Er zijn twee nieuwe patiënten waarbij het HIV-virus is geëlimineerd

Tot dusver is de enige patient die daadwerkelijk genezen is van HIV, Timothy Ray Brown, a.k.a. the Berlin Patient. Brown ontving een beenmerg transplantie in Berlijn, 2007. De transplantatie werd uitgevoerd om hem van leukemie te genezen, maar bleek er ook voor te zorgen dat zijn Hiv-infectie werd verholpen. In de twee jaren daarna is Brown gestopt met het nemen van antiretrovirale medicijnen, het wonderlijke spul dat het virus in toom houdt. Het virus blijft onvindbaar in zijn systeem, maar tot op vandaag de dag blijft ‘genezen’, voor ons en voor Brown, een beladen term.

Dit komt omdat Brown niet de enige Hiv-patiënt is die een beenmergtransplantatie is ondergaan. Twee patiënten, die bekend staan als de ‘Boston Patients’, ondergingen een soortgelijke transplantatie – beide zonder Hiv-resistente donor – en dachten ook genezen te zijn. Na gestopt te zijn met de Hiv-remmers, kwam de infectie in beide gevallen weer terug. Evenzo: een kind in Mississippi dat Hiv-positief werd geboren, werd Hiv-negatief dankzij snelle en hoge doses antiretroviralen. Maar ook in dit geval kwam de infectie weer terug. Na deze reeks tegenslagen, bevindt Brown zich in een vreemde positie, als het enige geval dat succesvol vrijgemaakt is van HIV.

Echter lijkt Brown nu nieuw gezelschap te hebben. Op de 20ste International Aids Conference dit weekend, werd een presentatie gegeven over twee ontvangers van beenmergtransplantaties. Het lijkt erop dat ook bij hen het Hiv-virus geëlimineerd is. Zoals beschreven in Nature, hebben de onderzoekers van Kirby Institute’s David Cooper de archieven van het St Vincent’s hospital in Sydney doorgespit. Het is één van de grootste beenmergcentra in Australië. “We zijn in de archieven gedoken om te kijken of er transplantaties zijn gedaan bij Hiv-positieve patiënten, we vonden deze twee,” zegt Cooper in een persbericht. Op zijn minst één van de twee heeft de transplantatie ontvangen van een Hiv-resistente donor.

Een belangrijk bezwaar is dat geen van de twee Australische patiënten gestopt is met antiretrovirale medicatie. De eliminatieclaim is gebaseerd op het feit dat de doses zo laag zijn, dat het wegblijven van het virus niet alleen toegewezen kan worden aan de medicatie. Het is mogelijk, of zelfs waarschijnlijk, dat als de patiënten zouden stoppen met de medicatie, het virus weer terug zou komen. Hoewel ze dus niet definitief genezen zijn, is de vondst van de onderzoekers een belangrijke zaak. Beenmergtransplantaties zijn nooit een reële mogelijkheid geweest voor HIV-behandeling, vanwege het hoge risico (10 procent kans op een fatale afloop).

 “Er is iets met beenmergtransplantaties bij mensen met HIV dat een soort anti-HIV-effect heeft, de niveaus gaan terug naar hele lage standen,” vertelt Cooper in Nature. “En als we kunnen begrijpen wat dat is, en hoe het gebeurt, zal het vele deuren openen in het onderzoeksveld.”

Maar nogmaals, we blijven geconfronteerd worden met de moeizame relatie tussen de begrippen ‘HIV’ en ‘genezen’. Zoals ik afgelopen december schreef, “Timothy Brown is nergens van genezen, zijn immuunsysteem is verwijderd en geregenereerd. Dat is heel iets anders dan het genezen van HIV, het is een prettig bijeffect.” De brug blijft tot nog toe heel moeilijk te slaan tussen wat er met Brown gebeurd is en een functionele oplossing voor de 35,5 miljoen mensen die met deze ziekte moeten leven. Maar hopelijk zorgen ‘wonderen’ als de Berlin Patient ervoor dat het iets makkelijker wordt.

Je kan hier binnenkort trouwens hartstikke leuk stage komen lopen. Klik hier voor meer info of mail meteen naar alejandro.tauber@vice.com.