FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Er ontstaan bergen elektronisch afval door dunnere smartphones

Als we gadgets betaalbaar willen houden, moeten ze beter gerecycled worden. Beter productontwerp kan daarbij helpen.
​iPhone 4 en 5 naast elkaar. Beeld: William Hook/Flickr

Ieder jaar slagen technologiebedrijven er weer in om hun producten nóg dunner te maken. Maar de mantra "dunner is beter" heeft ook een donkere kant. En, nee, het heeft niets te maken met hoe buigzaam je telefoon is. Onze ranke gadgets zijn bijna onmogelijk te recyclen.

In 2010 gooiden Amerikanen grofweg 310 miljoen computers, beeldschermen, televisies en mobile telefoons weg. Gewoon hopla in de prullenbak. Volgens productdesignanalist Sara Behdad, verbonden aan de Univeristeit van Buffalo, is het onverantwoord dumpen van elektronisch afval een groeiend probleem. En onze behoefte aan flinterdunne technologie maakt het alleen maar erger.

Advertentie

"Mijn vraag is: hoe kunnen we het recyclen van e-waste winstgevend maken?" Dat zei Behdad, die de levenscycli van techproducten onderzoekt. "Op een gegeven moment kwam ik erachter dat we terug moeten naar de bron – productontwerp."

Behdad kwam erachter dat dunne en compacte electronica niet alleen moeilijker uit elkaar te halen is, maar dat consumenten ook minder geneigd zijn er afstand van te doen.

De VS heeft overduidelijk een e-wasteprobleem. In een rapport uit 2010 staat dat er in de Verenigde Staten iedere dag 150.000 computers en 416.000 mobiele telefoons worden afgedankt. Uit de wereldwijd groeiende bergen aan elektronisch afval lekken zware metalen, zoals cadmium, lood en kwik, naar de grond en het water. Hierdoor wordt mens en milieu vergiftigd.

Een groot deel van de afgedankte apparatuur kan worden hergebruikt of gerecycled. Sommige bedrijven halen zelfs kostbare grondstoffen uit e-waste.

Behdad vindt dat productontwerp hier een belangrijke rol speelt. Dunne tablets en smartphones hebben minder onderdelen en zijn daardoor moeilijker uit elkaar te halen. Dit maakt het opknappen en recyclen van de producten moeilijker. "Het uit elkaar halen [van platte producten] kan meestal niet machinaal. Als je componenten wil hergebruiken, dan moet het handmatig gebeuren."

Beeld: ​Martin Voltri/Flickr

Vaak gebruiken we daar goedkope mankracht voor, door onze oude elektronica naar Azië te exporteren. Maar vanuit een zakelijk oogpunt is het voor sommige apparaten het niet rendabel om ze te recyclen. Die gadgets eindigen op een grote hoop afval, zeer waarschijnlijk in het buitenland.

Advertentie

Consumenten helpen ook niet erg mee. We zijn hoarders. Als jij niet ergens een stapeltje oude telefoons hebt liggen, dan denk ik dat je liegt, of stukken verantwoordelijker bent dan de gemiddelde consument.

Het design van de apparaten zorgt er misschien voor dat we ze bewaren uit nostalgie, zodat we kunnen gniffelen over hoe telefoons er in 2000 uitzagen. Er is ook een andere reden waarom we oude apparaten hamsteren: privacy.

"Mensen vindem het vaak niet prettig om hun telefoon weg te gooien omdat hun data erop staat," aldus Behdad. "Daarom dachten wij: stel, je hebt twee ontwerpen, één waarbij het geheugen verwijderd kan worden en één waarbij dat niet kan. Zou dit invloed hebben op de waarschijnlijkheid dat de consument het product inlevert?"

Hoewel het onderzoek nog gaande is, ziet Behad al dat consumenten producten met verwijderbaar geheugen vaker inleveren. Voor economen is dit irrationeel gedrag, maar kennelijk vinden we het prettiger om zelf het geheugen fysiek te verwijderen dan de data te laten wissen door een negentienjarige winkelmedewerker.

Als we elektronica niet beter gaan recyclen is het mogelijk dat veel apparaten te duur worden voor de gemiddelde consument. Als een verandering in productontwerp dit probleem zou kunnen oplossen, ligt er misschien wel een Star Trek-achtige toekomst in het verschiet met grote lompe apparaten.

Mode is subjectief, maar een wereldwijd lithiumtekort is bloedserieus.​