Foto’s maken van leuke dingen maakt leuke dingen leuker

Mijn telefoon staat helemaal vol met foto's van andermans hamburgers, biertjes en maaltijdsalades. Maar wat is het nut van het vastleggen van al die alledaagse praktijken? En als er wel een bijzonder moment voorkomt – zoals die ene keer dat we met de hele meidengroep bij elkaar zijn – moeten we dan echt de gezelligheid verstoren met een eindeloze fotosessie? Of ben ik de enige die hier chagrijnig van wordt?

Dat waarschijnlijk niet, maar volgens de wetenschap ben ik wel een beetje aan het zeuren. Uit een nieuw onderzoek blijkt namelijk uit dat het fotograferen van jouw geluksmomentjes het geluksgevoel alleen maar groter maakt.

"Fotograferen is tegenwoordig een dagelijkse bezigheid voor miljoenen mensen. Wij hebben daarom gekeken naar het effect van fotograferen op de beleving van het vastgelegde moment en we laten zien dat het maken van foto's tijdens een leuke ervaring het plezier in de beleving kan versterken," beschrijven de auteurs van een artikel dat werd gepubliceerd in het Journal of Personality and Social Psychology.

Door middel van een vragenlijst bleek vooraf aan het onderzoek dat 31 procent er in eerste instantie net zo over dacht als ik: foto's verpesten het moment. 41 procent dacht wel extra blij te worden van het maken van foto's tijdens leuke ervaringen.

Vervolgens gingen de onderzoekers dit effect systematisch onderzoeken in een serie van negen experimenten, met in totaal tweeduizend deelnemers. In de experimenten werd mensen gevraagd om actief deel te nemen aan een activiteit – bijvoorbeeld een stadstour in een dubbeldekker of het eten van een lekkere lunch – waarbij de ene groep wel foto's moest maken en de andere groep niet. Daarna stelden de onderzoekers enkele vragen waarmee ze konden bepalen hoeveel de proefpersonen hadden genoten van de activiteit.

"Als je een foto maakt, wordt je betrokkenheid bij een ervaring vergroot. Dit draagt bij aan een versterkt gevoel van genot," zo schrijven de auteurs. "Ook laten we zien dat het effect van foto's maken blijvend is na afloop van de ervaring en niet alleen direct na de ervaring optreedt."

Mensen worden niet in alle gevallen gelukkiger van het maken van foto's. Uit een experiment bleek dat foto's maken het genot niet versterkt wanneer de activiteit intensieve deelname vereist. Zo werd aan een groep deelnemers gevraagd om de Eiffeltoren na te bouwen met wafels en glazuur. De andere groep proefpersonen keek toe hoe zij dit deden. De helft van iedere groep moest af en toe foto's maken. De 'bouwers' bleken niet meer plezier in hun taakje te hebben als ze er ook foto's van maakten, terwijl de 'toekijkers' daardoor wel duidelijk meer plezier hadden. Als je dus bezig bent met iets intensiefs, dan ga je van fotograferen niet gelukkiger worden. Het bovenstaande experiment werd ter bevestiging overigens nog een tweede keer uitgevoerd, alleen dan met spaghetti en marshmallows.

Foto's maken tijdens een leuk moment kan dus voor extra plezier zorgen, tenzij het gaat om een intensieve bezigheid. Verder benadrukt de studie dat je de foto wel bewust moet maken. Als je dus per ongeluk foto's schiet van dat geluksmoment, zal niet hetzelfde effect optreden. Ook bleek dat fotograferen met een veel te groot en onhandig toestel ook niet echt wat toevoegt aan de beleving, aangezien dat ding dan alleen maar in de weg zit.

Oké, al die mensen die alle pleziertjes vastleggen en delen met ieder nummer dat ze in hun telefoon kunnen vinden, genieten dus blijkbaar meer dan ik. Moet ik dan ook maar obsessief foto's gaan maken om optimaal te genieten? Gelukkig laat het onderzoek ook zien dat dit niet hoeft. De onderzoekers vonden namelijk dat het effect niet alleen optreedt bij het fotograferen, maar ook wanneer mensen "denkbeeldige" foto's maken van hun ervaring.

We kunnen voortaan dus ook gewoon denkbeeldige foto's maken van ons ontbijt op bed – en al die andere onzin die niemand iets boeit – en even gelukkig zijn. Daar stoor je niemand mee, en je hoeft er ook geen ruimte op je telefoon voor te reserveren.