Dinosaurussen aten misschien hallucinerende paddestoelen

Net als andere dino-enthousiastelingen heb ik veel tijd besteed aan het inbeelden van hoe de kleuren, geluiden en verschillende temperamenten van dinosaurussen waren. Wat blijkt nu, al die tijd heb ik de meest essentiële vraag over het hoofd gezien: gebruikten dinosaurussen ooit hallicunerende middelen?

Volgens een nieuw paper in het tijdschrift Palaeodiversity blijkt het mogelijk dat dit zo is. Het bewijs voor dit magische scenario komt voort uit een fossiel dat gevonden werd in Myanmar. Het object gaat zo'n 97 tot 110 miljoen jaar terug, en het bevat het vroegste bewijs van gras in de wereldwijde collectie van fossielen.

Maar de crux van het verhaal volgt nu: bovenop dit goed bewaarde stuk gras bevindt zich een schimmel-parasiet die enorm veel lijkt op de moderne fungus claviceps.

Claviceps speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van de mens, als gif, maar ook als hallucinogeen. Vergiftigen met claviceps is een soort historisch cliché geworden, het wordt door sommigen gezien als de inspiratie voor Beowulf en als aanstichter van de heksenprocessen van Salem. Ook is het deze schimmelsoort die de wereld LSD bracht, en vele andere drugs. Zoals de auteurs in het paper opmerken: "weinig schimmels hebben een grotere historische impact gehad op de samenleving dan claviceps."

Toevalligerwijs zijn niet alleen mensen vatbaar voor claviceps. Het maakt een breed spectrum aan reacties los in andere dieren en het vormt een eeuwig probleem voor boeren. Als de schimmel al een enorm effect heeft op het huidige leven, dan zou het ook wel eens effect gehad kunnen hebben op vroegere bewoners van onze planeet, zoals gras-etende sauropoden.

"Het object is vergelijkbaar aan de moderne claviceps wat betreft kleur, positie op de grasspriet en de sporen," vertelde schrijver George Poinar me via een e-mail. "Alleen de lobben maken een onderscheid met bestaande vormen."

Poinar is een prominente schrijver en paleo-entomoloog verbonden aan Oregon State University. Zijn expertise is het extraheren van DNA uit fossielen van barnsteen – werk dat deels een inspiratie was voor de Jurassic Park-serie. Misschien is deze bevinding wel een basis voor een nieuwe blockbusterserie, over dinosaurussen die in psychotrope waanzin belanden.

Poinar en zijn collega's trekken alleen nog geen harde wetenschappelijke conclusies. "Of dino's duizelig, misselijk of op een andere manier onder de invloed raakten hiervan is moeilijk te zeggen," vertelde hij me.

Hij merkte wel terecht op dat de afstammelingen van dino's zwaar onder de invloed raken van claviceps. "Reptielen die met claviceps in aanraking komen kunnen er zware spastische aanvallen door krijgen," zei hij. "Bij kippen kan claviceps atrofie en het verminkingen van de kam, lellen, gezicht, benen, tenen, en oogleden veroorzaken. "

Of de enorme sauropoden deze symptomen delen zou wel eens voor altijd onbekend kunnen blijven. Voor nu is het fossiel vooral een mooie manier om een glimp op te vangen van een ver vervlogen tijdperk.