clash van deze ontwikkelde landbouwgemeenschap had als resultaat dat er gigantische hoeveelheden landbouwgrond in ongebruik raakten. De flora en fauna heroverden dit gebied waardoor het koolstofdioxideniveau sterk omlaag ging als gevolg van de herbebossing.

"De teruggang in koolstofdioxide leidde tot een extra koude periode in de kleine ijstijd, een periode die een wereldwijde invloed had en in het bijzonder op Europa en China," zei Lewis. "Er zijn veel aanwijzingen voor het feit dat de ineenstorting van andere civilisaties invloed heft gehad op de wereldwijde koolstofdioxide concentraties."

De pestepidemie bracht ook zo'n 50 miljoen mensen om, maar er was geen sprake van een daling in koolstofdioxide aangezien het de oorzaak was van de zogeheten 'New World crash' van de 16e eeuw. "Ik denk dat het verschil hier de snelheid van het aantal doden was," zei Lewis.

"In de tropen herstelde de natuur zich veel sneller dan in Europa, en tropische gebieden zijn beter in staat koolstofdioxide op te slaan," voegde hij hier aan toe.

De Europese kolonisatie liet niet alleen een voetafdruk achter op het klimaat, het was ook een van de grootste ecologische opschuddingen in de geschiedenis van de aarde. "Geologisch gezien is het oversteken van oceanen door een soort erg invloedrijk, het kan dingen als klimaatverandering en de reductie in landbouwgebied veroorzaken, wat op hun beurt weer invloed heeft op de evolutie," zei Lewis. "Deze veranderingen hebben de aarde een nieuw evolutionair traject in geleid."

Het idee dat jouw soort even veel impact heeft op de aarde als een meteorietinslag is moeilijk tot je door te laten dringen, maar Lewis en Maslin zien niet alleen maar kommer en kwel; ze zien het erkennen van het bestaan van het Antropoceen als essentieel voor het beheersen van de destructieve effecten ervan.

"Het erkennen van de wereldwijde en lange termijn effecten van menselijke activiteiten zou een politiek aandachtspunt moeten zijn, en het zou ook een invloed moeten hebben op het debat rond klimaatverandering," aldus Lewis.

"De wereld in een Antropocene context plaatsen kan ons helpen om beter te worden in prioriteiten stellen voor de langetermijngevolgen van onze acties," voegde hij hier aan toe

Van de International Commission on Stratigraphy wordt verwacht dat ze het Antropoceen als een aparte geologische era zullen erkennen vanaf 2016. Ongeacht de uitkomst hiervan hebben Lewis en Maslin een krachtig bewijs naar voren geschoven voor de eeuwen lange invloed van de mensheid op onze planeet.