​Deze man kan met jouw kleine stukje voorhuid een voetbalveld vol kweken

Onlangs vertelde een vriend me op café het verhaal van Bart De Wever, burgemeester van Antwerpen, die de voorhuid van Jezus Christus terug naar 't Stad wilde halen. Als een echte journalist heb ik de moeite gedaan om in Google "Bart De Wever + voorhuid" in te typen. Het klopt, het velleke van de J-Meister zou ooit in Antwerpen vertoefd hebben en Bart wilde het terug. End of story. Ik raad je aan om dit verhaal niet te vertellen op café, je maakt er geen indruk mee.

Gelukkig maakte ik dankzij deze zoekcombinatie op het wereldwijde web wel kennis met een andere Belg die Bart De Wever heet. En met voorhuid te maken heeft. De man woont in Monaco en is gespecialiseerd in het kweken van voorhuid. Wacht, WAT??? Hier moest ik meer over horen. En jij ook.

Dag meneer De Wever, waarom kweekt u in godsnaam voorhuid?

Elk jaar worden er op ongeveer 120 miljoen dierentesten uitgevoerd. De cosmetica-industrie gebruikt daarvoor de Draize-test, een test waarbij het te beoordelen product op een konijn wordt aangebracht en daarna wordt gekeken hoe de huid er op reageert.

Naast het feit dat die test stamt uit de jaren veertig en het voor enorm veel dierenleed zorgt, zijn de resultaten onbetrouwbaar. Een dierenhuid is nu eenmaal anders dan een mensenhuid. Daarom hebben wij een methode ontwikkeld waarmee we (voor)huid kunnen kweken. De resultaten van een test op onze gekweekte huid zijn veel accurater, we vermijden dierenleed en het is voor de cosmeticabedrijven een pak goedkoper dan de dierentesten. Na 10 jaar lobbywerk heeft de Europese Commissie in 2013 beslist dat het verboden is om cosmetische producten te verkopen die op dieren zijn getest.

Jij vergat misschien ook wel eens je konijn eten te geven, maar dit zou je Basje nooit aandoen

Hoe maak je van zo'n klein stukje piemelvlees een lap huid?

We nemen een stukje weggesmeten voorhuid of een ander stuk overtollig vlees, bijvoorbeeld wat weggesneden sideboob na een borstverkleining. In principe kunnen we elk stuk huid gebruiken. Daaruit isoleren we individuele cellen die we daarna kunnen vermenigvuldigen. Die cellen worden in een plastic potje gestoken waarvan de onderkant uit een membraan bestaat waarmee de cellen worden gevoed en de bovenkant blootgesteld is aan de open lucht. Als je dit 3 weken volhoudt bij een temperatuur van 37°C heb je gekweekte huid. De potjes verkopen we aan de cosmeticaproducenten. Dankzij de nieuwste technologieën kunnen we met één klein stukje voorhuid een voetbalveld vol kweken.

Hoe geraak je aan die stukjes voorhuid?

De enige manier om er legaal aan te geraken is door lokale ziekenhuizen te contacteren en hen te vragen of je hun vuilzakken met weggegooid vlees mag gebruiken om huid te kweken. De meeste hospitalen gaan daar mee akkoord. Het moet wel de goedkeuring krijgen van het ethisch comité en de patiënt die net zijn velletje er heeft af laten knippen.

Mensen die nu al een schaar aan het zoeken zijn om het vel van hun beer te verkopen voor hij geschoten is, moeten dus niet te hard van stapel lopen. Het is niet mogelijk om je voorhuid duur te verkopen? (ja, ik heb lang over deze vraag nagedacht)

Je eigen voorhuid of andere lappen vel verkopen is verboden, dat is orgaanhandel. De huid die wij kweken is geen complete huid, het is een soort van modelhuid. We proberen altijd meer en meer complexe huid te maken, maar bijvoorbeeld huid maken met haar erop kan nog niemand. Ik ben er wel van overtuigd dat in de toekomst alle testen op dieren vervangen kunnen worden door testen op gekweekte organen. Nu worden alleen nog maar huidmodellen gebruikt, maar ook gekweekte harten en levers zijn mogelijk. Volgend jaar worden in principe gekweekte ogen als officieel testmiddel aanvaard. Daardoor zullen alle oogirritatietesten op konijnen vervangen worden door testen op gereconstrueerde ogen.

Hoe ben je eigenlijk in de 'voorhuidbusiness' terecht gekomen?

Ongeveer dertig jaar geleden werkte ik bij één van de grootste farmaceutische bedrijven van België. Ik was vooral bezig met dermatologie, wij ontwikkelden producten om wonden te behandelen. Die producten werden op dieren getest en daar ging ik niet mee akkoord. Daarom dacht ik : waarom kweken we geen huid om die testen op te doen?

Tegelijkertijd was in Californië een firma bezig met hetzelfde idee én met veel geavanceerdere technologieën. Ik heb voor hen vanuit de Verenigde Staten de Europese markt op poten gezet. Na een bepaalde tijd wilden zij echter alleen huid kweken voor klinische toepassingen, huid voor brandwonden, en lag de focus niet meer op huid om dierentesten te vervangen. Daardoor ben ik in de jaren negentig in Nice beland, waar ik het bedrijf Skinethic heb opgericht en heb uitgebouwd tot de grootste producent van humaan weefsel ter wereld.

In 2005 is dat opgekocht door l'Oréal, de grootste cosmeticaproducent ter wereld. Nu werk ik in Monaco als consultant voor verschillende firma's. Ik ondersteun bedrijven en ontwikkel nieuwe modellen, zowel met de producent als gebruiker. Monaco wil zich heel graag als een voorbeeldstaat profileren, zo zijn er plannen om een groot wetenschappelijk trainingscentrum op te starten.

Zijn er mensen die bezwaar hebben tegen jouw werk?

Vroeger had je alleen een goed idee nodig. Je draaide wat stoffen samen in een flesje, plakte er een sticker op en je kon het verkopen. Door de testen komt naar boven dat sommige producten, die al jaren verkocht werden, plots niet meer zo veilig zijn als eerst gedacht. Daarom zag de industrie ons niet altijd graag komen, want producten die via dierentesten waren goedgekeurd konden nu zonder mededogen terug afgekeurd worden. Gelukkig hebben we de publieke opinie en de wetenschap altijd achter ons gehad. Onze resultaten zijn correcter, relevanter en reproduceerbaar. Daar kan je zelfs met de beste wil van de wereld niets tegen in brengen.