Er zijn zojuist tientallen nieuwe sterrenstelsels in onze buurt ontdekt

Er trekt iets aan de Melkweg. Onderzoekers hebben geobserveerd dat er een onbekende kracht is die de Melkweg in een andere richting doet bewegen dan logisch is volgens de theorie van het uitdijende universum. Deze kracht, die in de jaren 70 voor het eerst ontdekt is, staat binnen de astronomie ook wel bekend als de 'Great Attractor', maar wat het precies is was altijd een groot mysterie. Tot nu.

In een onderzoek dat gisteren is verschenen in Astrophysical Journal, zegt een groep astronomen de 'Great Attractor' deels verklaard te hebben. Ze hebben namelijk een grote groep nog niet eerder geobserveerde sterrenstelsels ontdekt, niet meer dan 250 miljoen lichtjaar van ons vandaan.

"De resultaten van ons onderzoek impliceren een grote massa materie op een plek in de hemel waar dit nog niet eerder vastgesteld was," legde Renée Kraan-Korteweg, hoofd van de afdeling astronomie aan de Universiteit van Kaapstad, uit aan ons in een email.

"Deze ontdekking veroorzaakte nogal wat opwinding. Waar bevindt deze massa zich precies, en wat is het? De gevolgen voor bestaande kosmologische modellen zijn enorm," aldus Kraan-Korteweg.

De astronomen van de Universiteit van Kaapstad hebben hun ontdekking kunnen doen dankzij de nieuwste upgrade van de telescoop van het Parkes Observatory in Australië, waarmee het ze gelukt is om door middel van radiogolven achter de Melkweg te kijken.

"De observaties waren grotendeels mogelijk dankzij het ultra-gevoelige en brede blikveld van de 'multibeam receiver' van de Parkes-telescoop," zei Lister Staveley-Smith, de directeur van het International Centre for Radio Astronomy Research (ICRAR) en hoofdauteur van het onderzoek. "Dankzij deze techniek konden we de gehele hemel afspeuren naar nog onontdekte sterrenstelsels."

Staveley-Smith stelt dat de sterrenstelsels op zich niet bijzonder zijn, maar dat ze aanwijzingen bevatten dat er nog grotere onontdekte structuren in dat deel van universum zijn. Daarnaast hebben de onderzoekers ook een serie heel kleine sterrenstelsels gevonden in een soort lege plek in het universum: een gebied dat enkele lichtjaren kost om te doorkruisen, maar slechts een paar clusters van sterrenstelsels bevat.

Tussen alle nieuwe sterrenstelsels die zijn ontdekt, zitten een aantal voor sterrenkundigen interessante gevallen. Dit geldt in het bijzonder voor een stelsel genaamd HIZOA J0836-43. Hoewel dit stelsel relatief dicht bij het onze ligt, gedraagt het zich eerder als een stelsel uit de begintijd van het universum dan een normaal stelsel van middelbare leeftijd zoals het onze en de andere stelsels in ons gebied van het universum.

"Het meest interessante is dat het stelsel veel gas bevat en er veel sterren worden gevormd in het centrum," zei Staveley-Smith. "Dit is iets dat normaal gesproken alleen gezien wordt in sterrenstelsels die heel ver terug in de tijd liggen."

Ze benadrukt dat er nog veel te doen is. De nieuw ontdekte structuur van sterrenstelsels verklaart de 'Great Attractor' namelijk maar gedeeltelijk.

"De nieuwe stelsels zijn niet het hele verhaal achter de onverklaarde trekkende kracht in het universum. Er moeten nog meer grote concentraties van massa zijn, nog verder weg en buiten het bereik van onze huidige technologieën."

Er moeten dus nog beter telescopen ontwikkeld worden, voor astronomen genoeg zullen kunnen zien om één van de meest mysterieuze fenomenen binnen de sterrenkunde te verklaren.