Het feest der onbeduidendheid (van een man die al 8 jaar zijn niezen bijhoudt)

Op 31 oktober 2008 zette Peter Fletcher zijn duizendste nies op sneezecount, een site waarop hij sinds juli 2007 elke nies bijhoudt die uit zijn neus ontsnapt. Hij bevond zich op dat moment in zijn logeerkamer, die hij gebruikt als kantoor voor zijn werk als biostatisticus. Hij werkte aan Three Times Hotter Than Bournemouth, een site waarop hij oude ansichtkaarten deelt die zijn grootouders in de jaren dertig vanuit Japan verstuurden.

Sinds die eerste post op 12 juli 2007 heeft Fletcher van elke nies bijgehouden hoe laat deze plaatsvond, waar het gebeurde, wat hij op dat moment aan het doen was en hoe sterk de nies was. De laatste bescheiden nies op de site is nummer vierduizenddriehonderdzevenendertig, op 6 juli 2015, in Kings Heath. Het begon net te regenen.

Even was ik bang dat een van de mooiste projecten op internet ten einde was gekomen. Maar gelukkig bleek het niet de laatste onlinenies van Fletcher. "Ik ben niet gestopt, dat is alleen tot hoever ik ben gekomen met updaten, tot nu toe. Drukke zomer," vertelt hij me over de mail. "Maar het gaat door. Ik heb geen exit strategy."

In een post met de titel 'Reflections on the counting of sneezing' vertelt Fletcher dat hij de site begon als "een conceptueel grapje, een speelse satire op de 'blogosphere', een schreeuw tegen de nutteloosheid en leegheid van het moderne leven," maar dat het langzaamaan meer werd dan dat.

Fletcher hield er naar eigen zeggen altijd al van dingen te tellen, maar het belang van wat hij met sneezecount aan het doen was, drong pas tot hem door toen hij er al een tijdje mee bezig was. Bij nies nummer tweeënveertig, om precies te zijn:

Dat was volgens hem het moment waarop hij besefte dat hij tijdens zijn nies niet niks aan het doen was. Hij keek namelijk naar quiche. Dus schreef hij dat op in het aantekeningenboekje dat hij vanaf het begin van zijn project altijd meezeulde.

Met het besef dat kijken naar quiche ook gewoon een activiteit is, werd het project een dagboek van momenten die normaal gesproken nooit beschreven, onthouden of doorverteld worden. Nies nummer tweeënveertig verhief iets nietszeggends tot iets memorabels. In een dagboek "schrijf je alleen de momenten op waarop iets zogenaamd dramatisch gebeurt, in plaats van vast te leggen wat er echt aan de hand is," schrijft Fletcher. En dat geeft een oneerlijk beeld van iemands leven.

Je kiest namelijk nooit wanneer je niest (tenzij je expres aan een pepervaatje gaat snuiven, maar waarom zou je dat doen?), dus heb je ook geen invloed op wat je op dat moment aan het doen bent. Het is daarom een perfecte methode om momenten waarover je niet nadenkt, willekeurig te kiezen.

"Stel je voor dat elke nies een frame is in een timelapse van je leven. De film toont je waarschijnlijk onevenredig vaak met hooikoorts of een griepje, of snuffelend in stoffige kasten, maar de pseudo-willekeurige onvoorspelbaarheid van de nies maakt het een merkwaardig representatief filter van het leven," schrijft Fletcher.

De nies geeft inzicht in de momenten die tachtig tot negentig procent van het leven van ieder mens vullen. Momenten die mensen meestal niet delen, omdat ze niet relevant zijn, of saai. Dat kan leiden tot verrassende conclusies, als je de data terughaalt. Het zorgt ervoor dat je je bewust wordt van bepaalde dingen die je misschien te vaak doet in het leven, zonder dat je het doorhebt.

Voor Fletcher zorgde het project er vooral voor dat hij zich erg bewust werd van het feit dat hij extreem veel tijd in zijn kantoor/logeerkamer doorbracht. Ook begon hij meer op te letten als andere mensen niesten, en voelde hij zich ongerust als anderen dan niet meteen op hun horloge keken en iets in hun aantekeningenboekje krabbelden.

"Het zien van mensen die niezen en dat niet opschrijven voelde verwarrend en verkeerd, alsof ze hun nies kwijtraken of verspillen," schrijft Fletcher. "Betekent dit dat ik mijn leven aan het verbeteren ben door mijn niezen te tellen?"

Ik zou het niet weten, maar het geeft volgens mij wel een vrijwel perfecte houvast om meer aandacht te schenken aan de kleine dingen des levens. Vergeet dat hele mindfullness, je kan ook gewoon elke nies bijhouden.

Het lijkt alsof Fletcher een perfect tegengif heeft gevonden voor wat het moderne leven stressvol maakt; het gevoel dat je op de hoogte moet zijn van alles, omdat je anders niet meetelt.

Door semi-willekeurige momenten in het leven aandacht te geven, echte aandacht, herinner je jezelf eraan dat het leven geen aaneenschakeling is van hoogte- en dieptepunten – de memorabele gebeurtenissen die het tot je verschillende feeds schoppen – maar dat het bestaat uit een vrijwel ononderbroken worst van vergeten gedachten.

En als je nog dieper wilt gaan: "Je beseft op een gegeven moment dat het tellen van niezen eigenlijk gaat over het uittellen van je leven. De daad wordt een uitdrukking van je eigen sterfelijkheid." Alsof je met elke nies aan het aftellen bent richting het einde.

Hoeveel niezen zou een mens krijgen in één leven?

Dat hangt er waarschijnlijk helemaal vanaf hoe allergisch je bent voor dingen, maar het is goed om te beseffen dat iedere nies een stukje tijd afbakent. Een nies is een moment waarop je even stil kan staan bij je gedachten, handelingen en omgeving – zelfs als je in Norfolk naar een quiche aan het kijken bent.