Hier zijn een paar tips als je ooit in het bezit komt van een gigantisch, bevroren walvishart: laat het niet te snel ontdooien, blaas hem niet te snel op en zorg er in ieder geval voor dat je toiletonstoppers en colablikjes meeneemt om alle aderen dicht te pluggen.Eerder deze maand begon een team van het Royal Ontario Museum (ROM) met het maandenlange proces om het hart van een blauwe vinvis te ontdooien, op te blazen en op te zetten zodat het specimen in het museum kan worden geplaatst.
Advertentie
Het hart is uit de tweede walvis gehaald die afgelopen jaar aanspoelde bij de kust van Newfoundland (de eerste dreigde overigens te exploderen) en vervolgens bevroren. Om je een idee te geven van de afmetingen: het hart zit in een gigantische tank van 4000 liter en weegt meer dan 180 kilo. Jacqueline Miller, zoogdierexpert bij het ROM, schat dat het hart toen het nog in de borst van de walvis lag ongeveer 1,2m bij 1,2m bij 1,5m was. Ongeveer de helft van een Smart dus. Er waren zes mensen en een heftruck nodig om het apparaat op te tillen.Hoewel het niet de eerste keer is dat er zo'n hart is geprepareerd, zegt Miller, is het wel anders dan alles wat ze ooit hebben gezien."Op deze schaal is dit nog nooit gedaan, in ieder geval niet binnen onze academische gemeenschap," vertelde ze me aan de telefoon op 4 juni, toen ze een week bezig waren met het proces. "Dit is een nieuw onderzoeksgebied. Niemand heeft ooit het hart van een blauwe vinvis ontleed en we weten er erg weinig van."Volgens Miller duurde het vijf dagen voordat het hart volledig ontdooid was. Het is wel even wat anders dan het snel ontdooien van je kipfiletje. Het walvishart moest langzaam ontdooien met behulp van steeds van wisselende waterbaden. Dit allemaal om te voorkomen dat het hart uitdroogde of ergens scheurde.Vervolgens is het, "de eerste stap om het nu in de vorm te krijgen die het had toen het nog in de borstholte lag," legt Miller uit. Plat gezegd: ze gaan het opblazen!
Advertentie
"Het hart ligt nu ondergedompeld in de tank en we doen ons best om alle aderen dicht te pluggen. Ze worden in principe volgestopt met allerlei verschillende objecten, ermee rekening houdend dat elk vat een andere diameter heeft," zegt ze. "We moesten wel creatief zijn. Bij een kleiner hart gebruik je kurken van verschillende groottes maar dit… Dit is zo groot. We hebben nu alles gebruikt; van toiletonstoppers tot emmers tot colablikjes. Het ligt er maar net aan wat voor ader het is en wat je erin kan krijgen."Zodra het team er zeker van was dat ze het hart konden gaan volpompen, werd de formaldehyde oplossing formaline tevoorschijn gehaald. Dit zorgt ervoor dat het hart verder niet aftakelt, een proces dat begint zodra je het gaat ontdooien. De formaline maakt de proteine en spieren in het hart stijf zodat het zijn vorm behoudt.Met behulp van een tube ter grootte van een tuinslang werd het hart volgepompt, waarna de laatste lekken nog kunnen worden gedicht. Zo hielden ze een grote, ronde formaline bal over die nu nog een maand lang in zijn container stijf moet worden.Volgens Miller moet het hart nu in zijn tank blijven totdat het kan worden geplastineerd, volgens de methode die je bij Bodyworlds ook kan zien. Het ROM gaat samenwerken met Paul Nader en Robert Henry van de Lincoln Memorial University in de VS, die eerder kleinere walvisharten hebben geplastineerd.Het team kan in de komende maanden voordat het geplastineerd wordt, nadenken over de volgende stappen en ze kunnen bestuderen wat ze al hebben geleerd."Er is nog niet veel literatuur over de cardiovasculaire en andere fysiologische systemen van de blauwe vinvis," vertelt Miller. "Het is interessant om te onderzoeken omdat walvissen zich op veel manieren aanpassen aan hun onderwaterwereld. Zo heeft het steeds diepere duiken grote gevolgen voor de lichaamsbouw, het hart en het ademhalingsstelsel."Zodra het hart in het museum komt, kunnen bezoekers hun ogen uitkijken. "Het is het grootste dier in de wereld en sowieso het grootste hart dat mensen ooit hebben gezien," zegt Miller. "Het publiek krijgt echt iets te zien van onvoorstelbare grootte."