Hoe is het om gezond te zijn, maar toch te denken dat je dood bent?

Op een morgen werd Esmé Weijun Wang dood wakker. Esmé, een schrijfster uit Californië, schudde haar man wakker en deelde het nieuws.

"Ik ben dood," zei ze. "En jij bent dood, en Daphne is dood, maar nu kan ik het allemaal opnieuw doen. Snap je? Ik heb een tweede kans. Ik kan het nu beter doen."

Esmé leed aan Cotard's Delusion, een zeldzame psychose waarin ze gelooft dat ze dood was. Ze bleef maanden in haar waan en tijdens haar 'beproeving' bleef ze overtuigd van het feit dat zij en haar geliefden waren gestorven. Haar kloppende hart en haar gedachten voelden aan als illusies – Esmé zweerde dat ze in de hemel was of, sommige dagen, in de hel.

Toen schreef ze erover. In haar boek, Perdition Days, beschrijft ze haar waanbeeld terwijl ze er nog middenin zat. Het resultaat is een meeslepende, gevoelige (en soms hilarisch) kijk op mentale aandoeningen. Ik sprak Esmé over hoe het is om perfect levend te zijn, maar niettemin te geloven dat je dood bent.

MOTHERBOARD: Afgelopen zomer dacht je dus dat je dood was.

Esmé: Voor de duidelijkheid, het was afgelopen winter dat ik dacht dat ik dood was.

Aha, en hoe kwam dit precies?

Ik denk dat het in november 2013 begon. Toen begon ik mijn man te vertellen over hoe ik was gestorven en dat ik in de hemel was, maar dat het oké was omdat ik een tweede kans kreeg om alles opnieuw te doen.

Een interessant aspect van waanideeën is het vermogen om op sommige manieren juist heel logisch te zijn. Ik had het hele scenario uitgedacht, gebaseerd op de keer dat ik daadwerkelijk was flauwgevallen op een vliegtuig vanuit Engeland. In mijn waanbeeld geloofde ik dat ik was gestorven op dat vliegtuig en daarom in de hemel was.

Dat was een fase van het waanbeeld. Maar daarna werd het een helse ervaring.

Wat gebeurde er?

Ik begon te geloven dat ik in de hel was.

Op sommige momenten, als mijn begrip relatief hoog was, geloofde ik dat ik dood was en in de hel, maar dat er nog steeds een kleine kans was dat ik niet overleden was – ik zou dus naar mijn dokter moeten gaan en pillen moeten nemen. Maar het ergste waren de momenten dat ik geen begrip had en het absoluut een marteling vond. Het is interessant, als ik er op terugkijk, dat ik nooit zelfmoord heb overwogen. Maar daar is een reden voor: het heeft geen zin om zelfmoord te plegen als je al dood bent.

En terwijl je deze ervaring doormaakte, schreef je een essay?

Ja. Toentertijd had ik symptomen van catatonische psychose, wat betekende dat ik niet veel meer kon doen dan op bed liggen. Maar er waren tijden dat ik in staat was om mijn iPad te gebruiken. Ik heb heldere herinneringen aan dat ik EverNote open en de woorden intypte die uiteindelijk min of meer mijn essay Perdition Days zijn geworden.

De ervaring van het schrijven van dit verhaal hielp mij daadwerkelijk omdat vertelkunst en woorden de manier zijn waarmee ik dingen bijeenhoud.

Perdition Days was niet de eerste keer dat je geschreven hebt over je persoonlijke worsteling met mentale gezondheid. Is het lastig om over zoiets zo persoonlijks te schrijven?

Het is grappig dat je dat vraagt, omdat ik een paar uur geleden een klein artikeltje heb gepubliceerd op mijn website waar ik mij heel kwetsbaar over voel.

In het algemeen voel ik mij best comfortabel om te schrijven over mentale gezondheid; op zijn minst toen ik rond 2012 besloot om publiekelijk te gaan schrijven over mijn worsteling met mentale aandoeningen. Ik denk dat het mensen helpt. Ik waardeer heel erg de e-mails en brieven die ik krijg van mensen die gelezen hebben wat ik schrijf. Het bemoedigt mij om meer te schrijven en andere mensen te helpen.

En dat heb je ook gedaan. Je hebt een boek geschreven, Light Gets In, over het leven met schizofrenie.

Ik heb dat boek zelf gepubliceerd toen ik eerder dit jaar in een schrijversresidentie verbleef. Het bestaat uit kleine stukken die in feite verfraaide blogberichten zijn. Ik werk ook aan een veel groter project; een boek, bestaande uit essays, over schizofrenie.

In Perdition Days reageert een lezer dat je, "prachtig schrijft over de verschrikking." Ben je bezorgd dat sommige lezer je werk gaan lezen vanuit een morbide nieuwsgierigheid, in plaats van het focussen op de benarde situatie van hen die worstelen met een zeer echte mentale aandoening?

Nou, ik moet wel zeggen dat er een aantal enorm verschrikkelijke artikelen al op het internet staan over Cotard's Delusion, met titels als "Real life reverse zombie disorder". Als mijn essay op de een of andere manier Cotard's verheerlijkt, hoop ik dat het op een minder niveau is dan die andere artikelen.

Ik denk dat als ik schrijf over worstelingen met mentale ziektes, vooral als het zo inherent fascinerend is als Cotard's, ik eerlijk probeer te zijn en zowel de grappige dingen als de verschrikkelijke dingen die gebeuren beschrijf.

Er gebeuren dus ook grappige dingen?

Jazeker! Voor de mensen die het essay niet gelezen hebben; er is een moment dat ik een Adam Sandler-film aan het kijken ben waarin James Taylor een cameo heeft. En als James Taylor te voorschijn komt, heb ik een hele heldere gedachte: Ik kan niet geloven dat ik dood ben en James Taylor nog steeds leeft. Ik was hierover best geschokt.

En nu ben je vrij van Cotard's. Hoe is het allemaal afgelopen?

De manier waarop de waanbeelden zijn gestopt is zo verschrikkelijk saai. Ik weet niet eens precies wanneer het ophield. Op een dag was een liedje aan het zingen over mijn hond, Daphne. Het liedje ging over hoeveel ik geloofde in mijn hond. Mijn man draaide zich naar mij toe en vroeg, "Is dat zo? Geloof je écht in Daphne?"

En ik realiseerde dat het zo was.

Meer horen over Cotard's? Woensdagavond 26 november hoor je er het fijne van tijdens de wetenschapsavond Het Zwarte Gat in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Het wordt leuk. Klik hier voor het Facebook-event en meer informatie.